YAŞLILARA GÖRE ‘YAŞLILIK’ ve YAŞLILARI ETKİLEYEN SOSYAL DEĞİŞİMLER

Yaşlanma dediğimiz olgu genel kanıya göre atmış ve üzeri yaşları aşan kişiler için kullanılan ruhsal, zihinsel yeteneklerin kaybı ve psişik işlevlerin zayıflaması ile eş anlamlıdır. İnsan gelişimi fiziksel, duygusal, sosyal ve zihinsel olmak üzere başlıca dört temel alandan oluşmaktadır. Gelişim psikologları bu dönemlerinin her birini ayrı ayrı ele alarak dönemlere karşılık gelen isimler oluşturmuşlardır. Yaşlılık ise belki de son nokta olarak nitelendirebileceğimiz bütün bu dönemlerin tamamlandığı bölümdür. Hayat bir pastayı, yaşlılık ise bu pastanın son dilimini oluşturmaktadır.Yaşlılık döneminde yaşanan en önemli sosyal sorunlardan birisi yaşlıların bakımıdır. Her ne kadar 65 yaş ve üzerindeki her yaşlı, hasta ve bakıma muhtaç olmasa da hastalanma riski ve fiziksel yetersizlikleri nedeniyle yardıma ihtiyaç duyma olasılığı artmaktadır. Bu dönemde görülen fonksiyonel ve fiziksel yetersizlikler nedeniyle yaşlı bireyler ve aileleri toplumsal bakım alternatifleri arasından birini seçme ile karşı karşıya kalmaktadır. Birlikte yaşamaktan çıkan problemler ve modern hayatın doğal sonucu olarak yaşlılık probleminin de çözümünde profesyonel yardım gerektiği açıktır. Profesyonel kurumlaşma ve meslek örgütleri çerçevesinde yaşlı bakımı ve hizmeti yapılarak hem ailenin üzerinden yük alınacak hem de yaşlının yeni rolüne uygun bir yaşam şansı yakalaması sağlanacaktır. Bu anlamıyla huzur evleri, kentsel hayatın bir gereği olarak ortaya çıkmıştır. Huzur evleri, devletin sosyal alana bir müdahalesidir. Huzur evleri, Türk toplumunda yaşlı vatandaşları barındırmayı ve yaşamlarının geri kalan kısmını huzurlu geçirmelerini sağlamayı amaç edinmektedir.Bu çalışmada Niğde Huzur evine gelen yaşlıların; huzur evine gelmeden önceki huzur evi görüşleri, yaşlıların şu anda huzur evinden memnun olma durumları, yaşlıları huzur evinde rahatsız eden durumlar, yaşlılara göre huzur evinde kalan yaşlılarda bulunması gereken özellikler, yaşlılara göre huzur evinde kalan yaşlıların en çok hoşlandıkları şeyler, yaşlıların huzur evinde kalırken en çok özlediği şey, yaşlılara göre yaşlıların saygı görme nedenleri, yaşlılara göre yaşlılarda bulunması gereken özellikler yaşlılar açısından tespit edilmeye çalışılmıştır. Tespitler yapılırken veri toplama tekniği olarak “ doğal gözlem” kullanılmış olup ayrıca kaynak tarama ve betimleme analizi yapılarak, bulgular tablolara dökülerek yorumlanmıştır.  

___

  • ALKAN, A.T. (1999), Bir Düğün Gecesi Denemesi, Düşünen Siyaset, Esin Sanat Felsefe Yayıncılık, Ankara.
  • AYAN, D. (1999), Deprem: Ölümün Jeo-Sosyolojik Ontolojisi Üzerine, Düşünen Siyaset Ankara.
  • BACANLI, Hasan.2013 Yetişkinlik ve Yaşlılık Gelişim Psikolojisi, Açılım Kitap, İstanbul.
  • CANATAN, Ayşe (2008), Sosyal Yönleriyle Yaşlılık, Palme Yayıncılık, Ankara.
  • CİMETE, G. (2002), Yaşam Sonu Bakım, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
  • CİRPUT, Hayim (1997), İstanbul Kentinde Farklı Sosyo-Ekonomik Kültürel Düzeylerde Yaşlılık İle İlgili Sorunlar, Tez, İstanbul.
  • ÇOBANLI, C. ve SALT, A. (2001), Dharma Asikopedisi, Dharma Yayınları, İstanbul.
  • DÖKMEN, U. (2003), Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Var Olmak, Gelişmek Uzlaşmak, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
  • ERDOĞDU, M.Y. ve ÖZKAN, M. (2007), "Farklı Dini İnanışlardaki Bireylerin Ölüm Kaygıları ile Ruhsal Belirtiler ve Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler", İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14 (3): 171-179.
  • ERİNÇ, Sıtkı M. (2008), Toplum ve İnsan, Ütopya Yayınevi, Ankara.
  • GEÇTAN, E. (1984), İnsan Olmak: Varoluşun Bireysel ve Toplumsal Anlamı, Adam Yayıncılık, İstanbul.
  • GEÇ GÜNEŞ, G., DEMİRCİOĞLU, N. ve KARAOĞLU, L. (2005), "Malatya Şehir Merkezinde Yaşayan Yaşlı Kadınların Günlük Yaşam Aktiviteleri, Sosyal ve Psikolojik Fonksiyon Düzeyleri", Türk Geriatri Dergisi, 8(2):78-83.
  • HÖKELEKLİ, H. (1991), Ölümle İlgili Tutumlar ve Dini Davranış; İslami Araştırmalar Dergisi.
  • HÖKELEKLİ, H. (1992), Ölümle İlgili Tutumların Dini Davranışla İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Derneği.
  • İNAM, A. (1999), Olabileceğini Olmada Ölümün Yeri, Düşünen Siyaset, Esin Sanat Felsefe Yayıncılık, Ankara.
  • KAYA, M. ve ASLAN, D. (2007), Ankara’da Bir Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan yaş Ve Üzeri Bireylerin Sosyal Yaşama Katılım İle İlgili Bazı Davranışları Ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi, 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Bildiri Kitabı.
  • KILIÇBAY, M.A. (1999), Yaşamın Amacı Olarak Ölüm, Düşünen Siyaset Dergisi.
  • ONUR, Bekir (2011), Gelişim Psikolojisi (Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm), İmge Yayınevi, Ankara.
  • ŞENOL, C. (1989), "Ankara İlinde Kurumlarda Yaşayan Yaşlılarda Ölüme İlişkin Kaygı ve Korkular", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • YALOM, I. (2000), Varoluşçu Psikoterapi, Çev: Babayiyit İ.Z., Kabalcı Yayınları, İstanbul.