Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı sayısını etkileyen faktörlerin Granger nedensellik testi ile incelenmesi
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı sayısı ile Borsa İstanbul tüm endeksi, USD/TL kuru, enflasyon oranı, faiz oranı ve tüketici güven endeksi arasındaki ilişki granger nedensellik testi ile incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, 2006:1-2021:1 dönem aralığından yukarıda bahsedilen değişkenler kapsamında bir veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen veri seti yardımı ile tüm değişkenlerin ilk olarak doğal logaritması alınmış ve ardından sırasıyla birim kök testleri, minimum geçikme uzunluğunun belirlenmesi, Vektör Otoregresif (VAR) modelinin kurulması, varsayımsal testlerin sınanması ve granger nedensellik testinin uygulanması aşamaları izlenmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde tüm değişkenlerin birim köke sahip olmadığı, diğer bir deyişle çalışmada kullanılan tüm değişkenlerin düzeyde durağan olduğu ve Akaike Bilgi Kriterine (AIC) göre minimum gecikme uzunluklarının bir olduğu tespit edilmiş olup, Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı sayısı ile Borsa İstanbul tüm endeksi arasında çift yönlü granger nedensellik tespit edilmiştir. Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı sayısı ile USD/TL kuru, enflasyon oranı, faiz oranı ve tüketici güven endeksi değişkenleri arasında granger nedensellik tespit edilememiştir.
___
- Afşar, M. (2004). Doğrudan yabancı yatırımlar ve bankacılık sektörü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 4(1),
85-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/eab/issue/39835/472303
- Akbulut, R. ve Kaderli, Y. (2009). Şanlıurfa il merkezindeki borsa yatırımcılarının profili ve bu
yatırımcıların hisse senetlerine yatırım yapma sürecini etkileyen faktörlerin analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 43, 212-226. https://dergipark.org.tr/en/pub/mufad/issue/35673/396816
- Aksoy, H. ve Sağlam, İ. (2001). Sınıflayıcı sistem ile IMKB’de yeni bir anomali gözlemi. Bogazici
University Working Papers, 15, 1-15. https://ideas.repec.org/p/bou/wpaper/2001-15.html
- Aksoy, M. (2013). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda finansal kriz döneminde yabancı yatırımcıların
hisse senedi tercihlerinin analizi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 48, 135-150.
https://dergipark.org.tr/en/pub/iusiyasal/issue/630/6413
- Aşıkoğlu, R. ve Kayahan, C. (2008). Global finansal sistem etkileşimiyle Türkiye’nin türev piyasa
görünümü. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 157-179.
https://dergipark.org.tr/en/pub/akuiibfd/issue/1628/20404
- Aytekin, S. (2019). BIST 100 endeksindeki yükseliş ve düşüşlerde dolar kuru ve yabancı yatırımcı etkisi
[Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi].http://hdl.handle.net/11424/54103
- Benli, M. (2009). Yabancı portföy yatırımı – iktisadi büyüme ilişkisi: yönlendirilmiş döngüsüz graflar
analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 53, 59-72.
https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.459337
- Çeken, H. (2003). Türk turizminde yabancı sermaye ve yabancı sermaye ortamının iyileştirilmesine
yönelik öneriler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10), 25-45.
https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50342/651896
- Demireli, E. ve Hepkorucu, A. (2014). Yabancı Yatırımcıların Sermaye Piyasası Algısı: Borsa İstanbul
Üzerine Bir Uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 6(10), 2-22.
https://doi.org/10.20990/aacd.56665
- Doğan, M. ve Tirkakioğlu, M. (2018). Sahiplik Yapısı ve AR-GE Harcamaları: Borsa İstanbul Örneği.
Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), 67-80. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2018137574
- Ede, M. (2007). Davranışsal Finans ve Bireysel Yatırımcı Davranışları Üzerine Ampirik Bir Uygulama
[Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi].
https://www.proquest.com/openview/8daff52025d27717090021e655713242/1?pq-origsite=gscholar&c
bl=2026366&diss=y
- Ege, İ. ve Bayrakdaroğlu, A. (2009). İMKB Şirketlerinin Hisse Senedi Getiri Başarılarının Lojistik
Regresyon Tekniği ile Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(10), 139-158.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1145005
- Ersoy, E. (2011). Türkiye’de ve dünyada organize türev piyasaların gelişimi. Muhasebe ve Finansman
Dergisi, 51, 63-80. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/426900
- Faikoğlu, S. (2012). İMKB’de işlem yapan bireysel yatırımcıların davranışsal finans açısından
incelenmesi [Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://hdl.handle.net/20.500.12619/77410
- Güven, T. (2002). Aracı Kurum Risklerine Karşı Yatırımcının Korunması [Yüksek Lisans Tezi, Marmara
Üniveristesi].
https://www.proquest.com/openview/ef72665a6f4bb9e2e0a339e2a8803cfe/1?pq-origsite=gscholar&cbl
=2026366&diss=y
- Kahyaoğlu, M. B. ve İç, S. (2015). Kaos Teorisi Çerçevesinde Bireysel Yatırımcı Davranışının Analizi.
İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 38-51. https://dergipark.org.tr/en/pub/jobs/issue/22920/245430
- Nur, H. B. ve Dilber, İ. (2017). Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırımları belirleyen temel
unsurlar. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 15-45.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/627698
- Nur, T. ve Ege, İ. (2021). Yatırımcı İlgisinin Pay Senedi Getiri Volatilitesine Etkisi: Bankalar Üzerine
Ekonometrik Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, 3, 223-246. https://doi.org/10.51551/verimlilik.701270
- Özan, M. H. (2010). İşletmelerde Alınan Finansal Kararların Yatırımcı Davranışları Üzerindeki
Etkilerinin İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi].
https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/10821/261568.
pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Öztürk, C. (2005). Borsa Aracı Kurumlarında Denetim ve Yatırımcının Korunması [Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul Üniversitesi]. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/40935.pdf
- Saraç, T. B., İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2016). Yerli ve yabancı yatırımcılara ait risk iştahlarının
incelenmesi: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 24(30), 29-44. https://doi.org/10.17233/se.2016.10.002
- Soydal, H. (2006). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının verimlilik analizi: Otomotiv
sektörü üzerine bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 577-604.
http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/548
- Uysal, M. (2020). Yabancı portföy yatırımlarıyla hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki: Zamanla değişen
asimetrik nedensellik analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 544-
561. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.024
- Zengin, H. ve Kurt, S. (2004). İMKB’nin Zayıf ve Yarı Güçlü Formda Etkinliğinin Ekonometrik Analizi.
Öneri, 6(21), 145-152. https://doi.org/10.14783/maruoneri.680137
- İnternet Kaynakları
Merkezi Kayıt Kuruluşu. (2021). Veri Analiz Platformu. https://www.vap.org.tr/uyruk-bazinda-yatirimcisayilari adresinden 20 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
- Investing (2021). Major Endeksler. https://www.investing.com/indices/major-indices adresinden
adresinden 20 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2021). Gösterge Niteliğindeki Merkez Bankası Kurları. https://
www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html adresinden 21 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Tüketici Fiyat Endeksi ve Tüketici Güven Endeksi. https://data.tuik.
gov.tr/ adresinden 22 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.