FRANZ CIZEK ˇ (1865 1946) ve ÇOCUK SANATI PARADİGMASI

Cižek çocuk sanatı kavramının oluşumunda ön planda olan bir sanat eğitimcisidir. Sanat eğitimci kimliğinin yanı sıra sanat eğitimi reformcusu ve aynı zamanda bir ressam olan Franz Cižek çocuk resimlerine olan ilgisi bir sanat okulu açmasına neden olmuştur. Çocuk resimlerinin çocuğun iç dünyası ile gerçek dünya arasında bir köprü olduğunu savunur. Ayrıca çocuk resimlerinin sezgisel bir güzellik ve estetik bir ifade taşıdığını da farketmiş ve onları sanat olarak nitelendirmiştir. Bu düşünceleri ile döneminin geleneksel öğretmenleri ve psikologlarından ayrılmaktadır. Onu sanat eğitimi tarihi içinde önemli kılan etkenlerden en önemlisi sanat eğitimine getirdiği yeniklerdir. Kullandığı sanat eğitimi yöntemleri döne- mi için yeniydi ve reform niteliği taşımaktaydı. Örneğin Cižek öğrencilerine tek- nik veya model kullandırmamış ve öğrencilerini kopya çalışmalardan uzak tut- maya çalışmıştır. Onları resim yaparken sadece kendi iç kanunlarını ve doğal yönelimlerini takip etmeleri yönünde teşvik ederek özgür bir biçimde resim yapmalarını sağlayan bir eğitim programını uygulamıştır. Onun sanat eğitimi anlayışının temeli çocuğun yaratıcılığını ortaya çıkarmak ve geliştirmeye dayanmaktaydı. Sanat eğitiminin günümüze kadar olan gelişim sürecinin kısa bir kesiti- nin verilemeye çalışıldığı bu araştırmada konu ilgili alanyazın taramalarına bağlı olarak Franz Cižekin sanat eğitimine reform niteliğinde getirdiği yenili- kler ele alınmıştır.

FRANZ CIZEK ˇ (1865 1946) and HIS CHILDREN ART PARADIGM

Cižek is an art educator who is on the forefront regarding creation of children art concept. The interest of Franz Cižek, who is an art education refor- mist and a painter at the same time, apart from his art educator identity, in chil- dren paintings persuaded him to establish an art school. He stated that children paintings are bridges between inner world of children and real world. He also recognized that children paintings have a intuitional beauty and aesthetic and he defined them as art. With these ideas, he is separated from the traditional tea- chers and psychiologists of his era. One of the factors which makes him important in art education history is the innovations he created in art education. The methods he used for art edu- cation was new for his era and had the characteristics of a reform in art educa- tion. For example Cižek did not make his students use a technique or model and tried to keep them away from copy works. He encouraged them to use their inner laws and natural tendencies while painting and applied an education pro- gram ensuring their free painting. The core of his art education understanding is revealing and developing creativity of child. In this research where the aim is to give a brief view of the development process or art education till today, the innovations created by Franz Cižek which have reform characteristics for art education were handled based on the litera- ture scan related with the subject.

___

  • Anderson, L. F. (1997). Pestalozzi. New York: McGraw-Hill. Antmen, A. (2010), 20. Yüzyıl Sanat Akımları, Üçüncü Baskı, İstanbul: Sel Yayıncılık. Bakır, K. (2007). Jean Jacques Rousseau’nun Natüralist Eğitim Anlayışı, Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 103-122. Denvir, B. (1989). Fauvism And Expressionism. In D. Britt (Ed.), Modern art: Impressionism to post- modernism. London: Thames & Hudson. Hurwitz, A, & Day, M. (2007). Children ve Their Art, Eighth Edition, Belmond: RR Donnelley/Willard. Kelly,Donna, D. (2004). Uncovering The History Of Children’s Drawing And Art, London: Praeger Publishers. Kallır, J. (1995).Gustav Klimt, New York: Harry N. Abrams. Inc. Publishers. Kırışoğlu, Olcay, T. (2002), Sanatta Eğitim, İkinci Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık. Marshall, P. (2003). Anarşizmin Tarihi, çev. Yavuz Alogan- Ankara: İmge Kitapevi. Özsoy, V. (2003). Görsel Sanatlar Eğitimi, Ankara: Ümit Ofset Matbaacılık. Smith, P. (1985). Franz Cižek: Problems of interpretation. In B. Wilson &H. Hoffa (Eds.), The his- tory of art education. Proceedings from the Penn State conference Pennsylvania State University, College Park, PA: National Endowment of the Arts. Şahin, Ş. (1995), Türkiye’de Sanat Eğitiminin Tarihçesi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul. Toku, N. (1997). “Türkiye İçin Alternatif Bir Model: Sivil Eğitim”, Türkiye 2. Eğitim Felsefesi Kongresi 23-26 Ekim 1996 Bildiriler Müzakere/er, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Van. Turani, A. (1995). Dünya Sanat Tarihi, İstanbul : Remzi Kitapevi. Viola,W. (1936). Child art and Franz Cižek. London: Simpkin Marshall. Viola,W. (1944). Child art. London: University of London Press. Yavuzer, H. (2001). Çocuk Psikolojisi, Yirminci .Baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi. Yavuzer, H. (2000). Resimleriyle Çocuk, Sekizinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi.