Eğitim Yapılarında Aydınlatma Türü ve Kullanımı Önerileri: Kocaeli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Binası

Eğitim yapılarında aydınlatma, dersliklerde gün boyu devam eden eğitim süreci nede-niyle görsel konfor ve enerji tüketimi açısında önemli bir konudur. Bu etkenler düşünül-düğünde gün ışığı aydınlatma için en iyi çözümdür. Ancak yetersiz kaldığı durumlarda doğru tasarlanmış yapay aydınlatma ile desteklenmelidir. Doğal aydınlatma, güneşin günlük ve mevsimsel hareketlerine bağlı olarak, sabit aydın-lık düzeyi sağlamaz. Bu değişkenlik sebebiyle dersliklerde düzgün dağılımlı aydınlatma düzeyi oluşturmak ve enerji tasarrufu sağlamak üzere tasarlanacak aydınlatma sistem-lerinin türü, miktarı, gücü, konumu önemlidir. Bu bağlamda Mimarlıkta Enerji Etkin Ta-sarım yüksek lisans dersi kapsamında gerçekleştirilen çalışmada Kocaeli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde belirlenen atölyelerde mevcut aydınlık seviyesi ve dağılımı tespit edilmiş, sonuçlar standartlar ile karşılaştırılıp değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye göre görsel konfor koşullarını arttırmak, enerji tüketimini azaltmak üzere uygun aydın-latma sistemlerinin seçimi ve kullanım biçimlerinin belirlenmesine yönelik çalışma ger-çekleştirilmiştir. Belirlenen atölyelerden en riskli verilere sahip olan Atölye A, DIALux Evo programında modellenmiştir. Farklı aydınlatma gücü ve türünde elemanlarının kullanıldığı öneriler getirilmiştir. Bu öneriler, enerji tüketim miktarı ve görsel konfor koşulları üzerinden de-ğerlendirilmiş, atölye için en uygun aydınlatma planı önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aydınlatma Tasarımı, Eğitim Yapıları, Yapay Aydınlatma, Enerji Tasarrufu, Görsel Konfor

PDF

___

Bircan, Pınar, Köknel Yener, Alpin, İlköğretim Dersliklerinde Günışığı Performansının Ts En 17037 Standardı Açısından Değerlendirilmesine İlişkin Bir Çalışma, 12. Ulusal Aydınlatma Kongresi Bildiriler Kitabı / Ed. Esra Küçükkılıç Özcan, M. Berker Yurtseven, Emre Erkin, İstanbul: Aydınlatma Türk Milli Komitesi, 2019, s.94-104
Cao, Guanying Sun, Yue, Liu, Xin, Qu, Wenjie, Zou, Nianyu “Analysis of Daylight Glare aand Optimal Lighting Design for Comfortable Office Lighting”, Optik, 2020
Çelik, Kasım, Ünver, F. Rengin, "Eğitim Yapılarında Sürdürülebilir Aydınlatma Tasarımı Yaklaşımı", Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(3), Eylül 2019
Erlalelitepe, İlknur, Aral, Duygu, Kazanasmaz, Tuğçe, "Eğitim Yapılarının Doğal Aydın-latma Performansı Açısından İncelenmesi", Megaron 2011;6(1): 39-51 Heschong, Lisa, Wright, Roger L., Okura, Roger L., “Daylighting Impacts on Human Performance in School”, Journal of the Illuminating Engineering Society, 2002, 31:2, s. 101-114
Nabil, A., & Mardaljevic, J., “Useful daylight illuminance: a new paradigm for assessing daylight in buildings”, Lighting Research & Technology, 2005, 37(1), 41–57.
Memiş, Özge, Ekren, Nazmi, “İnsan Odaklı Aydınlatma”, Int. Per. of Recent Tech. in App. Eng., 2019, 1: s. 30-35
Michael, Aimilios, Heracleous, Chryso, “Assessment of natural lighting performance and visual comfort of educational architecture in Southern Europe: The case of typical educational school premises in Cyprus” Energy and Buildings, 2016, 140, 443–457
Salata, Ferdinando, Golasi, Iacopo, di Salvatore, Maicol, de Lieto Vollaro, Andrea, “Energy and reliability optimization of a system that combines daylighting and artificial sources. A case study carried out in academic buildings. Applied Energy, 2016, 169, s. 250–266.
Sümengen, Özlem, Köknel Yener, Alpin, “Konutlarda Aydınlatma Enerjisi Performansı ve Görsel Konfor Koşulları”, TMMOB VII. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi, Türkiye, 2015
Topçu, Sema, “Açık Ve Bulutlu Atmosfer Koşullarında Saatlik Toplam Işınım Öngörüsü İçin Bir Model”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1988, s.32
Yağmur, Aydın, Şensin, Sözen, Şerefhanoğlu, Müjgan, “Dersliklerde Görsel Konfor ve İç Yüzeylerin Etkisi”, Megaron 2016;11(1):49-62
Yıldız, Yusuf, “Dersliklerde Günışığı Performansının Değerlendirilmesi: Balıkesir Üni-versitesi Örneği”, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi, 9. Ulusal Çatı & Cephe Konferansı 12 - 13 Nisan 2018
URL 1. https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/sektorlere-gore-toplam-enerji-tuketimi-i-85800 (Erişim: 4.12.2019)
URL 2. Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Etüdü, Uygulama İzleme Raporo-1, 2018, bkz. http://www.yegm.gov.tr/ (Er: 30.11.2019)
URL 3. https://keos.izmit.bel.tr/keos/ (Er: 17.11.2019)
TS EN 12464-1:2013