19066

Mâturîdî'ye Göre Muhkem ve Müteşâbih Ayetler Kitap Tanıtımı ve Tenkitler

Muhkem-müteşâbih tartışması ilk dönemlerden itibaren bütün kelamcıları meşgul etmiştir. Ancak kelamî nitelikli yazılar ya da kelam kitapları muhkem-müteşâbih tartışmasını doğrudan kuramsal yanı ile ele almayı denememişlerdir. Çünkü konu daha ziyade usûl tartışmaları içerisinde düşünülmüştür ve bu şekli ile usûl kitaplarına terk edilmiştir. Mâturîdî (ö. 333/944) ise bahsi geçen tartışmayı Kitabu’t-Tevhîd’de kendine özgü bir yaklaşımla kelam tartışmalarının arasında ele almıştır. Muhkem-müteşâbihin ortaya çıkma nedeni başta olmak üzere muhkem-müteşâbihin anlaşılması önündeki güçlükleri insanın tabiî ve aklî nitelikleri üzerinden değerlendiren Mâturîdî, aynı zamanda insanın tabiî ve aklî nitelikleri arasında ilgi çekici karşılaştırmalar da yapmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Muhkem-Müteşâbih, Mâturîdî, Kelam, Tabiat, Akıl

Abu Mansur al-Maturidi’s Approach to Muhkam and Mutashabih Ayahs -An Assesment in The Context of Human Nature and Human Intellectual Competence-

The scholars of ilm al-kalam (Mutakallimun) have discussed muhkam-mutashabih since the earliest times. Muhkam-mutashabih issue wasn’t directly analysed in its theoretical aspect in the articles related to kalam or books of ilm al-kalam, because usually this topic was regarded as a subject related to Usul. But, Maturidi (ö. 333/944) examined the issue of muhkam-mutashabih in Kitab al-Tawhid as a problem of kalam. So, that attempt of Maturidi is a distinctive approach to this topic in the ilm al-kalam. Maturidi analyses the obstacles to understanding muhkam-mutashabih and especially the reasons of emergent of muhkam-mutashabih problem on the basis of human natural and intellectual features. As well as, he compares between human natural and intellectual features in an interesting way.

Keywords:

Muhkam-Mutashabih, Maturidi, Kalam, Nature, Mind,

PDF

___

el-Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail (ö. 256/870), Sahîhu’l-Buhârî, Mevsûatu’s-Sunne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1412.
el-Curcânî, es-Seyyid Şerif Ali b. Muhammed (ö. 816/1413), et-Ta’rîfât, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, (Mısır) 1938/1357.
ed-Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah Abdurrahman b. el-Fadl (ö. 255/869), es-Sunen, Mevsûatu’s-Sûnne el-Kutubu’s-Sunne ve Şurûhuhâ içinde, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1412.
el-Ferâhîdî, Ebû Abdirrahman Halil b. Ahmed (ö. 175/791), Kitabu’l-Ayn, IVIII, Tahkik: Mehdi el-Mahzûmî-İbrahim es-Samerrâî, Muessesetu’l-A’lemî, Beyrut 1998/1408.
el-Fîrûzâbâdî, Mecduddin Muhammed b. Yakub (ö. 816/1413), Tenvîru’lMikbâs min Tefsîri İbn Abbâs, Dâru’l-Fikr, Beyrut (tarihsiz).
İbn Ebî Dâvûd, Ebû Bekr Abdullah (ö. 316/928), Kitabu’l-Mesâhif, Tahkik: Arthur Jeffery, E. J. Brill, Leiden 1937.
İbnu’l-Cevzî, Abdurrahman (ö. 597/1200), Zâdu’l-Mesîr fî İlmi’t-Tefsîr, elMektebetu’l-İslamî li’t-Tıbâa ve’n-Neşr, Beyrut 1964/1984.