Osmanlı Devlet Salnamelerinde Hahambaşılık (1847-1918)

Makalenin konusu Hahambaşılığın 1847-1918 yılları arasındaki durumlarıyla ilgilidir. Kaynağı bu tarihler arasında 68 sayı yayımlanmış olan Osmanlı Devlet Salnameleridir. Amacı Osmanlı resmi yayın organlarında Hahambaşılığa bakışı ortaya koymaktır. Ayrıca Yahudilerin ayrı bir millet olarak kabul edilmelerinin resmi belgelerden hareketle anlaşılmasını kolaylaştırmaktır. Sonuç olarak Hahambaşılık ayrı bir millet olarak salnamelerde gayrimüslimlere yer verilen ilk sayıdan son sayıya kadar hepsinde kaydedilmiştir. Bunun yanında Osmanlı devletinde hahambaşılığın konumu, hahambaşının kaymakam olarak kabul edilmesi gibi, salnamelere de yansımıştır. Osmanlı Yahudileri ayrı bir millet olarak kabul edilip “fetih öncesi yapının korunması” ilkesine göre idare edilmiştir. Fetihten önce Yahudiler, farklı cemaatlere ayrılmışlardı ve hepsinin bir baş hahamı vardı. İstanbul’un fethi sonrasında Bizans dönemindeki Romaniyot hahambaşının görevini sürdürmesine izin verilirken bütün Yahudiler üzerinde sorumlu addedilmiştir. Ancak 1492 ve devamında cemaatlerin fazlalaşmasıyla her cemaat kendi hahamının Osmanlıya karşı sorumlu başhaham olmasını istemiştir. Bu olmayınca, hiç olmaması yönündeki isteklerini bildirerek hahambaşılık fermanının verilmemesine yol açmışlardır. Bu durum, yine kendi istekleriyle 1835’de hahambaşılık yeniden tesis edilene kadar böyle devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı, Yahudiler, Musevilik, Hahambaşılık, Osmanlı Devlet Salnameleri, Gayrimüslimler, Millet Sistemi

The Chief Rabbinate in the Ottoman State Annuals (Salname-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye) (1847-1918)

The subject of this article is related to conditions of the chief rabbinate between 1847 and 1918 in Ottoman State. I referenced to the Ottoman State Annuals (Salname-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye) appeared in 68 issues. The aim is to draw a picture of the jews and their chief rabbinate in Ottoman official publications and to contribute to the understanding of the Ottoman jews, regarded as a seperate ‘nation (millet)’. As a result, the Chief Rabbinate is recorded in whole issues recording non-muslims from the first to the last issue. Ottoman jews were administrated in accordance with the principle “keeping the pre-conquest structure”. They were admitted a different nation in the period of Fatih Mehmet II to Kanuni (1453-1525) with two chief rabbis. But there hadn’t been a chief rabbi until the appointment in 1835, which was according to jews’s application. Thus, Ottoman jews were consisting of many communities and each had a seperate chief rabbi. Because of that, they did not want the administration of uni-chief rabbi, responsible to Ottoman, or else their own rabbi to be the chief rabbi.

Keywords:

Ottoman State, Jews, Judaism, Chief Rabbinate, Ottoman State Annuals, non-muslims, the Administration of nation (millet),

PDF

___

Osmanlı Devlet Salnameleri ve Gayrimüslimlerle İlgili Bölümler
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1263 (1847), 1. Def’a, (İstanbul), (1263/1847) Numarasız.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1264 (1848), 2. Def’a, (İstanbul), (1264/1848), ss. 78-108.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1265 (1849), 3. Def’a, İstanbul: Tabıhane-i Amire, (1265/1849). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 128 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1266 (1850), 4. Def’a, (İstanbul), (1266/1850). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 95 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1267 (1851), 5. Def’a, (İstanbul), (1267/1851). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 98 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1268 (1852), 6. Def’a, (İstanbul), (1268/1852). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 98 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1269 (1853), 7. Def’a, (İstanbul), (1269/1853). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 105+1+5 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1270 (1854), 8. Def’a, (İstanbul), (1270/1854). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 113+1+6 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1271 (1855), 9. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1271/1855). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 117 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1272 (1856), 10. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1271/1856). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 129 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1273 (1857), 11. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, (1273/1856). Ruesay-ı Milel-i Hamse yok. 135 s.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1274 (1858), 12. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1274 (1858), ss. 146-161.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1275 (1859), 13. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1275 (1859), numarasız.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1276 (1860), 14. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1276 (1860), ss. Numarasız.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1277 (1861), 15. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1277 (1861), ss. 86-101.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1278 (1861), 16. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1278/1861), ss. 86-101.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1279 (1862), 17. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, 1279 (1862), ss. 88-104.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1280 (1863), 18. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1280 (1863), ss. 99-115.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1281 (1864), 19. Def’a, İstanbul: Takvimhane-i Amire, 1281 (1864), ss. 100-117.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1282 (1865), 20. Def’a, İstanbul: Matbaa-i Amire, (1282/1865), ss. 90-106.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1283 (1866), 21. Def’a, İstanbul: Matbaa-i Amire, (1283/1866), ss. 101-117.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1284 (1867), 22. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1284/1867), ss. 121-137.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1285 (1868), 23. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, 1285 (1868), ss. 126-142.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1286 (1869), 24. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1286/1869), ss. 154-170.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1287 (1870), 25. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1287/1870), ss. 172-187.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1288 (1871), 26. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1288/1871), ss. 190-205.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1289 (1872), 27. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1289/1872), ss. 178-193.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1290 (1873), 28. Def’a, İstanbul: Darü’t-Tıbaat’ül-Amire, (1290/1873), ss. 172-188.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1291 (1874), 29. Def’a, İstanbul: Matbuat-ı Maarif, (1291/1874), ss. 182-194.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1292 (1875), 30. Def’a, İstanbul: Matbuat-ı Maarif, (1292/1875), ss. 207-218.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1293 (1876), 31. Def’a, İstanbul: Matbuat-ı Maarif, (1293/1876), ss. 207-219.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1294 (1877), 32. Def’a, İstanbul: Halil Efendi Matbaası, (1294/1877), ss. 584-599.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1295 (1878), 33. Def’a, İstanbul: Rıza Efendi Matbaası, (1295/1878), ss. 475-490.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1296 (1879), 34. Def’a, İstanbul: Hacı Hüseyin Efendi Matbaası, (1296/1879), ss. 254-264.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1297 (1880), 35. Def’a, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1297 (1880), ss. 280-292.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1298 (1881), 36. Def’a, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası, 1298 (1880), ss. 305-314.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Sene 1299 (1882), 37. Def’a, İstanbul: Matbuaat-ı Maarif, 1299 (1882), ss. 374-382.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1300 (1883) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 38. Sene, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Matbaa-i Ebu’z- Ziya, 1299 (1882), ss. 346-356.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1301 (1884) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 39. Sene, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Matbaa-i Osmani- ye, 1301 (1884), ss. 557-570.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1302 (1885) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 40. Def’a, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Matbaa-i Osma- niye, 1302 (1885), ss. 568-581.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1303 (1886) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 41. Def’a, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası, 1303 (1886), ss. 479-487.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1304 (1887) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 42. Sene, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Mahmut Bey Mat- baası, 1304 (1887), ss. 434-441.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1305 (1888) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 43. Def’a, Tertib Eden: Maarif Nezareti, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası, 1305 (1888), ss. 345-355.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1306 (1889) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 44. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Komisyon-ı Umumisi, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası, 1306 (1889), ss. 746-755.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1307 (1889) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 45. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Komisyon-ı Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, (1307/1889), ss. 842-854.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1308 (1890), 46. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Komisyon-ı Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1308 (1890), ss. 834-846.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1309 (1891), 47. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Komisyon-ı Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1309 (1891), ss. 866-878.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1310 (1892), 48. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Komisyon-ı Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1310 (1892), ss. 878-891.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1311 (1893), 49. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Daire-i Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1311 (1893), ss. 904-917.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1312 (1894), 50. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Daire-i Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1312 (1894), ss. 922-935.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1313 (1895), 51. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Daire-i Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Amire, (1313/1895), ss. 962-976.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1314 (1896), 52. Sene, Tertib Eden: Sicill-i Ahval Daire-i Umumisi, İstanbul: Matbaa-i Osmaniye, (1314/1896), ss. 968-982.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1315 (1897) Senesine Mahsus, 53. Sene, İstanbul: Alem Matbaası Ahmet İhsan ve Şurekası, (1315/1897), ss. 604-615.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1316 (1898) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 54. Sene, İstanbul: Alem Matbaası Ahmet İhsan ve Şurekası ve Mahmut Bey Matbaası, 1314 (1898), ss. 733-746.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1317 (1899) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 55. Sene, İstanbul: Daru’l-Hilafeti’l-Aliye Matbaa-i Amire, 1315 (1899), ss. 701-712.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1318 (1900) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 56. Sene, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası-Serviçen Matbaası, 1316 (1900), ss. 741-753.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1319 (1901) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 57. Sene, İstanbul: Daru’l-Hilafeti’l-Aliye Malumat-Tahir Bey Mat- baası, 1317 (1901), ss. 805-817.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1320 (1902) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 58. Sene, İstanbul: Darü’t-Tıbaatü’l-Amire, 1318 (1902), ss. 820-833.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1321 (1903) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 59. Sene, İstanbul: Alem Matbaası Ahmet İhsan ve Şurekası, 1319 (1903), ss. 880-894.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1322 (1904) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 60. Sene, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan ve Şurekası, 1320 (1904), ss. 900-914.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1323 (1905) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 61. Sene, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan, 1321 (1905), ss. 974-988.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1324 (1906) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 62. Sene, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan, 1322 (1906), ss. 1038- 1052.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1325 (1907) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 63. Sene, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan, 1322 (1907), ss. 1034- 1048.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1326 (1908) Sene-i Hicriyesine Mah- sus, 64. Sene, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan, 1323 (1908), ss. 1034- 1048.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1326 (1910) Sene-i Maliyesi, 65. Sene, İstanbul: Selanik Matbaası, (1326/1910), ss. 132-151.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1327 (1911) Sene-i Maliyesi, 66. Sene, İstanbul: Selanik Matbaası, 1327 (1911), ss. 146-165.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1328 (1912) Sene-i Maliyesi, 67. Sene, İstanbul: Selanik Matbaası, 1328 (1912), ss. 142-160.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, 1333-1334 (1918) Sene-i Maliyesi, 68. Sene, İstanbul: Hilal Matbaası, 1334 (1918), ss. 174-184. Diğer Kaynaklar
Aydın, Mehmet, ‚İstanbul’un Fethinden Önce ve Sonra İstanbul’daki Yahûdi Cemaatleri‛, SÜİFD, Sayı XIV, Güz 2002, Konya, 2002, ss. 5-26.
Ayverdi, Ekrem Hakkı, ‚Fatih Devrinde İstanbul Mahalleleri‛, Vakıflar Der. , c. 4, Ankara: Vakıflar Umum Müdürlüğü Neşriyatı, 1958, ss. 249-261.
Ayverdi, Ekrem Hakkı, Fatih Devri Sonlarında İstanbul Mahalleleri, Şehrin İskanı ve Nüfusu, Ankara: Doğuş Matbaası, 1958.
Bebiroğlu, Murat, Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Nizamnameleri, (ed.: Cahit Külekçi), İstanbul, 2008.
Beydilli, Kemal, II. Mahmut Devri’nde Katolik Ermeni Cemaati ve Kilise’nin Ta- nınması (1830), Türkçe Yayınlayanlar: Şinasi Tekin ve Gönül Alpay Te- kin, Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü, 1995.
Braude, Benjamin, ‚Fundation Myths of the Millet System‛ , Christians and Jews in the Ottoman Empire, Vol. I, Ed.: Benjamin Braude ve Bernard Lewis, New York, London: Holmes-Moyer Pub., 1982, ss. 69-88.
Braude, Benjamin, ‚Millet Sisteminin İlginç Tarihi‛, Osmanlı (Ed. Güler Eren), c. 4 (Toplum), Ankara: Yeni Türkiye Yay., 1999, ss. 245-254.
Danon, Abraham, ‚The Karaites in European Turkey. Contributions to Their History Based Chiefly on Unpublished‛, The Jewish Quarterly Review, New Series, Vol. 15, No. 3 (Jan., 1925), ss. 285-360.
Doğan, Hatice, Osmanlı Devleti’nde Hahambaşılık Müessesesi, İstanbul: Gözlem Yay., 2003.
Eroğlu, Ahmet Hikmet, Osmanlı Devletinde Yahudiler, Ankara: Andaç Yay., 2003.
Franco, M., Essai sur l’Histoire des Israelites de l’Empire Ottoman, Paris: Libraire A. Durlacher, 1897.
Galanti, Avram, Türkler ve Yahudiler, İstanbul: Gözlem Yay., 1995, ss. 16-33. Ayrıca bkz. Naim Güleryüz, Türk Yahudileri Tarihi-I (20. yüzyılın başları- na kadar), İstanbul: Gözlem Yay., 1993.
Gibb H. A. R. – Bowen, Harold, Islamic Society and the West, Vol. I, part II, Oxford: Oxford Universty Press, 1957.
Güleryüz, Naim, ‚Hahambaşılık‛, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 3, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı ortak yayını, 1994, ss. 494-495.
Güleryüz, Naim, İstanbul Sinagogları, İstanbul: Ajans Class, 1992.
Hahamhane Nizamnamesidir, Düstur, tertib-i evvel, cüz-ü sani, Dersadet: Mat- baa-i Amira, 1289, ss. 962-975.
Heyd, Uriel, ‚The Jewish Communities of Istanbul in the Seventeenth Century‛, Oriens, Vol. 6, No. 2 (Dec. 31, 1953), ss. 299-314.
Jacoby, David, ‚Yahudiler: Himaye, Bölünmeler, Ayrımcılık‛, Konstantinopolis 1054-1261, Derleyenler: Alain Ducellier-Michel Balard, İstanbul: İleti- şim Yay., 2002, ss. 169-180.
Kamen, Henry, ‚The Mediterranean and the Expulsion of Spanish Jews in 1492‛, The Past and Present Society, No. 119 (May, 1988), ss. 30-55.
Kenanoğlu, M. Macit, Osmanlı Millet Sistemi Mit ve Gerçek, İstanbul: Klasik Yay., 2004.
Küçük, Cevdet, ‚Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi‛, Osmanlı (Ed. Güler Eren), c. 4 (Toplum), Ankara: Yeni Türkiye Yay., 1999, ss. 208-216.
Marx, Alexander, ‚The Expulsion of the Jews from Spain‛, The Jewish Quarterly Review, Vol. 20, No. 2 (Jan., 1908), ss. 240-271.
Refik, Ahmet, Hicri On İkinci Asırda İstanbul Hayatı (1689-1785), İstanbul: Ende- run Kitabevi, 1988.
Refik, Ahmet, Onbirinci Asr-ı Hicrîde İstanbul Hayatı (1592-1688), İstanbul: En- derun Kitabevi, 1988.
Refik, Ahmet, Onuncu Asr-ı Hicrîde İstanbul Hayatı, haz.: Abdullah Uysal, An- kara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 1987.
Schneider, Alfons Maria, ‚XV. Yüzyılda İstanbul’un Nüfusu‛, Belleten, c. XVI, S. 61, 62, 63, 64, Ankara: T. T. K. Bas. , 1952, ss. 38-49.
Sevilla-Sharon, Moshe, Türkiye Yahudileri, İstanbul: İletişim Yay., 1992.
Seyfeli, Canan, ‚ Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimlerin İdari Yapısı: Süryani Kadim Kilisesi Örneği‛, Süryaniler ve Süryanilik I, (Haz.: Ahmet Taşğın, Eyyüp Tanrıverdi, Canan Seyfeli), Ankara: Orient Yay., 2005, ss.251- 265.
Seyfeli, Canan, ‚Osmanlı Devlet Salnamelerinde Süryaniler (1847-1918)‛, Sür- yaniler ve Süryanilik I, (Haz.: Ahmet Taşğın, Eyyüp Tanrıverdi, Canan Seyfeli), Ankara: Orient Yay., 2005, ss. 49-140.
Seyfeli, Canan, ‚Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimler: Tur-Abdin Bölgesi‛, Geçmişten Günümüze Midyat Semposyumu’nda Sunulmuş Bildiri, 19-20 Haziran 2003, Midyat-Mardin, 2003.
Seyfeli, Canan, ‚Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimlerin İdari Yapısı: Ermeniler Örneği‛, Milel ve Nihal, c. 1, S. 1, Aralık 2003, ss. 125-156.
Seyfeli, Canan, ‚The Administrative Structure of the Syrian Al-Kadim Church during the Ottoman Empire‛, IX. Symposium Syriacum du 20 au 23 Septembre 2004, Universite Saint-Esprit de Kaslik, Jounieh-Liban, 2004.) Sempozyumda sunulmuş bildiri.
Seyfeli, Canan, İstanbul Ermeni Patrikliği, Kuruluşu ve Tarihten Günümüze İdari Yapısı, Ankara: Aziz Andaç Yay., 2005.
Sharf, Andrew, ‚Constantinople‛, Encyclopaedia Judaica, Second Edition, Volume 8, ss. 245-246.
Shaw, Stanford, ‚Osmanlı İmparatorluğu’nda Yahudi Milleti‛, Osmanlı (Ed. Güler Eren), c. 4 (Toplum), Ankara: Yeni Türkiye Yay., 1999, ss. 307- 321.
Shmuelevitz, Aryeh, ‚Millet Sistemi ve Musevi Cemaati‛, Osmanlı (Ed. Güler Eren), c. 4 (Toplum), Ankara: Yeni Türkiye Yay., 1999, ss. 322-325.
Tcholakian, Hovhannes J., L’eglise Armenienne Catholique En Turquie, İstanbul: Ohan Mat. , 1998.
Tudela’lı Benjamin, ‚Seyahatname‛, Ortaçağda İki Yahudi Seyyahın İslam Dünya- sı Gözlemleri Tudela’lı Benjamin ve Ratisbon’lu Petachia, Çev.: Nuh Arslantaş, 2. baskı, İstanbul, 2009.
Veinstein, Gilles, ‚Fetihten Sonraki Osmanlı Millet Sistemi Üzerine Bazı Dü- şünceler‛, I. Uluslar arası İstanbul’un Fethi Sempozyumu, İstanbul, 24-25 Mayıs 1996, ss. 137-142. The Chief Rabbinate in the Ottoman State Annuals
(Salname-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye) (1847-1918)
Citation/©: Seyfeli, Canan, (2010). The Chief Rabbinate in the Ottoman State
Annuals (Salname-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye) (1847-1918), Milel ve Ni- hal, 7 (1), 95-136.
Abstract: The subject of this article is related to conditions of the chief rabbi
nate between 1847 and 1918 in Ottoman State. I referenced to the Otto
man State Annuals (Salname-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye) appeared in 68
issues. The aim is to draw a picture of the jews and their chief rabbinate
in Ottoman official publications and to contribute to the understanding of
the Ottoman jews, regarded as a seperate „nation (millet)‟. As a result, the
Chief Rabbinate is recorded in whole issues recording non-muslims from
the first to the last issue. Ottoman jews were administrated in accordance
with the principle “keeping the pre-conquest structure”. They were admit
ted a different nation in the period of Fatih Mehmet II to Kanuni (1453
) with two chief rabbis. But there hadn‟t been a chief rabbi until the
appointment in 1835, which was according to jews‟s application. Thus,
Ottoman jews were consisting of many communities and each had a sepe
rate chief rabbi. Because of that, they did not want the administration of
uni-chief rabbi, responsible to Ottoman, or else their own rabbi to be the chief rabbi.
Key Words: Ottoman State, Jews, Judaism, Chief Rabbinate, Ottoman State
Annuals, non-muslims, the Administration of nation (millet).