Tugba DÜZENLİ, Elif Merve ALPAK, Abdullah ÇİĞDEM

Kültürel Sürdürülebilirlik Bağlamında Sembolik Peyzajların İncelenmesi

Sürdürülebilirlik kültürü oluşmuş bir toplum, kent kültürünü daha yoğun bir şekilde algılar, kuvvetli bir şekilde kent kültürünü hisseden toplumlarda sürdürülebilirlik kültürü de daha kolay oluşabilir. Kentsel mekânların sürdürülebilirliğinde; fiziksel, sosyokültürel ve psikolojik alt bileşenleri arasındaki ilişki etkilidir. Bu nedenle kültürel sürdürülebilirliği sağlayan çevre düzenlemeleri, toplumun birbirine ve mekâna yabancılaşmasına engel olması ve kültür çeşitliliği oluşturması açısından oldukça önemlidir. Günümüz kentleri ve mekânları simgesel referanslarla karakterize edilerek tanımlanır. Bu araştırmada kültürel sürdürülebilirlik ve simgesel peyzaj kavramlarına odaklanılmıştır. Simgesel peyzajlardaki kültürel değişimin fiziksel (etkinlik ve mekân) etkileşiminin ve mekânlara yönelik memnuniyetin sorgulanması bu çalışmanın öncelikli amacı olmuştur.Çalışma kapsamında simgesel peyzajların kentin kültürel sürdürülebilirliğine etkilerini belirlemek amacıyla önce 18 uzmanla daha sonra Türkiye’nin Trabzon kenti açık mekânlarında 186 kullanıcıyla anket yapılmıştır. Ankette kenti simgeleyen açık mekânların sürdürülebilirliği sorgulanmıştır. Daha sonra anket sonuçlarına SPSS (v. 23.0) kullanılarak One-Sample T testi ve Korelasyon analizleri uygulanmıştır.Ayasofya ve Boztepe’ nin etkinlik açısından kentin kültürel sürdürülebilirliğinde en etkili simgesel mekânlar olduğu belirlenmiştir. Sonuçta, Ayasofya, Boztepe, Meydan parkı, Ganita, Surlar, Atatürk köşkü, Sümela Manastırı, Uzungöl kentin simgesel mekânları olarak kültürel sürdürülebilirlikte etkili oldukları ortaya konmuştur. Simgesel mekanların etkinlik çeşitliliği açısından kültürel sürdürebilirliğe etkilerindeki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemek için SPSS (v. 23.0) kullanılarak One-Sample T testi yapılmıştır. Testin sonuçları simgesel mekânların; etkinlik çeşitliliğini yansıtma açısından kültürel sürdürülebilirliği istatiksel olarak farklı etkilediğini göstermiştir (p < 0.01) Çalışma sonucunda; Meydan parkı ve Ganita da kentin merkezi iki simgesel mekânı olarak memnuniyette kültürel sürdürülebilirliği en etkileyen yerler olarak öne çıkmıştır. Çünkü iki mekân da kentin kolay erişebilir noktalarında ve tarihi geçmişe sahip, yoğun kullanımlı yerlerdir. Bu nedenle kültürel sürdürülebilirlikte de ön plana çıkmıştırlar.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilirlik, kültür, sembolik peyzaj, kentsel mekanlar

Examining the Symbolic Landscapes in the Context of Sustainable Culture

A society with a culture of sustainability perceives urban culture more intensely, and a culture of sustainability could also develop more easily in societies that strongly perceive the urban culture. On sustainability of urban spaces, the relationship between physical, sociocultural and psychological sub-components is effective. Therefore, environmental organizations that allow cultural sustainability are very important in preventing the alienation of the members of the society to each other and the space and creating cultural diversity. Contemporary cities and spaces are defined and characterized by symbolic references. The present study focused on the concepts of cultural sustainability and symbolic landscape. The primary aim of the present study was to investigate the physical (activity and space) interaction of cultural change in symbolic landscapes and satisfaction with the spaces.Initially, a survey was conducted with 18 experts to determine the effects of landmarks on urban cultural sustainability and then, the same survey was conducted with 186 occupants in Trabzon province open spaces in Turkey. In the survey, the sustainability of open spaces that symbolize the city was questioned. Then, One-Sample T test and Correlation analyzes were conducted on the survey data using SPSS (v. 23.0) software.It was determined that Hagia Sophia and Boztepe were the most influential landmarks on urban cultural sustainability. As a result, it was demonstrated that Hagia Sophia, Boztepe, Meydan park, Ganita, City Walls, Atatürk mansion, Soumela Monastery, and Uzungol were effective on cultural sustainability as urban landmarks. One-Sample T test was conducted with SPSS (v. 23.0) software to determine whether the differences in the effects of the landmarks on cultural sustainability based on activity diversity were statistically significant. The test results demonstrated that the landmarks had statistically different effects on cultural sustainability based on reflecting the activity diversity (p <0.01).The present study findings demonstrated that Meydan park and Ganita stood out as the urban landmarks that affected cultural sustainability the most in satisfaction. Because, these two spaces are easy to reach in the urban center with historical significance and dense occupancy. Thus, they were prominent in cultural sustainability.

Keywords:

Sustainable, culture, symbolic landscape, urban spaces,

PDF

___

Adam, R. (2012). Identity and Identification: The Role of Architectural Identity in a Globalized World. In H. Casakin, F. Bernardo, (Eds.). The Role of Place Identity in the Perception, Understanding, and Design of Built Environments, pp. 176-193. Bentham Science Publishers.
Bayramoğlu, E., Cindik Akinci, Y. Demirel, Ö. (2016). Interactıon between Urban Desıgn And Ergonomıcs Of Fıttıngs: Case Study Of Trabzon Coastal Area, Journal of Envıronmental Protectıon and Ecology, 17, 711-718.
Blowers, A. (1997). Environmental planning for sustainable development in Blowers, A. ve Evans, B., (eds.), Town Planning Into The 21st Century, Routledge, 33-54, London.
Çahantimur, A., Yıldız, H.T. (2008). Sürdürülebilir kentsel gelişmeye sosyokültürel bir yaklaşım: Bursa örneği. İTÜ Dergisi/A Mimarlık, Planlama, Tasarım. 7(2) :3-13.
Carr, S., Francis, M., Rivlin, L.G., Stone, A.M. (1992). Public Space, Cambridge University Press, New York, NY, USA.
Doğan, F. (2016).Tarihsel Süreç İçerisindeki Kültürel Değişimin Fiziksel ve Algısal Değişim Bağlamında İrdelenmesi: Trabzon Kent Meydanları Örneği. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı doktora tezi.
Düzenli T., Alpak, E.M., Doğan F. (2017).Trabzon Kemeraltı Hıstorıc Bazaar In The Context Of Sustaınable Culture, in: Ecology, Plannıng And Desıgn, Koleva, I., Yuksel, U.D., Benaabıdate, L., Eds., St. Kliment Ohridski University Press, Sofia, pp.104-115.
Düzenli T., Mumcu S., Yilmaz S. (2019). The Effects of Symbolıc Landscapes on Cıty Identıty, the Turkish Online Journal of Design Art and Communication- TOJDAC, 9, 438-448.
Emery, F.E. (1972). Systems Thinking. Harmondsworth:Penguin.
Gür, Ş.Ö. (1996).Mekan Örgütlenmesi, Gür Yayıncılık, Trabzon.
Haughton, G., Hunter, C. (1994).Sustainable cities, Regional Policy and Development Series 7, Jessica Kingsley Publications, 15-20, 24-27, 40, London.
Kurt, S.S., Düzgüneş, E., Kurdoğlu B.Ç., Demirel Ö. (2016). Example Study about Meryemana Valley (Trabzon/Turkey) for Determining the Potential Campground in the Scope of Nature Tourism, Journal of Envıronmental Protectıon and Ecology, 17(2): 576-583.
Lang, J. (1994).Urban Design: The American Experience. John Wiley & Sons, Inc. USA.
Nijkamp, P., Perrels, A. (1994). Sustainable cities in Europe, a comparative analysis of urban energy-environmental policies, Earthscan Publications Ltd., 4-14, London.
Padua, M.G. (2007). Designing an identity: The synthesis of a post-traditional landscape vocabulary in Hong Kong. Landscape Research, 32 (2), 225-240.
Rapoport, A. (2004). Kültür Mimarlık Tasarım, Çeviri:Selçuk Batur, Yapı-Endüstri Merkezi, İstanbul.
Reboratti, C. (1999).Territory, scale and sustainable development, in Becker, E., Jahn, T.,(eds), Sustainability and the Social Sciences, Zed Books, 207-222, London.
Sachs, W. (1997).Sustainable development, in Redclift, M. ve Woodgate, G. (eds.), The International Handbook of Environmental Sociology, Edward Elgar Publications, 71-80, United Kingdom.
UNESCO-MOST, (1996). Conference report on sustainability as a social science concept, Frankfurt.
Zorlu, T., Aydnnlatan, E., Engin E. (2010). Kentsel Müdahale Kent Kimliği: Tanjant ve Karadeniz Sahil Yollarının Trabzon Kent Kimliğine Etkileri. Mimarlık Dergisi. 352.