Ankara’da bir devlet kurumunda çalışanların emniyet kemeri kullanımı ve etkileyen faktörler

Amaç: Ankara kentinde iş güvencesi ve düzenli geliri olan kişilerin emniyet kemeri kullanımı konusundaki bilgi, görüş ve davranışlarını belirlemek için yapılmıştır. Yöntem: Bir devlet kurumunda 271 (%77.2) katılımcıyla yapılan kesitsel tipteki çalışmada; veriler gözlem altında toplanmış ve tanımlayıcı istatistikler ile ki-kare testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 43.7±8.71’dir. Sürücülerin %44.9’u şehir-içi, %72.8’i şehirlerarası yollarda her zaman emniyet kemeri kullanmaktadır. Sürücü belgesi olan kadınların %78.3’ü, erkeklerin %63.7’si şehir-içinde sürücüyken (p=0.032); kadınların %76.3’ü, erkeklerin %55,2’si şehir-içi trafikte ön koltukta yolcuyken (p=0.002); kadınların %85.5’i, erkeklerin %74,5’i şehirlerarası trafikte sürücüyken her zaman emniyet kemeri taktıklarını söylemişlerdir (p=0,027). Sürücü belgesi olan katılımcıların %21.8’i, sürücü belgesi olmayanların ise %13.9’u şehirlerarası yollarda ön koltukta her zaman emniyet kemeri kullandığını belirtmiştir (p=0.017). Sonuç: Eğitim seviyesi yüksek sayılan çalışma grubunda dahi, şehir içi veya şehirlerarası yollarda emniyet kemeri kullanımı oldukça düşüktür. Emniyet kemeri kullanımı konusunda farkındalık okullarda erken yaşlarda yaratılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Emniyet kemeri, Sağlıklı yaşam davranışları, sürücü belgesi

Seat belt use and affecting factors in a municipality governmental institution in Ankara

Aim: The aim of this research is to determine the knowledge, view and behavior of persons having job and regular income in Ankara. Methods: The cross sectional study was conducted at a governmental institution with 271 participants (77.2%). A questionnaire was used under supervision to collect data and descriptive analyses were used. Results: The mean age was 43.7±8.71. Out of 136 drivers, seat belt use was 44.9% at local and 72.8% at long distance. The seat belt use at the rear seat was 3.7% at local and 10.3% at the long distance. 78.3% of women and 63.7% of men with driver license used seat belt while driving through inner city (p=0.032); 85.5 of women and 74.5 of men used seat belt while driving long distances (p=0.027). 76.3 of women and 55.2% of men used seat belt while sitting at the front (p=0.002). 21.8% of the passengers with driver license and 13.9% of the participants without driver license used seat belt as a passenger in the front seat (p=0.017). Discussion: Local and long distance seat belt use behavior is still low with high-educated persons. Awareness of seat belt use must begin at schools at earlier ages.

Keywords:

Seat Belt, Healthy life behaviors,

PDF

___

1. WHO. European Status Report on Road Safety-Towards Safer Roads and Healthier Transport. Euro non serial publications, WHO Regional Office for Europe, 2011.
2. Akbaş O, Güven R. A study on the effects of seat belt posters on drivers. Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2010; 2(2):1002-1007.
3. WHO. Emniyet Kemeri ve Çocuk Koruma Sistemi. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Araştırma Merkezi Müdürlüğü, 2009;10:25.
4. Bektaş S, Hınıs MA. Emniyet Kemeri Kullanımına Etki Eden Faktörlerin Otomobil Sürücüleri İçin Tahmin Modeli. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2009;25(1-2):208-22.
5. Demirer A, Durata M, Haşimoğlu C. Investigation of seat belt use among the drivers of different education levels. Safety Science 2012;50(4):1005–1008.
6. Şimşekoğlu Ö; Lajunen TÖ. Environmental and Psychosocial Factors Affecting Seat Belt Use Among Turkish Front-Seat Occupants in Ankara: Two Observation Studies. Trafik Hizmetleri Başkanlığı Trafik Araştırma Merkezi Müdürlüğü Yayınları, 1999.
7. Marcotte TD, Bekman NM, Meyer RA, Brown SA. High-Risk Driving Behaviors among Adolescent Binge Drinkers. Am J Drug Alcohol Abuse 2012;38(4):322-7.
8. Bilgic Ş, Barut HB, Karacasu M, Erb A, Yaliniz P. The changes in usage of seat belts in Antalya, Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences 2011;(20):588–593.
9. Akbaş O, Güven R, Cebeci G, Bertlek SB, Aldemira G, Bal E. A study on the effects of seat belt posters on drivers. Procedia Social and Behavioral Sciences 2010;(2):1002–1007.
10. Harper S, Strumpf E, Burris SC, Davey S, John GL. Do Mandatory Seat Belt Laws Affect Socioeconomic Inequalities in Seat Belt Use?. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2120120 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2120120. Accessed July 30,2013
11. Frank E, Brogan DJ, Mokdad AH, Simoes EJ, Kahn HS, Greenberg RS. Health-Related Behaviors of Women Physicians vs Other Women in the United States. Arch Intern Medicine 1998;158(4):342-348.
12. Okamura K, Fujita G, Kihira M, Kosuge R, Mitsui T. Predicting motivational determinants of seatbelt non-use in the front seat: A field study. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour 2012;15(5):502–513.
13. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD). Education at a Glance 2007: OECD Indicators. Fransa, 2007.
14. Emniyet Genel Müdürlüğü. Trafikle ilgili değişkenleri ölçme ve trafik güvenliği. yayin. Available at: todaie.gov.tr/goster.php?Dosya=MDUxMDUxMDU1. Accessed May 20, 2014.
15. Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete Sayı: 26940;18 Temmuz 2008.