R KUŞAĞININ İŞ TATMİNİ ALGISI: BİLİŞİM SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

2008 ekonomik krizi ile çalışma hayatında, eğitimli işgücü üzerinde bir dönüşüm başladığı görülmektedir. Çalışma hayatında artan nitelik vurgusu, istihdam edilebilirlik bakışı ve eğitimli işgücü arasında yaşanan rekabet, çalışma hayatında yer alan kuşaklar arasında çizilen kuşak farklarını silikleştirmeye başlamıştır. İstihdam edilebilir olmak adına Y kuşağından R kuşağına (recesssion kuşak) dönüşüm, sürecin en büyük göstergesidir. Ranstand'ın Workmonitor projesi ifade edilmeye başlayan bu kuşak, 2008 ekonomik kriz sonrasında literatürde tanımlanmaya başlamıştır. Oldukça iyi eğitimli olan bu kuşak, aynı anda üç dört kişinin işini yaparak ne ücretlerinde ne de ünvanlarında bir değişim olmadan çalışan performansa dayalı işgücünü ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Y kuşağından R kuşağına dönüşen çalışanların Türkiye'de bilişim sektöründe varlığını tespit etmeye yöneliktir. R kuşağının, çalışma hayatında değişimin getirdikleri karşısında iş tatmini algısına odaklanmaktadır. Alan araştırması tekniğinin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak iki bölümden oluşan anket formu, değişimin başladığı iletişim ve teknoloji şirketlerinden birine uygulanarak yeni kuşağın çalışma hayatından beklentileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda genel merkezde çalışan 402 kişiye ulaşılmıştır. Güvenilirlik analizlerinin de yapıldığı araştırmada 402 veriye ilişkin frekans dağılımları yanında, R kuşağı ve bu kuşağın iş tatmini algısını incelemek için bağımsız örneklerde t-testi, demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının analizi için de tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, R Kuşağı değişimi, saha çalışmasında literatürde tanımlanan özellikleriyle tespit edilmiştir. Ancak, R kuşağının iş tatmini değişkeni ile aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespiti yapılamamıştır. Çalışma da R kuşağının iş tatmini değişkeni algısı demografik özelliklerine göre karşılaştırılarak ele alındığında, iş tatmini algısının hiçbir demografik faktörden etkilenmediği görülmektedir. Sadece, R kuşağı iş tatmininin içsel ve dışsal doyum faktörleri ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki halindedir. R kuşağı için içsel doyum sağlayan iş tatmini faktörleri, dışsal iş tatmini faktörlerine göre daha fazla iş tatmini sağlamaktadır. Öyle ki, işin toplum içerisinde saygın kişi kimliğini yaratma algısı en fazla iş tatmini sağlayan içsel doyum faktörü olarak görülmektedir. Ücret ve aynı firmada kariyer gibi beklentiler iş tatmini sağlayan faktörler olarak değerlendirilmemektedir. En dikkat çekici nokta, bu kuşağın iyi eğitim düzeylerine ve niteliklerine rağmen duydukları istihdam edilebilirlik kaygısıdır. Bu kaygı ve çalışma kavramına karşı oluşan tutum değişiklikleri bu kuşağın iş tatmini değerlendirmelerini değiştirmektedir. Güven temasının kaybolduğu, şirket aidiyetinin azaldığı ve istihdam edilebilirlik kavramının ön plana çıktığı çalışma hayatındaki değişimle iş tatmini algısının önemi bu kuşakta kaybolmaktadır. Zaten, istihdam edilebilir olmak adına sözleşmedeki görev yükümlülüğünün her işi yapabilme yükümlülüğüne dönüşmesinin iş tatminsizliği yaratan yönü saha çalışmasında da görülmektedir. Ancak, duyulan iş güvencesi kaygısının R kuşağı çalışanların da performans arttırıcı etki yaratması bu kuşağı daha da farklılaştırmaktadır. Bu kuşak için önemli olan nokta istihdam edilebilirlikleridir. Araştırma sonuçları eğitim-istihdam ilişkisinin önemini bir kez daha ön plana çıkartmakta, nitelikli işgücünün kendisine yaptığı yatırımlar karşısında elde ettiklerini sorgulatmaktadır. Yaşanan değişim eğitim politikalarından, aktif istihdam politikalarına, işsizlik sorunundan, ulusal ve uluslararası düzenlemelere kadar pek çok içeriğin yeniden kurgulanmasını gerektirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

R kuşağı, Eğitimli İş Gücü, İş Tatmini, İstihdam Edilebilirlik

JOB SATİSFACTİON PERCEPTİON OF GENERATİON R: EXAMPLE OF INFORMATİON

It is observed that a transformation has been initiated in educated workforce in working life due to economic crisis of 2008. Emphasis on quality in working life, competition occurred in educated workforce and employability have begun to blur the generational differences emerged between generations in working life. The transformation from generation Y to generation R (generation of recession) to be employable is the major indicator of process. Generation R has been mentioned since Ranstand’s Workmonitor project. It has been identified within the literature after the economic crisis of 2008. As a highly educated generation, Generation R amounts to the workforce based on performance, which works without any change in its wage or title even though it does work of four people at the same time. The objective of this study is to determine the existence of employees transformed from generation Y to generation R in Turkish information sector. It focuses on job satisfaction perception of generation R in relation to the results of change in working life. Expectations of new generation from working life have been tried to be determined by applying questionnaire form with two sections as a data gathering tool to a communication and technology company in this study in which field research technique has been used. In this direction, questionnaire form has been reached to 402 people working in headquarters. In the research in which a reliability analysis has been also made, along the frequency distributions related with 402 data, t-test in independent samples has been applied to examine this generation and its job satisfaction perception, and analysis of variance with single factor (ANOVA) has been applied to analyze whether it differentiate according to its demographic features. According to the results of research, the change in Generation R has been determined with the features defined in literature during the field research. However no statistical correlation between the variable of job satisfaction in Generation R and these features has been determined. In research, job satisfaction variable has been compared with the generation’s demographic features and then it was observed that the job satisfaction perception has not been affected by any demographic factor. There is only a meaningful statistical correlation between extrinsic and intrinsic saturation factors of job satisfaction in Generation R. job satisfaction factors that provide intrinsic saturation of Generation R give more job satisfaction in comparison with extrinsic job satisfaction factors. Such that, respectful personal identity in the society is seen as an intrinsic saturation factor, which provides job satisfaction. Wage and expectations such as career in the same firm are not evaluated as factors that provide job satisfaction. The most remarkable point is the concern about employability despite high educational levels and qualities. This concern and attitude changes occurred against the concept of work alter the evaluations on job satisfaction of this generation. With the change in working life in which the theme of trust disappears, sense of belonging about firm and the concept of employability comes to the forefront, the significance of job satisfaction perception gets lost in this generation. Obligation of duty mentioned in contract transforms into obligation of doing all sorts of work in the name of being employable. So the aspect of this issue, which creates job dissatisfaction, is already observed in the research. However the fact that the concern about job security has an effect that increases the performance of employees in Generation R also differentiates said generation. The important issue for this generation is their capacity to be employed. Results of research reveal the importance of relationship between education-employment once more, and question the gains of skilled workforce against the investment that is made to it. The change experienced requires reconstructing many contents from educational policies to active employment policies, from problem of unemployment to national and international arrangements.

Keywords:

R kuşağı, Eğitimli İş Gücü, İş Tatmini, İstihdam Edilebilirlik,

PDF

___

Aracı, M. (2011), Ekonomik Krizin Yarattığı R kuşağı ve Çalışma Hayatına Etkileri, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), ıssn: 1309 -8039, 211-220.
Bydanova, L. (2008), Graduate Employability İn Transitional Economy, İnternational Labour Process Conference, Dublin.
Chu, C.I.,Hsu, H.M., Price, J.L. and Lee, J.Y. (2003), Job Satisfaction Of Hospital Nurses An Empirical Test Of A Causal Model İn Taiwan, International Nursing Review, 50, 176-182.
Clark, A.E. (1997), Job Satisfaction And Gender: Why Are Women So Happy At Work?, Labor Economics, 4, 341-372.
Clark, A.E., Oswald, A.J. and Warr, P. (1996), Is Job Satisfaction U-Shaped İn Age? Journal of Occupational Psychology, 69, 57-81.
Crossman, A. and Abou-Zaki, B. (2003), Job Satisfaction and Employee Performance of Lebanese Banking Staff, Journal Of Managerial Psychology, 18 (4), 368-376.
Çekmecelioğlu, H. (2006), İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti Ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma, İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 1303-2860.
Denton, D.W. and Kleiman, L.S. (2001), Jobtenure as a Moderator Of The Relationship Between Autonomy and Satisfaction, Applied HRM Research, 6(2), 105-114.
Erdoğan, İ. (1996), İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: Avcıoğlu Basım Yayım.
Gürbüz, A. (2007), An Assesment On The Effect Of Education Level On The Job Satisfaction From The Tourism Sector Point Of View, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 36-46.
Hair, Joseph F. Jr, Robert, P.B. and David J.O.(2000). Marketing research. International Edition.
Hallier, J. (2009), Rhetoric but whose reality? The influence of employability messages on employee Mobility Messages on a Employee Mobility Tactics and Work Group İdentification, The İnternetional Journal Of Human Resource Management, 20(4), 846-868.
Heery, E. and Noon, M. (2001), A Dictionary of Human Resource Management, New York: Oxford University Press.
Hickson, C. and Oshagbemi, T. (1999), The Effect Of Age on The Satisfaction Of Academics With Teaching and Research, International Journal of Social Economics, 26 (4), 537-544.
Hochwarter, W., A. , Ferris, G.R., Perrewe, P.L., Witt, L.A. and Kiewitz, C. (2001), A Note on The Nonlinearity Of The Age-Job Satisfaction Relationship, Journal of Applied Social Psychology, 31(6), 1223-1237.
Jewell, L. (1990), Contemporary İndustrial / Organizational Psychology. St. Paul: MN:West.
Kim, S. (2005), Gender Differences in The Job Satisfaction of Public Employees.
Misican, D. Ö. (2017), R kuşağı ve Karakter Aşınması İkilemi, International Journal of Academic Value Studies, 9, 35-49.
Murrell, A.J.,Frieze, I.H. and Olson, J.E. (1996), Mobility Strategies and Career Outcomes: a Long İtudinal Study of Mbas, Journal of Vocational Behavior, 49, 324-355.
Özdemir, Y., Tekin, S.T.Ş. ve Esin, A. (2015), Çözümlü Örneklerle Örnekleme Yöntemlerine Giriş, Seçkin Yayınevi.
Randstad Annual Report (2010), [www.randstadannualreport.com/downloads/Randstad_AR_2010_Full.pdf] E.tar: 18.05.2014
Saari, L. and Judge, T. (2004), Employee Attitudes and Job Satisfaction, Human Resource Management, 43 (4), 395-407.
Scandura, T.A. and Lankau, M. (1997), Relationships of Gender, Family Responsibility and Flexible Work Hours to Organizational Commitment and Job Satisfaction, Journal of Organizational Behavior, 18(4), 377-391.
Sennet, R. (2012). Karakter Aşınması-Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Spector, P.E. (1997), Job Satisfaction: Application, Assessment, Cause, And Consequences, London: Sage Publications.
Tanoff, G. F. and Oregon, U. (1999), Job Satisfaction and Personality: The Utility Of The Five-Factor Model Of Personality, Information & Learning, 60 (4), 1904-1914.
Toruntay, H. (2011), Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, , İstanbul.
White, A., T. and Spector, P., E. (1987), An İnvestigation Of Age-Related Factors İn The Age Job Satisfaction Relationship, Psychological Aging, 2(3), 261-265.
Winkelmann, L. and Winkelmann, R. (2008), Personality, Work, and Satisfaction: Evidence From The German Socio-Economic Panel., The Journal of Positive Psychology, 3 (4), 266-275.
Yılmaz, G. (2009), İstihdam Edilebilirlik: Değişim Kıskacında Birey. Bursa: Ekin Yayınları.