SANAYİDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM VE EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI: ÖRNEK UYGULAMALAR

İklim değişikliği, çok ciddi çevresel ve sosyo-ekonomik sonuçlara yol açabilecek çok yönlü ve küresel bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim değişikliği ile ilgili yapılan uluslararası ve ulusal düzenlemeler sanayide büyük bir dönüşüm sürecini başlatmıştır. Sanayi sektörü küresel emisyonların büyük bir kısmına neden olmaktadır. Sanayide son dönemde eko-verimlilik, çevre dostu teknolojiler ve endüstriyel ekoloji gibi yeni kavramlar ortaya çıkmış ve mevcut potansiyelin en iyi şekilde kullanılması gerekliliği hem çevre kalitesi hem de üretimin sürdürülebilirliği açısından zorunlu hale gelmiştir. Sanayide iklim değişikliğine uyum nedeniyle ortaya çıkması beklenen, doğrudan üretimi ve rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyecek unsurlara karşı önlemlerin alınması gereklidir. İklim değişikliği etkilerinin yönetiminde sanayi açısından en önemli yöntem olarak görülen çevre teknolojilerinin kullanımının işletme için önemli bir rekabet avantajı sağlayabileceği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Eko-verimlilik (Temiz üretim), İklim değişikliği, Endüstriyel simbiyoz, Sera etkisi, Küresel ısınma, Sürdürülebilir üretim.

ADAPTATION TO CLIMATE CHANGE AND ECO-EFFICIENCY (CLEANER PRODUCTION) PROGRAMME IN INDUSTRY: BEST PRACTICES

Climate change emerges as a multifaceted global problem those results in serious environmental and socio-economic consequences. National and international regulations on climate change initiated immense revolution process in industry. Manufacturing sector causes majority of the global emissions. Lately, new concepts emerged in manufacturing business including eco-efficiency, environmentally friendly technologies, and industrial ecology and thus essentiality of more efficient use of available potentials became imperious both for environmental quality and sustainability of production. It is imperative to take precautions against elements and factors that will have direct adverse effect on production and competitiveness due to the imposed adaptation to the climate change. It appears that the use of environmentally friendly technologies which is considered to be the most vital method in management of effects resulted by the climate change could deliver substantial advantage for the corporation.

Keywords:

Eco-efficiency (Cleaner production), Climate change, Industrial symbiosis, Greenhouse effect, Global warming, Sustainable production,

PDF

___

Ait Hsine, E., Benhammou, A., Pons, M.N., (2005), Water Resources Management in Soft Drink Industry-Water Use and Wastewater Generation, Environmental Technology, 26(12): 1309-1316.
Aksay, S.A., Ketenoğlu, O., Kurt, L., (2005), Küresel Isınma ve İklim Değişikliği, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 1(25): 29-41.
Alkaya, E., Böğürcü, M., Ulutaş, F., Demirer, G.N., (2010), Sanayide İklim Değişikliğine Uyum: Eko-Verimlilik Yaklaşımı ile Su Tasarrufuna Yönelik Pilot Uygulamalar, International Sustainable Water and Wastewater Management Symposium, October 26-28, Konya-Turkey, sf:21-29.
Alkaya, E., Böğürcü, M., Ulutaş, F., Demirer, G.N., (2012), Adaptation to Climate Change in Industry: Demonstration Projects for Water Saving Through Eco-Efficiency Approach, Proceedings of the ERSCP Conference Bregenz, May 2-4, Austria, sf:14-26.
Arat, G., Türkeş, M., Saner, E., (2003), Vizyon 2023: Bilim ve Teknoloji Stratejileri Teknoloji Öngörü Projesi-Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Tematik Paneli-Vizyon ve Öngörü Raporu, TÜBİTAK, Ankara, ss:64.
Avşar, E., Demirer, G.N., (2008), Cleaner Production Opportunity Assessment Study in SEKA Balikesir Pulp and Paper Mill, Journal of Cleaner Production, 16(4): 422-431.
Azzone, G., Noci, G., (1998), Identifying Effective PMSs for the Deployment of “Green” Manufacturing Strategies, International Journal of Operations and Production Management, 18(4): 308-335.
Blomquist, P.A., Brown, N.J., (2004), A Review of the Pre-assessment and Assessment Techniques Used in Waste Minimisation Audits, Water SA, 30(2): 131-141.
Busch, T., (2011), Organizational Adaptation to Disruptions in the Natural Environment: The Case of Climate Change, Scandinavian Journal of Management, 27(4): 389-404.
Çalıkoğlu, E., (2004), Enerji Verimliliği ve EİEİ Tarafından Yürütülen Çalışmalar, 23. Ulusal Enerji Verimliliği Kongresi, EİE İşleri Genel Müdürlüğü-Enerji Tasarrufu Koordinasyon Kurulu Yayını, Ankara, sf:59-64.
Das, T., (2005), Toward Zero Discharge, Innovative Methodology and Technologies for Process Prevention, Wiley, New York, sf:11-23.
Davarcıoğlu, B., (2017), Adaptation to Climate Change and Eco-Efficiency (Cleaner Production) for More Effective Environmental Management in Industry, International Journal of Recent Trends in Engineering and Research, 3(2): 100-112.
Gandhi N.M.D., Selladurai, V., Santhi, P., (2006), Unsustainable Development to Sustainable Development: A Conceptual Model, Management of Environmental Quality: An International Journal, 17(6): 654-672.
Grutter, J., Egler, H.P., (2004), From Cleaner Production to Sustainable Industrial Production Modes, Journal of Cleaner Production, 12(3): 249-256.
Gumbo, B., Mlilo, S., Broome, J., Lumbroso, D., (2003), Industrial Water Demand Management and Cleaner Production: A case of Three Industries in Bulawayo, Zimbabwe, Physics and Chemistry of the Earth, 28(20-27): 797-804.
Güngör, K., Demirer, G.N., (2000), Kirlilik Önleme ve Sanayiden Bir Başarı Öyküsü, Endüstri ve Otomasyon, 39: 66-69.
Hamed, M.M., El Mahgary, Y., (2004), Outline of a National Strategy for Cleaner Production: The case of Egypt, Journal of Cleaner Production, 12(4): 327-336.
Hilmioğlu, B., Avinal, A., Çakmak, E.G., Doğan, T., Türe, İ., Dinçbaş, T., Şatır, D.S., Konaklı, B., (2015), İklim Değişikliği ve Sanayi, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara, ss:244.
İzmir Kalkınma Ajansı, (2012), İzmir’de Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulamalarının Yaygınlaştırılmasına Yönelik Strateji Çalışması Raporu, İzmir, ss:207.
Karakaya, E., Özçağ, M., (2004), Sürdürülebilir Kalkınma ve İklim Değişikliği: Uygulanabilecek İktisadi Araçların Analizi, Birinci Maliye Konferansı-Geçiş Ekonomilerinde Mali Politikalar, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, 16 Nisan, Bişkek, sf:13-57.
Korkmaz, K., (2007), Küresel Isınma ve Tarımsal Uygulamalara Etkisi, Alatarım Dergisi, 6(2): 43-49.
Kjaerheim, G., (2005), Cleaner Production and Sustainability, Journal of Cleaner Production, 13(4): 329-339.
Koyuncu, İ., Imer, D.Y., Şengür, R., Güçlü, S., (2015), İklim Değişikliği ve Sanayi, BSTB-TUBITAK (MAM), Ankara, sf:25-51.
Lallana, C., Krinner, W., Estrela, T., (2001), Sustainable Water Use in Europe, European Environment Agency, Copenhagen, ss:87.
Mosconi, E.M., D’ascenzo, F., Arcese, M., (2008), Cleaner Production and Competitive Advantage for the Enterprise in the Age of
Environmental Sustainability, Journal of Commodity Science, Technology Quality, 47(1-4): 153-169.
Noor, Z., (2006), Introduction to Cleaner Production, Malaysia Technical University, sf:11-14.
Özbay, A., (2005), Türkiye’de Temiz Üretim Yaklaşımının Analizi ve KOBİ’lere Yönelik Bir Temiz Üretim Merkezi için Kurumsal Yapılanma Önerisi, Uzmanlık Tezi: Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, ss:86.
Özbay, A., Demirer, G.N., (2007), Cleaner Production Opportunity Assessment for a Milk Processing Facility, Journal of Environmental Management, 84(4): 484-493.
Özmehmet, E., (2008), Dünya’da ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları, Journal of Yasar University, 3(12): 1853-1876.
Öztürk, E., Yetiş, Ü., Dilek, F.B., Demirer, G.N., (2009), A Chemical Substitution Study for a Wet Processing Textile Mill in Turkey, Journal of Cleaner Production, 17(2): 239-247.
Pimenova, P., van der Vorst, R., (2004), The Role of Support Programmes and Policies in Improving SMEs Environmental Performance in Developed and Transition Economies, Journal of Cleaner Production, 12(6): 549-559.
Saraçoğlu, B., Suiçmez, H., (2006), Türkiye İmalat Sanayinde Verimlilik, Teknolojik Gelişme, Yapısal Özellikler ve 2001 Krizi Sonrası Reel Değişimler: 1980-2005, Verimlilik Raporu-2006, Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara, ss:172.
Saygılı, Ş., Cihan, C., Yurtoğlu, H., (2005), Türkiye Ekonomisinde Sermaye Birikimi, Verimlilik ve Büyüme, TÜSİAD-T/2005-12/413, Lebib Yalkın Yayını, İstanbul, ss:139.
Shen, T., (1994), Industrial Pollution Prevention, Springer-Verlag, Berlin, ss:96.
Ulutaş, F., (2011), Sanayide İklim Değişikliğine Uyum ve Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Programı, İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi Ortak Programı Kapanış Konferansı, 24 Kasım, Ankara Ticaret Odası Kongre Merkezi, Ankara, ss:52.
Varol, S., Şener, Ş., (2011), Doğal Çevrenin Küresel İklim Değişikliği ile Uyum Savaşı, SDUGEO e-Dergisi, 2(2): 36-43.