Özbekler, Özbek etnoniminin ortaya çıkması, ulus olarak şekillenmesi söz konumuz olacaktır. Özbekler, Türkistan’ın en eski ve en kalabalık halklarından sayılır, zengin tarih ve üst kültüre sahip Türk boylarından oluşan etnik birliktir. Antik  İran, Hindistan, Yunan, Rum, Çin, Ermeni kaynaklarında sözü geçen Özbeklerin atalarının ortaya çıkması, Orta Asya ve onun civarında hayatını sürdüren en eski halklarına dayanmaktadır. Onlar en eski dönemlerde yaşadığı vaha adıyla ‘Soğdlar’, ‘Harezmliler’, ‘Baktriler’, ‘Parkanalılar’ gibi anılmışlardır. Özbeklerin iki nehir arasında halk olarak teşekkül bulmalarında milattan önce kuzeyden gelen Türkçe konuşan göcebe kabileler ve Ceyhun’un güney tarafından intikal eden Farsça konuşan halkların, IV-V yüzyıllarda Kuzeyden gelen Hioniler, Kidariler ve Akhunlar, VI-VII. yüzyıllarda Orta Asya’da, şimdiki kuzey Afganistan’da hükümranlığını sürdüren Batı Göktürk’ların rolü büyüktür. IX – XII. yüzyıllarda ilk Türk İslam Devleti olarak Karlukların kurduğu Karahanlılar Devleti Özbek ulusunun kimliğini daha belirli noktalara ulaşmasında imkan sağlamıştır. Özbeklerin etnik kimliği meselesi, XIV-XVI yüzyıllara Deşti Kıpçak’tan gelen Türk ve Türkleşmiş Moğolların Maveraünnehr’e siyasi intikaline dayanmaktadır. XX. yüzyılın sonu ve XXI. yüzyılda Özbekler, artık bir millet olarak şekillenmeye başlamıştır.