Nilay ERCAN ŞAHİN, Yeter Sinem ÜZAR ÖZÇETİN

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyi

Amaç: Bu araştırma huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerini belirlemek ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte yapılan bu çalışma Ankara’da beş farklı huzurevinde yaşayan yaşlılarla yürütülmüştür. Örnekleme dahil edilme kriterleri 65 yaş ve üzeri, işitme sorunu olmayan, iletişim kurabilen, psikiyatrik bir hastalığı ve demansı olmayan yaşlı bireyler olarak belirlenmiştir. Örnekleme dahil edilme kriterlerini karşılayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 265 yaşlı birey örnekleme alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında yaşlı bireylerin sosyo-demografik özelliklerini içeren tanıtıcı veri formu, yaşam doyumu ölçeği (LSIA-Index) ve Beck Umutsuzluk ölçeği veri toplama ölçekleri olarak kullanılmıştır. Veriler SPSS 23 paket programında analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, normal dağılan değişkenler tek yönlü varyans analizi (ANOVA), bağımsız gruplarda t testi, normal dağılmayan değişkenler Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlı bireylerin yaşam doyumu ölçek puanı ortalaması 9.38±4.51 olarak, Beck Umutsuzluk Ölçek toplam puan ortalaması ise 11.32±3.66 bulunmuştur. Yaş, medeni durum, öğrenim düzeyi, huzurevinde kalma süresi, huzurevinden memnuniyet durumu, geçmişe yönelik keşkeler, geleceğe bakış açısı ile yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu ortaya konmuştur. Yaşam doyumu ile umutsuzluk arasında negatif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki gözlenmiştir. Sonuç: Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumlarının düşük ve umutsuzluk düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumunu ve umut düzeyinin değerlendirilmesi ve arttırmaya yönelik girişimlerin planlanması ve uygulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

yaşlı, bakım evi, hemşirelik

Level of life satisfaction and hopelessness among nursing home residents

Aim: This study aimed to examine the levels of life satisfaction and hopelessness among nursing home residents. Methods: This descriptive study was conducted with elderly people living in five different nursing homes in Ankara. The criteria for inclusion in the sample were 65 years or older, without hearing problems, communicating, without psychiatric illness and dementia, and being willing to participate in the study. 265 elderly individuals who met the inclusion criteria were sampled. In order to collect data, descriptive data form including socio-demographic characteristics of elderly individuals, LSIA-Index and Beck Hopelessness Scale were used as data collection scales. Data were analyzed by SPSS 23 package program. In the evaluation of the data, percentage, mean; normally distributed variables, one-way analysis of variance (ANOVA), independent samples t test; and non-normally distributed variables were used Kruskal Wallis test. Results: The average life satisfaction scale score of the elderly was 9.38 ± 4.51, and the Beck Hopelessness Scale total score was 11.32 ± 3.66. There was a significant relationship between age, marital status, education level, length of stay in nursing home, satisfaction with nursing home, past observations, future perspective and life satisfaction and hopelessness level. There was a negative correlation between life satisfaction and hopelessness. Conclusion: Elderly living in nursing homes were found to have low life satisfaction and high hopelessness level. It is recommended to evaluate the life satisfaction and hope level of the nursing home residents and to plan and implement intervention to increase the life satisfaction and hope level.

PDF

___

1. Organization WH. World Report on Ageing and Health (World Health Organization). 2015. 2. Erikson EH, Erikson JM, Kivnick HQ. Vital involvement in old age. New York, NY: Norton; 1994. 3. Boylu AA, Günay G. Yaşlı Bireylerde Algılanan Sosyal Desteğin Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2018;7(2):1351-63. 4. Kapıkıran Ş. Yaşlı Bireylerde Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumunun Umut Düzeylerine Etkisi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 2016;9(1):13-25. 5. Erci B, Yılmaz D, Budak F. Yaşlı Bireylerde Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumunun Umut Düzeylerine Etkisi. 2017;8(2):72-6. 6. Sarin K, Punyaapriya P, Sethi S, Nagar I. Depression and hopelessness in institutionalized elderly: A societal concern. Open Journal of Depression. 2016;5(03):21. 7. Elkin N. Bir aile sağlığı merkezine başvuran yaşlı bireylerde depresyon sıklığı ve yaşam doyumunun değerlendirilmesi.. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;9(1):9-21. 8. Taghiabadi M, Kavosi A, Mirhafez SR, Keshvari M, Mehrabi T. The association between death anxiety with spiritual experiences and life satisfaction in elderly people. Electronic physician. 2017;9(3):3980. 9. Ardahan M. Yaşlılık ve huzurevi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2010;20(20):25-32. 10. Türkiye’de Yaşlilarin Durumu Ve Yaşlanma Ulusal Eylem Plani [Internet]. 2007 [cited 7.11.2019]. Available from: https://sgb.saglik.gov.tr/Dkmanlar/T%C3%bcrkiye%27de%20Ya%C5%9Fl%C4%b1lar%C4%b1n%20Durumu%20ve%20Ya%C5%9Flanma%20Ulusal%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf. 11. Aydın İ, İşleyen S. Huzurevinde Kalan Yaşlilarin Geleceğe Yönelik Beklentilerinin Umutsuzluk Düzeylerine Etkisİ. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2004;7(3). 12. Genç F, Küçük E, Osman O. Huzurevinde Ve Evde Yaşayan Yaşlilarin Sosyal Destek Algilarinin Karşilaştirilmasi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi.4(2):47-53. 13. Altay B, Çavuşoğlu F, Çal A. The factors affecting the perception of elderly patients towards health, quality of life and health-related quality of life. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(3):181-9. 14. Neugarten BL, Havighurst RJ, Tobin SS. The measurement of life satisfaction. Journal of gerontology. 1961. 15. Karataş S. Yaşlılarda Yaşam Doyumunu Etkileyen Etmenler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yüksek Lisans Tezi, Ankara; 1988. 16. Seber G, Dilbaz N, Kaptanoğlu C, Tekin D. Hopelessness scale: validity and reliablity. Kriz Dergisi. 1993;1(3). 17. Şahin E, Topkaya N, Gençoğlu C, Ersanlı E. Prevalence and Correlates of Hopelessness among Turkish Elderly People Living with Family or in Nursing Homes. Societies. 2018;8(2):39. 18. Gümüş AB, Özgür G, Yıldırım S. The level of hopelessness of nursing home residents and effective factors. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2007;23(2):105-16. 19. Karataş K, Aslan H, Başcıllar M. Hopelessness and Satisfaction with Life Among Disabled Veterans. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2019;30(1):1-18. 20. Özben Ş. Hopelessnes of the Elderly. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008(23). 21. Tülüktaş N, Karagün E, Kavi O. The Examination of Hopelessness Levels of Retired Individuals Participating and Non-Participating in Recreational Activities. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi. 2019(5):587-97. 22. Kankaya H, Karadakovan A. The Effects of Daily Life Activity Levels on the Quality of Life and Life Satisfaction of Elderly. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):21-9. 23. Altay B, Avcı İA. Huzurevinde yasayan yaslılarda özbakım gücü ve yasam doyumu arasındaki ilişki. Dicle Tıp Dergisi. 2009;36(4):275-82. 24. Yıldırım TA, Altay B. The effects of future expectatıons, whıch the elders have, who are lıvıng ın nursıng homes, on theır ıntensıty of self care and lıfe satısfactıon. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.5(2):16-24.