Postpartum dönemde algılanan sosyal desteğin posttravmatik stres ve anne bebek bağlılığı ile ilişkisi

Amaç: Araştırma postpartum dönemde algılanan sosyal desteğin posttravmatik stres ve anne bebek bağlılığı ile ilişkisini incelemek amacı ile yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı araştırmanın örneklemine postpartum dönemdeki 250 kadın alındı. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, PTSB tanısında kullanılan Postravmatik Stres Bozukluğu Soru Listesi-Sivil Versiyonu ve Maternal Bağlanma Ölçeği ile toplandı. Veriler yüzdelik dağılım, ortalama, Anova, t testi ve Pearson korelasyon analizi ile incelendi. Anlamlılık değeri p<0.05 olarak alındı. Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 29.70±5.41 (min: 17; max:45)’dir. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği puan ortalaması 56.45±20.72, Postravmatik Stres Bozukluğu Soru Listesi puan ortalaması 11.10±15.52, Maternal Bağlanma Ölçeği puan ortalaması 97.37±13.40’dı. Kadınların posttravmatik stres belirtileri %16 olarak bulundu. Algılanan sosyal destek puanları ile posttravmatik stres bozukluğu puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif (r=–0.37, p=0.000), algılanan sosyal destek puanları ile maternal bağlanma puanları arasında ise (r=0.24, p=0.000) pozitif korelasyon saptandı. Sonuç: Postpartum dönemde kadınların algıladığı sosyal destek posttravmatik stres bozukluğu ve maternal bağlanma ile ilişkilidir. Postpartum dönemde yaşanabilecek posttravmatik stres bozukluğunun en aza indirilmesi ve anne bebek bağlılığının arttırılması için yeterli sosyal desteğin sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Postpartum dönem, sosyal destek, posttravmatik stres bozukluğu, bağlanma

The relationship between perceived social support in postpartum period and post-traumatic stress and maternal-infant attachment

Aim: The research was conducted to investigate the relationship between perceived social support in postpartum period and post-traumatic stress and maternal-infant attachment. Methods: 250 women in the postpartum period were included in the sample of this descriptive study. The data were collected with Personal Information Form, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Post-traumatic Stress Disorder Checklist-Civilian Version for the Data were collected by percentage distribution, mean, Anova, t test and Pearson correlation analysis. The significance level was accepted p<0.05. Results: The mean age of women was 29.70±5.41 (min: 17; max: 45). The mean score of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support was 56.45±20.72, the mean score of the Post-traumatic Stress Disorder Checklist was 11.10±15.52 and the mean score of the Maternal Attachment Inventory was 97.37±13.40. Post-traumatic stress symptoms of women were found as 16%. There was a statistically significant negative correlation between perceived social support scores and post-traumatic stress disorder scores (r=-0.37, p=0.000), and there was a positive correlation between perceived social support scores and maternal attachment scores (r=0.24, p=0.000). Conclusion: Social support perceived by women in postpartum period is associated with post-traumatic stress disorder and maternal attachment. It is recommended to provide adequate social support to minimize post-traumatic stress disorder in postpartum period and to increase maternal-infant attachment.

Keywords:

Postpartum period, social support, posttraumatic stress disorders, attachment,

PDF

___

Referans 1. Ayers S, Ford E. Post-traumatic stress disorder following childbirth. In: C.R. Martin Eds. Perinatal Mental Health: A Clinical Guide, 2012: 155–164.
Referans 2. Takegata M, Haruna M, Matsuzaki M, Shiraishi M, Okano T, Severinsson E. Aetiological relationships between factors associated with postnatal traumatic symptoms among Japanese primiparas and multiparas: A longitudinal study. Midwifery 2017; 44: 14–23.
Referans 3. Cigoli V, Gilli G, Saita E. Relational factors in psychopathological responses to childbirth. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology 2006; 27: 91–97.
Referans 4. Modarres M, Afrasiabi S, Rahnama P, Montazer A. Prevalence and risk factors of childbirth-related post-traumatic stress symptoms. BMC Pregnancy and Childbirth 2012; 12(88).
Referans 5. De Schepper S, Vercauteren T, Tersago J, Jacquemyn Y, Raes F, Franck E. Post traumatic stress disorder after childbirth and the influence of maternity team care during labour and birth: A cohort study. Midwifery 2016; 32: 87–92.
Referans 6. Ayers S, Eagle A, Waring H. The effects of childbirth-related post-traumatic stress disorder on women and their relationships: A qualitative study. Psychology, Health & Medicine 2006; 11 (4): 389–398.
Referans 7. Ayers S, Bond R, Bertullies S, Wijma K. The aetiology of post-traumatic stress following childbirth: A meta-analysis and theoretical framework. Psychological Medicine 2016; 46 (6): 1121–1134.
Referans 8. Güdücü N, Kayan Ö.B, İşçi H, Başgül Yiğiter A, Dünder İ. Sezaryenle ve normal doğum yapan kadınlarda postpartum posttravmatik stres bozukluğu. JOPP Dergisi 2013; 5(3):114–117.
Referans 9. Nieto L, Lara MA, Navarrete L. Prenatal predictors of maternal attachment and their association with postpartum depressive symptoms in mexican women at risk of depression. Matern Child Health J 2017; 21 (6): 1250–1259.
Referans 10. Henriques T, de Moraes CL, Reichenheim ME, de Azevedo GL, Coutinho ESF, de Vasconcellos Figueira IL. Postpartum posttraumatic stress disorder in a fetal high-risk maternity hospital in the city of Rio de Janeiro, Brazil. Cad. Saúde Pública 2015; 31(12): 1–11.
Referans 11. Yesilcinar I, Yavan T, Karasahin KE, Yenen MC. The identification of the relationship between the perceived social support, fatigue levels and maternal attachment during the postpartum period. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine 2017; 30(10): 1213-1220.
Referans 12. Yağmur Y, Ulukoca N. Social support and postpartum depression in low-socioeconomic level postpartum women in Eastern Turkey. Int J Public Health 2010; 55 (6):543–549.
Referans 13. Ege E, Timur S, Zincir H, Geçkil E, Sunar-Reeder B. Social support and symptoms of postpartum depression among new mothers in Eastern Turkey. J. Obstet. Gynaecol. Res 2008; 34 (4): 585–593.
Referans 14. Mermer G, Bilge A, Yücel U, Çeber E. Gebelik ve doğum sonrası dönemde sosyal destek algısı düzeylerinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2010; 1(2): 71–76.
Referans 15. Kavlak O, Şirin A. Maternal Bağlanma Ölçeği’nin Türk toplumuna uyarlanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009; 6(1): 188–201.
Referans 16. Simpson M, Catling C. Understanding psychological traumatic birth experiences: A literatüre review. Women and Birth 2016; 29: 203–207.
Referans 17. Eker D, Arkar H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’ nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 1995; 10 (34): 45–55.
Referans 18. Kocabaşoğlu N, Çorapçıoğlu Özdemir A, Yargıç İ, Geyran P. Türkçe “PTSD checklist – civilian version” (PCL-C) ölçeğinin geçerliliği ve güvenirliği. Yeni Symposium 2005; 43 (3): 126–134.
Referans 19. Czarnocka J, Slade P. Prevalence and predictors of post-traumatic stress symptoms following childbirth. Br J Clin Psychol 2000; 39: 35–51.
Referans 20. Söderquist J, Wijma B, Thorbert G, Wijma K. Risk factors in pregnancy for post-traumatic stress and depression after childbirth. BJOG 2009;116 (5):672–680.
Referans 21. Dikmen-Yildiz P, Ayers S, Phillips L. Factors associated with post-traumatic stress symptoms (PTSS) 4–6 weeks and 6 months after birth: A longitudinal population-based study. Journal of Affective Disorders 2017; 221: 238–245.
Referans 22. Dikmen-Yildiz P, Ayers S, Phillips L. Longitudinal trajectories of post-traumatic stress disorder (PTSD) after birth and associated risk factors. Journal of Affective Disorders 2018; 229: 377–385.
Referans 23. Maqbool N, Baqai S, Tariq A, Iram N, Rana G-E. Post traumatic stress symptoms after child birth frequency, risk factor and effect on quality of life. PJMHS 2017; 11(4): 1267–1270.
Referans 24. İsbir GG, İnci F, Bektaş M, Dikmen Yıldız P, Ayers S. Risk factors associated with post-traumatic stress symptoms following childbirth in Turkey. Midwifery 2016; 41: 96–103.
Referans 25. King L, McKenzie-McHarg K, Horsch A. Testing a cognitive model to predict posttraumatic stress disorder following childbirth. BMC Pregnancy and Childbirth 2017; 17 (32):1–12.
Referans 26. Alan H. Doğum sonrası dönemde sosyal desteğin anne bebek bağlılığına etkisi (Yüksek Lisans Tezi), Emel Ege, Yayınlanmamış tez, Konya, 2011.
Referans 27. Dayan G. Postpartum depresyonda maternal bağlanma ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Ebru Çakıcı, Yayınlanmamış tez, Lefkoşa, 2019.
Referans 28. Aksakallı M, Çapık A, Ejder Apay S, Pasinlioğlu T, Bayram S. Loğusaların destek ihtiyaçlarının ve doğum sonu dönemde alınan destek düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2012; 3(3):129–135.
Referans 29. Türkoğlu N, Sis Çelik A, Pasinlioğlu T. Annelerin doğum sonrası sosyal destek ihtiyaçlarının ve alınan desteğin belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014;11 (1): 18–24.
Referans 30. Çankaya S, Dereli Yılmaz S, Can R, Değerli Kodaz N. Postpartum depresyonun maternal bağlanma üzerine etkisi. ACU Sağlık Bil Derg 2017; (4): 232–240.