İmam-Hatip Ortaokulu Öğrencilerinin Lise Tercihi Yönelimlerini Etkileyen Faktörler (Kartal Ilçesi Örneği)

Bu araştırmada; imam hatip ortaokulu öğrencilerinin lise tercihi yönelimlerini etkileyen faktörler incelenmiştir. Öğrencilerin, lise seçimlerini etkileyen sebeplerle ilgili durumların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini İstanbul Kartal İlçesi İmam-Hatip Ortaokullarından mezun olan 20 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden “maksimum çeşitlilik” örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen ve çalışmaya gönüllü olarak katılmak isteyen 20 öğrenci yer almaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; LGS öncesi süreçte, öğrencilerin en çok sekizinci sınıfta sınava hazırlık döneminde lise tercihlerine karar verirken, en az ortaokul başlangıç döneminde karar verdikleri; LGS sonrası süreçte ise sınav sonrası kararlarının şekillendiği, sınav tarihi yaklaştığında karar verme eğiliminin arttığı, yüksek yüzdelik dilime sahip öğrencilerin kararlarını erken dönemde verdikleri buna göre sadece sınıf düzeyinin belirleyici etken olmadığı; öğrencilerin kararlarına etki eden öncelikli sosyal çevrenin aile bireyleri olduğu ancak aile bireylerinden sonra LGS öncesi dönemde arkadaş çevresinin, LGS sonrası dönemde ise okul rehberlik servisinin daha etkili olduğu; lise müfredatında yer alan yabancı dil derslerinin çeşitliliği yüksek yüzdelik dilime sahip öğrencilerin lise türü seçimlerinde etkili olduğu, literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak mezun olunan okul türü ile ilgili olumlu ve olumsuz tecrübelerin öğrencilerin lise tercih yönelimlerinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tercih Yönelimleri, İmam-Hatip Ortaokulu Öğrencileri, LGS

Factors Affecting the High School Preference Orientations of Imam-Hatip Secondary School Students

In this research; imam hatip secondary school students' high school preference orientations and factors affecting their orientations were examined. The aim of this study is to determine which type of high schools that students prefer and the factors that affect their preferences. The research was conducted with phenomenology (phenomenology) design, one of the qualitative research methods. The universe of the research consists of 20 students who graduated from imam-hatip secondary schools in Istanbul Kartal district. The students who were determined by using the "maximum diversity" sampling method, one of the purposive sampling methods, and who wanted to participate in the study voluntarily. According to the findings; in the pre-LGS process, while most of the students decide on their high school preferences at 8th grade during the exam preparation period, least of them decide at the beginning of secondary school; in the post-LGS process, on the other hand the tendency to make decisions increases when the exam date approaches, the students who get high scoredecide at the beginning of the secondary school so the grade level is not only the determining factor; the most effective social environment that affects students' decisions is their family members, after family members, their friends in the pre-LGS period and the school guidance service in the post-LGS period are more effective; it has been concluded that the variety of foreign language courses in the high school curriculum are effective in choosing the high school type of students with a high scores and unlike other studies in the literature, positive and negative experiences related to the type of school graduated from are effective in the high school preference orientations of the students.

Keywords:

Preference Orientations, Imam-Hatip Secondary School Students, LGS,

PDF

___

Atli, A. ve Gür, S.H. (2019). Lise öğrencilerinin meslek tercihleri ve bu tercihlerine etki eden faktörler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 32-53.
Atılgan, H. (2018). Türkiye’de kademeler arası geçiş: Dünü-bugünü ve bir model önerisi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 1-18.
Aykaç, N. ve Atar, E. (2014). Geçmişten günümüze ilköğretimden ortaöğretime geçiş sisteminin değerlendirilmesi. Akdoğanbulut-İnsan, A. ve Yavuz-Akengin, A (Eds.),İçinde Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze eğitimde kademeler arası geçiş ve yeni modeller uluslararası kongresi (ss. 83–104). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
Bacanlı, F. (2012). Kariyer Karar Verme Güçlükleri ve Meslek Seçimine İlişkin Akılcı Olmayan İnançların İlişkisi. Turkish Psychological Counseling ve Guidance Journal, 4(37).
Can, A.ve Taylı, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
Cengiz, G., Titrek, O.ve Akgün, Ö. E. (2007). Öğrencilerin ortaöğretim kurumu tercihinde okullarla ilgili faktörlerin etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-22.
Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 1-14.
Dowling, M. (2007). From Husserl to van Manen. A review of different phe-nomenological approaches. International Journal of Nursing Studies, 44(1), 131–142.
Gati, I.ve Saka, N. (2001). Internet-based versus paper-and-pencil assessment: Measuring career decision- making difficulties. Journal of Career Assessment, 9(4), 397-416.
Giorgi, A. (1997). The Theory, Practice, and Evaluation of the PhenomenologicalMethod as a Qualitative Research Procedure. Journal of PhemomenologicalPsychology, 28(2), 235-260. https://doi.org/10.1163/156916297X00103
Kayıkçı, K.ve Sayın, Ö. (2010). Ortaöğretim Kurumlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Okuldan Memnuniyet Düzeyleri. Milli Eğitim Dergi-si, 40(187), 207-224.
Kuzgun, Y. (2006). İlköğretimde rehberlik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8).
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2021a). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2020-2021.
https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=424
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2021b). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2021-2022.
https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=460
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). https://www.meb.gov.tr/LGS-kapsamindaki-merkezi-sinav-1- hazirandayapilacak/ haber/17534/tr adresinden alındı.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (1973). Milli eğitim temel kanunu. Ankara.
Öcal, M. (2015). Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri (1913-2013). 100. Yılında İmam Hatip Liseleri Sempozyumu, Dem Yayınları.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Sarier, Y. (2010). Ortaöğretime Giriş Sınavları OKS-SBS ve PISA Sonuçları Işığında Eğitimde Fırsat Eşitliğinin Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 107-129.
Super, D. E. (1963). The definition and measurement of early career behavior: A first formulation. Personel and Guidance Journal, 41.
Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: yeni açılımlar ve öngörüler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (1), 193-213.
Yıldırım, A.ve Simsek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11 baski: 2018).
Yılmaz S. (2017). Merkezi sınavların okul kültürüne yansımalarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.