Mimaride İşlev Değişikliğinin Etkileri: Fabrikadan Çağdaş Sanat Müzesi’ne Dönüşüm ‘Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası Örneği’

Uzun yıllar ekonomiye katkı sunan ve zamanla işlevini yitirip kullanılamaz olan tarihi endüstriyel yapılar, şehirlerin genişlemesiyle beraber merkezde kalan atıl mekanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Oysa bu mekanlar işlevsel hale getirilirse hem korunmuş olur hem de insanlar için sosyal ve kültürel imkanlar sağlanır. Şehirlerin merkezinde boş ve bakımsız halde olan bu yapılar, işlev değişikliğine uğrayarak varlığını devam ettiren, kentsel yaşamı zenginleştiren yapılar haline gelir. Yapının tarihi kimliği korunarak, bölgenin gereksinimlerine uygun bir dönüşüme uğratılıp kentin olağan bir parçası olması sağlanmalıdır. Bu çalışmanın amacı kent içerisinde kalan tarihi endüstri yapıların korunması için yeniden işlevlendirmenin gereği ve önemini dünyadan ve Türkiye’den örneklerle açıklamaktır. Bu bilgiler ışığında Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nı koruma ve yeni işlev önerileri hazırlanmıştır. Fabrikanın yeri, tarihi önemi, kentin gereksinimi ve yapının mimari yeterlilikleri göz önünde bulundurularak Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın Çağdaş Sanat Müzesi’ne dönüşümü önerisi sunulmuştur. Seçilen çalışma alanında mimari mirasa değer verilerek yenilikçi bir gözle mekan çözümleri ve fikirleri yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dönüşüm, İşlev Değişikliği, Fabrika, Müze

PDF

___

Alpan, Açelya, ‘Elektrik Uretiminden Arkeoloji Ev Sahipliğine:Centrale Montemartini Muzesi, Roma’ Tmmob Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara 2012, s.47-53.
Avcı, Sedat, “Mekânsal planlama, mekâna müdahale ve sonuçları açısından 2B alanları: Beykoz ilçesi örneği”, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, İstanbul 2014, s.313-340.
Checa-Artasu, Martin M. ‘İspanya Endustri Mirası ve Coğrafya: Barselona Örneği’ Tmmob Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara 2012, s.4-21.
Cihanger, Duygu, ‘Endustri Mirasının Değeri ve Korunma Sorunu:Maltepe Havagazı Fabrikası’nın İzleri Silinirken’ Tmmob Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara 2012, s.29-40.
Gazi, Aylin, Boduroğlu, Elvin, “İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri ‘Alsancak Levanten Evleri Örneği’, Megaron, İstanbul 2015, s.57-69.
Gültekin, Nevin Turgut, “Kültürel ve Endüstriyel Miras Olarak Ankara Şeker Fabrikası”,İdeal Kent Dergisi, Ankara 2016, s.906-935.
Kervankıran, İsmail, “Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye’deki Müze Turizmine Bakış”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, Ankara 2014, s.345-369.
Köksal,T. Gül, “İstanbul’daki Endüstri Mirası İçin Koruma ve Yeniden Kullanım”,itü dergisi, İstanbul 2006, kısım:2 s.125-136.
Kurt, Mustafa, Çakır,Baki,Demir,Kemal, “Türkiye’de Modern Yönetimin Erken Dönemleri: Geç-Osmanlı Döneminde Fabrikalar, Sanayi Mektepleri ve Yabancı Uzmanlar”,İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, İstanbul 2016, s.154-165.
Öncel, Mehmet Uğur, ‘Özelleştirilen Beykoz Kundura Fabrikası’nın Sosyal Bir Komplekse Dönüştürülmesi’, T.C. Maltepe üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı ,Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2015.
Özdemir,Manolya, “Endüstri Mirasının Yeniden İşlevlendirilmesi; Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası Örneği”,İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabili Dalı, Peyzaj Mimarlığı Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2015.
Saner, Mehmet, ‘Endustri Mirası: Kavramlar,Kurumlar ve Turkiye’deki Yaklaşımlar’ Tmmob Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara 2012, s.53-67.
Severcan, Yücel Can, ‘Endustri Mirasının Korunması ve Yeniden İşlevlendirilmesine İlişkin Ozelleştirme Yaklaşımları: Sorunlar ve Olanaklar’ Tmmob Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara 2012, s.40-47.
Öncel, Mehmet Uğur, ‘Özelleştirilen Beykoz Kundura Fabrikası’nın Sosyal Bir Komplekse Dönüştürülmesi’, Yüksek Lisans Tezi,İstanbul, Aralık 2015
Torlak, S. 2013. “Endüstri Mirasının Ekonomiye Kazandırılması: Toronto Distillery District Dönüşüm Örneği” İnternatıonal Conference on Eurasıan Economıes 2013, s. 705-710