Reşit'in Nazariyyat-ı Edebiyyesi

Nazariyyat-ı Edebiyye, Hippolite Taine’in tenkide dair görüşlerini edebiyat nazariyatı alanına taşıyan bir retorik ve edebiyat nazariyatıdır. Eser, bundan başka eski belâgata has ıstılahları yeni bir içerikle modernleştirir. Servet-i Fünûn neslinin tenkide dair görüşlerini edebiyat nazariyatı alanına taşır. Ayrıca yeni bir anlayışa göre yazılan Talîm-i Edebiyatı ve takipçilerini, nazarî bahislerde geliştirir. Bütünüyle eser, Talîm-i Edebiyat’ın açtığı çığırı, Servet-i Fünûn neslinin teorik birikiminden de istifade ederek geliştiren bir retorik ve edebiyat nazariyatı dır. Bu çalışmada Nazariyyat-ı Edebiyye evvela tanıtılacak, daha sonra edebiyat nazariyatı alanına getirdiği yenilikler açısından değerlendirilecektir.

The Nazariyyat-ı Edebiye of Reşit

Nazariyyat-ı Edebiyye (Literary Theory, by Reflit) is a rhetorical and literary theory transforming Hyppolite Taine’s ideas on criticism to the level of literary theory. Furhermore, this work modernizes the technical terms belonging to traditional rhetoric, renewing the contents. It also transforms literary views of Servet-i Fünun generation to literary theory. In additin, it enlarges Talim-i Edebiyat (Literature Education) and its followers in the theoretical subjects. This work altogether is a rhetorical and literary theory which broadens the epoch of Talim-i Edebiyat through theoretical background of Servet-i Fünun generation. In this paper, first of all Nazariyyat-ı Edebiyye will be introduced, then it will be investigated for the novelty it has brought to literary theory.

PDF

___

AHMET CEVDET PAŞA (2000). Belâgat-ı Osmaniyye, (Hazırlayan: Turgut Karabey-Mehmet Atalay), Akçağ Yayınları, Ankara
CUDDON, J. A. (1985). A Dictiorary of Literary Terms, Penguin Boks, U. S. A.
ERCİLASUN, Bilge (1993). Servet-i Fünûn’da Edebî Tenkit, MEB. Yayınları, İstanbul
İSMAİL HAKKI (1317). Esrâr-ı Belâgat, Matbaa-i Ebüzziya, İstanbul
PARLATIR, İsmail (1983). Recaizade Mahmut Ekrem, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları Ankara.
POLAT, Nazım H. (1988). “Fuad köprülü ile Şahabeddin Süleyman’ın Ortak Eserleri”, Türk Kültürü Araştırmaları (Mehmet Kaplan İçin, Ayrı Basım), Ankara
RECAİZADE MAHMUT EKREM (1299). Talîm-i Edebiyat, İstanbul
REŞİT (1328a). Nazariyyat-ı Edebiyye, c. I, Ahmet İhsan ve şürekası Matbaacılık Osmanlı şirketi, İstanbul
REŞİT (1328b). Nazariyyat-ı Edebiyye, c. II, Ahmet İhsan ve şürekası Matbaacılık Osmanlı şirketi, İstanbul
REY, Ahmet Reşit (1946). Canlı Tarihler, Türkiye Yayınevi, İstanbul
SÜLEYMAN FEHMİ (1325). Edebiyat, Hilâl Matbaası, İstanbul
ŞAHABETTİN SÜLEYMAN ve FUAT KÖPRÜLÜ (1330). Malûmat-ı Edebiyye C. 1-2, Kanaat Matbaası, İstanbul
WELLEK, René ve WARREN, Austin (2001). Edebiyat Teorisi, (Çeviren: Ö. Faruk Huyugüzel), Akademi Kitabevi, İzmir
YETİŞ, Kazım (1996). Talîm-i Edebiyat’ın Retorik ve Edebiyat Nazariyatı Alanına Getirdiği Yenilikler, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara
YETİŞ (1987) “Belâgat, Rhétorıque ve Edebiyat Nazariyesi Sahasında Türkçe Neşredilmiş Kitapların Açıklamalı Bibliyografyası”, Türk Dili Araşştırmaları Yıllığı Belleten, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1992, ss. 367-406
YETİŞ (1984) “Edebiyat Nazariyesi Sahasında Batıya Açılan İlk kitap: Mebâni’l-İnşâ”, Mehmet Kaplan’a Armağan, Dergâh Yayınları, İstanbul, ss. 306-316