Kültür tarihini anlamlandırmak ve gelecek kuşaklara aktarmak için imgenin gücünü kullanmak, içinde yaşadığımız topraklarda pek de alışık olmadığımız bir yoldur. Avrupa’da 19. yüzyıldan itibaren fark edilen görsel halk bilimi Türkiye’de daha geç gündeme gelmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de folklor disiplini tarihini, görsel halkbilimi alanındaki çalışmaları da dikkate alarak yeniden okumak gerekir. Görsel etnoloji ya da görsel antropoloji Avrupa folklor çalışmalarında başlangıçtan itibaren heyecan verici bir alan olarak değerlendirilirken bizde yaşanan gecikmenin nedenlerinden biri, görsel olanın geç fark edilişinden çok, görsel olanı fark edenlerin, geç fark edilmesidir. Bu bağlamda, Cumhuriyetin ilk yıllarında görsel olanın gücünü keşfeden ressam ve folklorist Malik Aksel’in eserleri öz-eleştirel bir gözle yeniden değerlendirilmeyi hak eder. Malik Aksel ve eserleri değerlendirildiğinde üç ana başlık öne çıkar. Bunlardan ilki, Aksel’in kimse görsel olanla ilgilenmezken halk resmi, dinî resimler, duvar resimleri gibi çoğu zaman ötekileştirilen konulara eğilerek halk biliminin görsel alanlarına dikkat çek- miş olmasıdır. İkincisi, Aksel’in sanat ve folklor arasındaki ilişkiye ve öz-oryantalist ve ötekileştirici bir gözle bakmamasıdır. Aksel, bu ilişkiye Doğu ve Batı sanatını sentezleyen bütünsel bir algıyla yaklaşır. Üçüncü nokta ise, Aksel’in Anadolu insanını, evlerinin içlerini, bayram yerlerini, geleneksel meslekleri resmederek, geleneksel halk resmi ve sanatlarını modern resmin bir parçasına dönüştürmeyi başarmış olmasıdır. Dolayısıyla Aksel, halk bilimcilerin araştırma alanlarında hem görsel hem de yazılı eserleri- nin Türkiye’deki görsel halk bilimi çalışmaları için iyi bir kaynak olması bağlamında öne çıkartılması gereken bir isimdir.

To use the power of the image for the purpose of understanding the history of culture, making sense out of it and transferring it to future generations, is not something we are used to in the land we live in. Visual folklore, which became popular in Europe during the 19th century, was noticed at a much later stage in Turkey. In this context, there is a need to review the history of folklore discipline, and the attention it paid to its visual concepts. In European folklore studies, the visual ethnology field was accepted as an exciting area of study from the outset. One of the reasons for this delay was not because we did not notice visual folklore but we ignored the ones who noticed it. Therefore, we need to re-read the history of folklore in Turkey taking into account the attention it paid to visual folklore studies. Malik Aksel was a painter and a folklorist who witnessed the early years of the Turkish Republic and who discovered the power of visuality. He and his work deserve to be reassessed. When we review Malik Aksel and his work we can see three main themes. First, he attracted attention to visuality when no one else was interested in folk pictures, religious pictures, and wall pictures. Secondly, he approached the relationship between art and folklore holistically. He did not look at this with an orientalist point of view and he synthesized Eastern art with Western art. Thirdly, he was able to transform the tra- ditional folk pictures and art to modern art by drawing Anatolian people, inside their houses, festival fields, and traditional occupations. Therefore his work has to be remembered as a resource for visual and critical studies of folklore.