Ankara-Batıkent ve Koru Metro İstasyonlarının Toplu Taşım Odaklı Gelişim (TOD) ve Sürdürülebilir Kentsel Tasarım İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Motorlu araçların kullanımının artmasıyla birlikte kentler saçaklanmaya başlamıştır. Bu saçaklanma motorlu taşıt kullanımını daha çok teşvik ederek bir kısır döngü oluşturmuştur. Bu döngü hava kirliliği, trafik sıkışıklığı, çevre sorunları gibi pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Son yıllarda, bu sorunların önüne geçebilmek için sürdürülebilir kentsel tasarım kavramı önem kazanmıştır. Kentsel sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi ve araba odaklı kentleşme anlayışının değişmesi için yeni yaklaşımlar ortaya atılmıştır. Bu yaklaşımlardan biri olan toplu taşım odaklı gelişme (TOD) kentsel sorunlara bir çözüm önerisi olarak ortaya çıkmıştır. TOD, toplu taşıma durağı ya da istasyonunun çevresinde kompakt ve karma kullanımlı gelişim yaratarak farklı hizmet alanlarına araçsız erişilebilen yürünebilir çevreler tasarlamayı amaçlar. Dünyada pek çok kentte uygulama alanı bulmasına rağmen Türkiye kentlerinde henüz uygulama alanı bulamamıştır. Bu çalışmanın amacı, toplu taşım odaklı gelişimin uygulama alanı bulduğu gelişmiş kentler üzerinden Türkiye kentlerinde nasıl uygulanacağına yönelik yönlendirici bir altlık oluşturmaktır. Bu kapsamda, Ankara'da bulunan Batıkent ve Koru metro istasyonları belirlenen 8 TOD tasarım ilkesi doğrultusunda değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda geliştirilen öneriler, ülkemizde TOD tasarım ilkelerinin uygulanabilmesine yönelik plancıları ve tasarımcıları yönlendirici; karar vericileri ise bilinçlendirici bir rol üstlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Toplu taşım odaklı gelişim, sürdürülebilir kentsel tasarım, Ankara, Batıkent metro istasyonu, Koru metro istasyonu

Evaluation of Batıkent and Koru Metro Stations Within the Framework of Transit-Oriented Development (TOD) and Sustainable Urban Design Principles

With the increase in the use of motor vehicles, cities began to sprawl. This sprawl created a vicious circle by promoting more and more use of motor vehicles. This circle brings many problems such as air pollution, traffic congestion, and environmental problems. In recent years, sustainable urban design concept has gained urban importance to prevent these urban problems. Some approaches have been developed to ensure sustainability and change the concept of car-oriented urbanization. One of these approaches is Transit Oriented Development which has emerged as a solution for urban problems based on public transport. TOD aims to design walkable environments that can be accessed without a vehicle to different service areas by creating compact and mixed-use development around the public transport stop or station. Although TOD has been implemented in many cities around the world, it has not yet found application area in Turkish cities. The aim of this study to create a base for directing about how TOD will find application area in the Turkish cities by making use of practical experiences of the developed cities. In this context, Batıkent and Koru metro stations in Ankara will be evaluated according to 8 TOD design principles. The recommendations developed as a result of evaluation will be tools for directing of planners and designers to implement TOD design principles in Turkey, and will increase awareness of decision-makers.

Keywords:

Transit oriented development, sustainable urban design, Ankara, Batıkent metro station, Koru metro station,

PDF

___

Ankara Büyükşehir Belediyesi. (2007). Ankara 2023 Master Planı Analiz Raporu, Ankara.
Ayataç, H. (2016). Kentsel Ulaşım Planlaması ve İstanbul, İTÜ Vakfı Dergisi, 71, ss. 31-35.
Aydemir, K.P., Akyüz, B., Yılmazsoy, B., Akdemir, Ç., Güler, S. (2018). Kentsel Ulaşımda Yaya Öncelikli Planlama/Tasarım ve Transit Odaklı Gelişimin Metropol Kentlerdeki Deneyimi,İstanbul Örneği, Kent Akademisi, 11(36), ss. 523-544.
Babalık Sutcliffe, E. (2006). Kentsel Sorunların Çözümünde Ulaşım Politikaları; Ulaşım Sorunlarının Çözümünde Kent Planlama Politikaları. "Ankara'da Uygulanan Ulaşım Politikaları ve Kente Etkileri", ss.57-71.
Babalık Sutcliffe, E. (2013). Urban Form and Sustainable Transport: Lessons from the Ankara Case. International Journal of Sustainable Transportation, 7(5) ss, 416-430.
Calthorpe, P. (1993). The Next American Metropolis: Ecology, Community, and the American Dream. New York: Princeton Architectural Press.
Çörek Öztaş, Ç. (2014). Kent İçi Ulaşım Uygulamalarında Toplu Taşım Odaklı Gelişim (Tod) Yaklaşımı. Esenler Şehir Düşünce Merkezi Geleceğin Şehri Sempozyumu, Esenler Belediyesi, İstanbul.
EGO (1994). Ankara 2015 Ulaşım Ana Planı-Ana Arazi Kullanımları, Ankara Büyükşehir Belediyesi, EGO Genel Müdürlüğü, Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı, Ankara.
FTA (Federal Transit Administration). (2018). Transit-Oriented Development Technical Assistance: Second Summary Report, https://www.transit.dot.gov/sites/fta.dot.gov/files/docs/research-innovation/117636/fta-report-no-0124.pdf, Erişim Tarihi:09.07.2019.
ITDP (The Institute for Transportation and Development Policy). (2017). TOD Standard, 3rd ed. New York, https://www.itdp.org/library/standards-and-guides/tod3-0/what-is-tod/, Erişim tarihi; 09.07.2019.
The City of Edmonton Sustainable Development and Transportation Services Departments. (2012).Transit Oriented Development Guidelines, https://www.edmonton.ca/residential_neighbourhoods/PDF/TOD_Guidelines_-_February_2012.pdf. Erişim tarihi: 09.07.2019.
Weaver Research and Consulting Group (2011). Large Community Case Study: Rosslyn-Ballston Corridor, Arlington, Virginia, http://www.longislandindex.org/wp-content/uploads/2015/10/Case_Study_Rosslyn-Ballston_Corridor.pdf, Erişim tarihi: 09.07.2019.
Zorlu, F. (2016). Traffic Assignment in Transforming Networks Case Study: Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Lisansüstü Programı, Yayınlanmamış Doktora tezi, Ankara.
URL-1.https://projects.arlingtonva.us/planning/smart-growth/rosslyn-ballston-corridor/, Erişim tarihi: 09.07.2019.
URL-2. https://tr.pinterest.com/pin/191543790375795359/, Erişim tarihi: 09.07.2019.
URL-3. Figueira, M., (2013). Pioneering Transit Oriented Development (TOD) in Edmonton Lessons Learned for Successful TOD Development, https://www.slideshare.net/MarceloFigueira2/tod-appi-conference-2011-evds-2012, Erişim tarihi: 09.07.2019.
URL-4. http://www.bartonwillmore.co.uk/Projects/ Riyadh-Transit-Oriented-Development-(TOD)-Strategy, Riyadh Transit Oriented Development (TOD) Strategy, Erişim tarihi: 09.07.2019.
URL-5. https://earth.google.com/web/
URL-6. http://www.batikent.org/haber/yol-boyu-otopark-donemi-yeniden-basliyor, Yol Boyu Otopark Dönemi Yeniden Başlıyor, Erişim tarihi: 09.07.2019.