KÜLTÜREL MİRAS YAPIM SÜREÇLERİNDE SEMBOLİK İYİLEŞMENİN ROLÜ: 15 TEMMUZ ÖRNEĞİ

 15 Temmuz darbe girişimi günü ve sonrasında yaşanan süreçler, Türk toplumunun her kesiminden fertleri belli derecelerde etkilemiştir. Birçok insanın şehit ve gazi olduğu bu darbe girişimi, yalnız fertlerin kendisinde değil toplumsal hafızasında da derin izler bırakmıştır. Bu sebeple bireylerin toplumsal hafızasının canlı tutulması adına farklı strateji ve teknikler geliştirilmiştir. Geliştirilen stratejilerin temelini ise darbe girişimi sonrası kurgulanmış söylemler oluşturmaktadır. Bahsi geçen söylemlerin hedef kitlesi çekişmeyi deneyimleyen bireyler ve bu bireylerin gelecek nesilleriyken, amacı da bireyleri ortak bir kültürel miras oluşturma süreçleriyle etkilemek olmuştur. Bu etkileme süreçlerinin ürünlerinden biri olan kültürel miras yapım süreçleri de 15 Temmuz sonrası yaşanan değişiklikler ve yenilikler yoluyla kendini göstermiştir. Kültürel miras açısından deneyimlenen değişiklik ve yeniliklerin yansımalarından biri de sembolik iyileşmeye yönelik geliştirilen kültürel ve söylemsel pratikler olmuştur. Bu pratiklerin başında ise 15 Temmuz kahramanlık motif ve anlatıları, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü ve 15 Temmuz sonrası inşa edilen ya da üzerinde sembolik değişiklikler yapılan mekân ve yapılar gelmektedir. 15 Temmuz buhranı sonrası yaşanan bu yenilikler şüphesiz toplumun deneyimlediği çekişme sonrası süreçleri sembolik anlamda hatırlatmaya, iyileştirmeye ve yaşatmaya yöneliktir.
Anahtar Kelimeler:

kültürel miras

___

  • Alivizatou, M. (2012), Intangible Heritage And The Museum: New Perspectives Of Cultural Preservation, Walnut Creek: West Coast Press. Althusser, L. (2002), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları(5.Baskı), Özışık, M. & Alp, Y. (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.Akşam (2017), 15 Temmuz Marşı Sözleri Nelerdir? 15 Temmuz Marşı Dinle, Haberler, Güncel Haberler içinde, https://www.aksam.com.tr/guncel/15-temmuz-marsi-sozleri-nelerdir-15-temmuz-marsi-dinle/haber-643147, 10 Mayıs 2019 tarihinde erişildi. Assmann, J. & Czaplicka, J. (1995), ‘‘Collective Memory and Cultural Identity’’, New German Critique 65, Cultural History/Cultural Studies: 125-133, https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/ARCH469/Assmann.pdf, 2 Haziran 2019 tarihinde erişildi.Ashworth, G.J. (2006), ‘‘Memorialization of Violence and Tradegy: Human Trauma as Heritage’’ Brian Graham & Peter Howard (Der) içinde, Ashgate Research Companion to Heritage and Identity, Hampshire: Ashgate, 231-244Association of Southeast Asian Nations (2000), ASEAN Declaration On Cultural Heritage, http://cultureandinformation.asean.org/wp-content/uploads/2013/11/ASEAN-Declaration-on-Cultural-Heritage.pdf, 2 Haziran 2019 tarihinde erişildi. Dicks, B. (2000), Heritage, Place and Community, Cardiff: University of Wales Press. Bişkin, H. (2017), 15 Temmuz Sonrası Nerelerin Adı Değişti?, Gazete DuvaR., https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2017/07/15/15-temmuz-sonrasi-nerelerin-adi-degisti/, 13 Mayıs 2019 tarihinde erişildi. Byrne, D. (2009), ‘‘A Critique Of Unfeeling Heritage’’, Laurajane Smith & Akagawa Natsuko (Der) içinde, Intangible Heritage, New York: Routledge: 229-252CNNTürk.com (2017), 15 Temmuz Şehitler Anıtı Bugün Açıldı. İşte Anıtın Özellikleri..., Haberler, Türkiye içinde, https://www.cnnturk.com/turkiye/15-temmuz-sehitler-aniti-bugun-acildi-iste-anitin-ozellikleri?page=1, 4 Haziran 2019 tarihinde erişildi. Giblin, J. D. (2013), ‘‘Post-conflict Heritage: Symbolic Healing and Cultural Renewal’’, International Journal of Heritage Studies, 20(5): 500-518Haberler.com (2016), 15 Temmuz Şehitlerinin İsmi Okullarda Yaşatılacak, Haberler, Yerel, Haber içinde, https://www.haberler.com/15-temmuz-sehitlerinin-ismi-okullarda-yasatilacak-8882588-haberi/, 1 Haziran 2019 tarihinde erişildi. Hall, S. (2005), ‘‘Whose Heritage? Un-settling ‘the heritage’, Re-imagining The Post-Nation’’, Jo Littler & Roshi Naidoo (Der) içinde, The Politics of Heritage: The Legacies Of ‘Race’, Londra: Routledge, 21-31Hobsbawm, E. (1983a), ‘‘Introduction: Inventing traditions’’, Eric Hobsbawm &Terence Ranger (Der) içinde, The Invention of Tradition, Cambridge: Cambridge UniversityPress, 1–15.
  • Hobsbawm, E. (1983b) ‘‘Mass-Producing Traditions: Europe, 1870–1914’’, Eric Hobsbawm& Terence Ranger (Der) içinde, The Invention of Tradition, Cambridge: Cambridge UniversityPress.Hürriyet (2017) Darbenin Yönetim Merkeziydi... 15 Temmuz'da Kahraman Oldu, Haberler, 15 Temmuz Yıldönümü içinde, http://www.hurriyet.com.tr/darbenin-yonetim-merkeziydi-15-temmuzda-kahraman-oldu-40519794, 5 Haziran 2019 tarihinde erişildi. Kaplan, M. (2007), Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-III ‘‘Tip Tahlilleri’’, İstanbul: Dergâh YayınlarıKorkmaz, M.A. & Özdemir, M. (2016, Aralık), Türk Kahramanlık Kültürünün 15 Temmuza Yansımaları, Darbeler ve Tepkiler içinde, 15-16 Aralık 2016 Uluslararası Demokrasi Sempozyumu, Giresun, https://www.academia.edu/33882494/T%C3%BCrk_Kahramanl%C4%B1k_K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC_ve_15_Temmuz.pdf, 14 Mayıs 2019 tarihinde erişildi. McLean, F. (2006), ‘‘Museums and The Representation Of Identity’, Brian Graham & Peter Howard (Der) içinde, Ashgate Research Companion to Heritage and Identity, Hampshire: Ashgate, 283-298Meskell, L. & Scheermeyer, C. (2008), ‘‘Heritage as Therapy: Set Pieces from the New South Africa’’, Journal of Material Culture, 13(2): 253-173McDowell, S.(2008), ‘‘Heritage, Memory and Identity’’, Brian Graham & Peter Howard (Der) içinde, Ashgate Research Companion to Heritage and Identity, Hampshire: Ashgate, 37-53Moerman, D. (1979), ‘‘Anthropology of Symbolic Healing’’, Current Anthropology, 20(1): 59-80Moyser, G. (1991), Politics and Religion in the Modern World, Londra: Routledge. Nora, P. (2006), Hafıza Mekânları, Özcan, M. E. (Çev), Ankara: Dost KitabeviOlsen, B. (2001), ‘‘Excavating The Other: European Archaeology In The Age Of Globalisation’’, K. Kobylinski (Der) içinde, Quo Vadis Archaeologia: Whither European Archaeology in the 21st Century?, Warsaw: European Science Foundation Reckwitz, A. (2002), ‘‘Toward a Theory of Social Practices’’, European Journal of Sociology, 5(2): 243–263. Smith, L. (2006), The Uses of Heritage, New York: Routledge UNESCO (2011), What Is Intangible Cultural Heritage?, https://ich.unesco.org/en/what-is-intangible-heritage-00003, 2 Haziran 2019 tarihinde erişildi. Yelsalı Parmaksız, P.M. (2012), ‘‘Çanakkale Bellek Savaşı’’, Neye Yarar Hatıralar? Bellek ve Siyaset Çalışmaları, Pınar Melis Yelsalı Parmaksız(Der), Ankara: Phoenix Yayınevi, 281-301Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar (2016), 15 Temmuz’da Türkiye’de Yaşanan Darbe Girişimi Hakkında Basın Açıklaması, https://www.ytb.gov.tr/haberler/15-temmuzda-turkiyede-yasanan-darbe-girisimi-hakkinda-basin-aciklamasi, 1 Haziran 2019 tarihinde erişildi.