Şeyhülislam Yahya İçin Kaleme Alınan Kasideler

  Şeyhülislâm Yahyâ, 17. asırda yaşamış çok yönlü bir şahsiyettir. Tarihçiler onu, üç defa şeyhülislâmlık makamına getirilen önemli bir devlet adamı olarak tanırken, edebiyatçılar onu, birinci sınıf gazel şairi olarak bilirler. Edebiyat tarihimizde padişah şairler dışında pek az şahsiyet, hem devlet adamlığı hem şairliği ile meşhur olmuştur. Çalışmamızın konusunu, Şeyhülislâm Yahyâ’ya yazılan kasideler teşkil etmektedir. Hem önemli bir şair, hem önemli bir devlet adamı olması hasebiyle böyle bir konu üzerinde durulmaya değer görülmüştür.       Bu çalışma temel olarak iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, 17 şairin kaleme aldığı 33 kaside tanıtılmıştır. Bu kasidelerin yapısı tarif edilmiş ve özellikle Yahyâ’dan söz eden medhiye kısımları nesre aktarılarak onun hangi yönlerine daha fazla dikkat çekildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise, kasidelerde yer alan beyitlerden hareketle Yahyâ’nın din ve devlet adamlığı, edebî yönü, âlimliği gibi bazı şahsî özellikleri üzerinde durulmuştur. Şairlerin Yahyâ için kullandığı kalıp ifadeler göz önüne alınarak, onun şairliği ve devlet adamlığı hakkında bazı tespitlerde bulunulmuştur. 

___

  •   Altunsu, Abdulkadir (1972). “Osmanlı Şeyhülislâmları” Ankara: Ayyıldız Matbaası.
  •   Bayraktutan, Lütfi (1990). “Şeyhülislâm Yahyâ; Hayatı, Edebî Kişiliği, Sanatı, Eserleri ve Divanından Seçmeler“ İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  •   Ertem, Rekin (1995). “Şeyhülislâm Yahyâ Divanı” Ankara; Akçağ Yayınları.
  •   Kaya, Bayram Ali (2013). “Yahyâ Efendi, Zekerriyâzâde” T.D.V İslam Ansiklopedisi, C.43, s.s. 245-246
  •   Kavruk, Hasan (2014). “Şeyhülislâm Yahyâ” Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.     Tuzalan, Sabahat Özenmiş (2010). “Şeyhülislâmlara Sunulan Kasideler” Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi.