Türkçe Öğretmeni Adaylarının Tartışmacı Metinlerinde Gerekçelendirmede Kullandıkları Düşünceyi Geliştirme Yollarının Tespiti

Tartışmacı metinde yazar, bir görüşü veya düşünceyi, karşıt görüşü çürüterek gerekçelerle kendi görüşüne okuyucuyu inandırmasıdır.  Tartışmacı metin, ana ve yardımcı elementler olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır (Tiryaki, 2011). Ana elementler; veri, iddia, karşı iddia ve sonuçtur. Yardımcı elementler, destek gerekçesi ve çürütme gerekçesidir. Gerekçeler, yazarın görüşünü kuvvetlendiren dil birimleridir. Bu dil birimleri, iddianın gelebilecek saldırılara karşı nasıl başarılı bir şekilde savunulabileceğini ve karşı iddianın nasıl çürütebileceğini gösteren unsurlardır (Eemeren ve Grootendorst, 2004). Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının tartışmacı metinlerinde gerekçelendirmede kullandıkları düşünceyi geliştirme yollarını tespit etmektir.  Çalışmanın modelini nitel araştırma tekniklerinden betimsel tarama oluşturmaktadır. Çalışma grubunu, Mustafa Kemal Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 3 ve 4. sınıftan toplam 100 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen “Tartışmacı Metin Yazma Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yönteminden yararlanılarak elde edilen metinlerin gerekçeleri, destek ve çürütme gerekçesi olarak ayrı ayrı sınıflandırılmıştır. Daha sonra bu gerekçeleri oluşturmada kullanılan düşünceyi geliştirme yolları içerik analizi ile tespit edilerek örnek metinlerle sunulmuştur. Bu sonuçlar, frekans (f) ve yüzde (%) değerleri ile tablolaştırılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda tartışmacı metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yollarının destek gerekçesine göre dağılımı şu şekildedir: Açıklama (% 38.91), örnekleme (%23.15), karşılaştırma (%15.27), benzetme (%12.31), zıtlıklardan yararlanma (%6.89), tanık gösterme (%3.44) ve sayısal verilerden yararlanmadır (%0). Çürütme gerekçesine göre dağılımı, açıklama (%29.29), örnekleme (%25.25), karşılaştırma (%23.23), benzetme (%9.09), zıtlıklardan yararlanma (%12.12), sayısal verilerden yararlanma (%1.01) ve tanık gösterme (%0) şeklindedir.  

___

  • Akyol, Hayati. (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayınevi. Aldağ, Habibe. (2005). Düşünme Aracı Olarak Metinsel Ve Metinsel-Grafiksel Tartışma Yazılımının Tartışma Becerilerinin Geliştirilmesine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Akbayır, S. (2006), Yazılı anlatım biçimlerinin yazma becerisi edinimindeki işlevleri.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun. Eemeren F. H. van. & Grootendorst, R. (2004). A Systematic Theory of Argumentation / A Model of a Critical Discussion. Cambridge: Cambridge University Press. Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12. Gökçe, B. ve Çelebi, S. (2015). Fen bilgisi öğretmeni adaylarının tartışmacı metinlerinde düşünceyi geliştirme yolları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1).11-30. Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Yayıncılık. Kıbrıs, İ. (2010). Türkçe 1: yazılı anlatım. Ankara: Kök Yayıncılık. Nussbaum, M. E. &Schraw G. (2007). Promoting argument- counter argument integration in students’ writing. The Journal of Experimental Education, 76 (61), 59-92. Tiryaki, E. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin tartışmacı metin yazma becerileri ile yazma kaygısı ve eleştirel düşünme becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tiryaki, E.N. & Yılmaz, Z. (2016). 7. sınıf öğrencilerinin metin yapılarına göre düşünceyi geliştirme yollarının incelenmesi, Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), 11(3), http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9446, p. 2193-2208.
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2005
  • Yayıncı: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi