LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK GEOMETRİ ÖZYETERLİK İNANCI ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu araştırma lise öğrencilerinin geometri özyeterlik inançlarını belirlemede kullanılacak bir ölçek geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılı güz döneminde Siirt ilinde lise öğrenimine devam eden 571 öğrenci katılmıştır. 298 öğrenci ile yapılan açımlayıcı faktör analizinde varyansın %55,32’ni açıklayan 17 maddelik, beşli Likert tipinde bir ölçek elde edilmiştir. Üç alt boyuttan oluşan ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı .88 dir. Geometri Özyeterlik İnancı Ölçeği için 273 öğrenci ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Buna göre kikare/sd değeri 1.97, RMSA değeri ise 0.06 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca RMR=0.052, GFI=0.91, CFI=0.93, NNFI=0.92 ve AGFI=0.88 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu elde edilen uyum indeksleri kabul edilebilir sınırlardadır. Ayrıca ölçek için madde analizleri (madde-toplam puan korelasyonu ve %27’lik uç grupların puan ortalamalarına dayalı madde analizi), test-tekrar test güvenilirliği ve ölçüt geçerliğine ilişkin çalışmalar yapılmış ve ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğuna yönelik kanıtlar elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak Geometri Özyeterlik İnancı Ölçeği’nin lise öğrencilerinin geometriye yönelik özyeterlik inançlarını belirlenmede kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Geometri, özyeterlik, geometri özyeterlik inancı, geometri öğretimi

PDF

___

Altun, M. (2014). Liselerde matematik öğretimi (5. Baskı). Bursa: Aktüel Yayınları.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs Prentice Hall
Barut, B. (2020). Cross country comparison of math-related factors affecting student mathematics literacy levels based on PISA 2012 results (Master thesis). İhsan Doğramaci Bilkent University, Ankara.
Baykul, Y. (2009). İlköğretimde matematik öğretimi 6-8. sınıflar (1. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
Bayram, N. (2012). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi (3. Baskı). Bursa: Ezgi.
Bindak, R. (2004). Geometri tutum ölçeği güvenirlik geçerlik çalışması ve bir uygulama. (Doktora tez). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
Bülbül, B. Ö., & Güven, B. (2019). Geometrik düşünme alışkanlıkları ile akademik başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Matematik öğretmeni adayları örneği. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(3), 711-731.
Bülbül, B. Ö. (2016). Matematik öğretmeni adaylarının geometrik düşünme alışkanlıklarını geliştirmeye yönelik tasarlanan öğrenme ortamının değerlendirilmesi (Doktora tezi). Karedeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çakır, M. A. (2011). Sosyal bilşsel öğrenme kuramı. A. Kaya (Ed.), Eğitim psikolojisi (6. Baskı) içinde (s. 341-361), Ankara: Pegem Akademi.
Demir, K. (2011). Tam öğrenme modeli. Ö. Demirel, (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler (5. Baskı) içinde (s. 199-217), Ankara: Pegem Akademi.
Doğan, N. ve Barış, F. (2010). Tutum, değer ve özyeterlik değişkenlerinin TIMSS-1999 ve TIMSS-2007 sınavlarında öğrencilerin matematik başarılarını yordama düzeyleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(1), 44-50.
Durmuş, B., Yurtkoru, S. E., & Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta.
Durkheim, E. (2016). Sosyolojik yöntemin kuralları (Ö. Doğan, Çev.). Ankara: Doğubatı.
Dönmez, A. (2002). Matematiğin öyküsü ve serüveni. Matematik sözlüğü (cilt 1). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm.
Eğitim Reformu Girişimi (2014). http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/PISA_2012_Paketi_Ogrenci_Analizi.Motivasyon.pdf. Erişim tarihi: 09.01.2015.
Eraslan Yalçin, E., & Özgeldi, M. (2019). 1924-2018 Ortaokul matematik öğretim programlarının geometrik düşünme alışkanlıkları bakımından incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 15(1), 131-146.
Erkek, Ö., & Işıksal-Bostan, M. (2015). Uzamsal kaygı, geometri öz-yeterlik algısı ve cinsiyet değişkenlerinin geometri başarısını yordamadaki rolleri. Elementary Education Online, 14(1), 164-180.
Ertürk, S. (1994). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Gözen, Ş. (2001). Matematik ve öğretimi. İstanbul: Evrim Yayınları.
Gülten, Ç. D. ve Soytürk, İ. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin geometri öz-yeterliklerinin akademik başarı not ortalamaları ile ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 55 – 70.
Günhan, B. C., & Başer, N. (2007). Geometriye yönelik öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 68-76.
İnal, H. ve Turabik, T. (2017). Matematik başarısını etkileyen bazı faktörlerin yordama gücünün yapay sinir ağları ile belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 23-50.
Kahramanoğlu, R., & Deniz, T. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Üstbiliş Becerileri, Matematik Özyeterlikleri ve Matematik Başarısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 18(3).
Kaygusuz, C. (2011). Gestalt kuramı ve öğrenme. İçinde A. Kaya, (Ed.), Eğitim psikolojisi (6. Baskı) içinde (s. 363-384), Ankara: Pegem Akademi.
Kesici, A. (2019). Eğitimde postmodern durum: Yapılandırmacılık. İnsan ve İnsan, 6(20), 219-238.
Kesici, A. (2018). Lise öğrencilerinin matematik motivasyonunun matematik başarısına etkisinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 177-194.
Kesici, A. ve Aşılıoğlu, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin matematiğe yönelik duyuşsal özellikleri ile temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sınavları öncesi yaşadıkları stresin matematik başarısına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 394-414.
Kesici, A. (2016). Matematikten başarili ortaokul öğrencilerinin matematik öğrenme süreçlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(19), 559-578.
Kılıç, A. F. ve Koyuncu, İ. (2017). Ölçek uyarlama çalışmalarının yapı geçerliği açısından incelenmesi. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Ed.), Küreselleşen dünyada eğitim içinde (ss. 415–438). Ankara: Pegem Akademi.
Korkmaz, İ. (2014). Sosyal öğrenme kuramı. B. Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim psikolojisi (11. Baskı) içinde (s. 245-270), Ankara: Pegem Akademi.
Kotaman, H. (2008). Özyeterlilik inancı ve öğrenme performansının geliştirilmesine ilişkin yazın taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 111-133.
Küçükkaragöz, H. (2014). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi (11. Baskı). B. Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim psikolojisi (11. Baskı) içinde (s. 83-122), Ankara: Pegem Akademi.
MEB. (2018). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programı. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=343
Nosic, G. M. (2016). Eleştirel düşünme ve disiplinler arası eleştirel düşünme rehberi (B. Aybek, Çev.). Ankara: Anı Yayınları.
Ölçüoğlu, R., & Çetin, S. (2016). TIMSS 2011 sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısını etkileyen değişkenlerin bölgelere göre incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 202-220.
Özkan, E., & Yıldırım, S. (2013). Geometri başarısı, geometri öz-yeterliği, ebeveyn eğitim durumu ve cinsiyet arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 249-261.
Özmen, E. (2018). PİSA 2012'de yer alan duyuşsal özelliklerin matematik başarısını sınıflama doğruluğunun incelenmesi: Şangay, Ispanya ve Peru örneği (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Pietsch, J., Walker, R., ve Chapman, E. (2003). The relationship among selfconcept, self-efficacy and performance in mathematics during secondary school. Journal of Educational Psychology, 95, 589-603.
Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-209.
Tabachnick, B. G. V., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5’th Edition). U.S.A: Pearson Education Inc.
Taş, S. ve Deniz, S. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematiğe yönelik öğrenilmiş çaresizliklerinin yordanması: problem çözme becerisi ve bilişsel esneklik. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(3), 581-617.
Türker, M. K., 1992. Farabi’nin geometri felsefesine ilişkin metinler. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Ulusoy, Y. O. (2012). Gestalt kuramı. B. Oral (Ed.), Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları (2. Baskı) içinde (s. 130-157) Ankara: Pegem Akademi.
Ünlü, M. (2014). Geometri başarisini etkileyen faktörler: Bir yapisal eşitlik modellemesi (Doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Van De Walle, J. A., Karp, K. S. ve Bay-Williams, J. M. (2014). İlkokul ve ortaokul matematiği gelişimsel yaklaşımla öğretim (S. Durmuş, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
World Economic Forum (2020, Temmuz 13). https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-10-skills-you-need-to-thrive-in-the-fourth-industrial-revolution/
Yıldız, C., & Karadeniz, M. H. (2017). Ortaöğretim matematik ve geometri derslerinin birleştirilmesine yönelik öğretmen görüşleri (Giresun Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18 (1), 155-174.
Yöndem, Z. D ve Taylı, A. (2011). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. A. Kaya (Ed.), Eğitim psikolojisi (6. Baskı) içinde (s. 73-109), Ankara: Pegem Akademi.
Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82–91.