Ümüt ARSLAN, Uğur Yiğit KARATAŞ, Esma DOSTUOĞLU

Psikolojik Danışmanlık Alanında Mevcut ve Gelişen Etik Sorunlar

Bu çalışmanın amacı psikolojik danışmanların psikolojik danışma ve rehberlik alanında yaşadıkları etik problemlerin ve ileride oluşabilecek etik problemlere dair öngörülerini incelemektir. Çalışmada veri toplamak amacıyla Delphi yöntemi kullanılmıştır. İlk turdan başlayarak, her tur sonrası değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirme sonucunda bir sonraki turun soruları oluşturularak, toplam üç turda veriler toplanmıştır. Sosyal medya üzerinden psikolojik danışmanlık ve rehberlik sayfalarına duyurular yapılmış, gönüllü olan katılımcılara anketlerin linkleri elektronik posta (e-mail) yoluyla ulaştırılmış ve anketler Google form üzerinden uygulanmıştır. Toplam katılımcı sayısı 52 olup, katılımcıların %62’si kadın %38’i erkek olarak cinsiyetlerini belirtmişlerdir. Sonuçlar incelendiğinde psikolojik danışmanların günümüzde en çok problem olarak gördükleri temalar alan dışı atama, kısa süreli eğitimlerle ortaya çıkan unvan problemleri, çok kültürlü danışma, yetkinlik ve gizlilik olmuştur. Psikolojik danışmanların gelecekte karşılaşabileceklerini düşündükleri etik problem temaları ise kısa süreli eğitimlerle ortaya çıkan unvan problemleri, alan dışı atamalar, çok kültürlü danışma, yetkinlik, psikolojik danışmanlık mesleğinin branşlaşamaması ve etik kod karmaşası olarak ifade edilmiştir. Sonuçlar doğrultusunda, (a) alan dışı atamalar ve kısa süreli eğitim ile kullanılan unvanların psikolojik danışmanlık alanında yarattığı yetkinlik problemleri, (b) çok kültürlü danışma yeterlilikleri, (c) psikolojik danışmanlık mesleğinin tanımının ve ruh sağlığı yasasının önemi ve (d) uzun süredir revize edilmeyi bekleyen etik kodlar tartışılmıştır. Ayrıca, gizlilik konusunun psikolojik danışmanlıkta önemli bir etik ikilem konusu olmaya devam etmesi de bu çalışmada yerini almıştır.

Anahtar Kelimeler:

etik, psikolojik danışma ve rehberlik, Delphi, Türkiye, meslek etiği, çok kültürlü danışma

Current and Developing Ethical Problems in Psyhological Counseling Field

The aim of this study is to examine the current ethical problems and the ethical problems that may occur in the future in the counseling field form psychological counselors’ perspective. Delphi method was used to collect data. Starting from the first round, the evaluations were made after each round and as a result of these evaluations, the questions of the next round were formed and data were collected in three rounds in total. Announcements were made to the psychological counseling and guidance groups via social media. The links of the questionnaires to the volunteers were sent via e-mail, and the questionnaires were implemented via the Google form. The total number of participants was 52, and 62% of the participants stated their gender as female and 38% male. When the results were examined, it was seen that psychological counselors considered the most problematic problems currently are giving permission to non-counselors to work as counselors, title problems related to short-term training, multicultural counseling, competency, and confidentiality. Among the ethical problem themes that the psychological counselors think they may encounter in the future are title problems related to short-term training, giving permission to non-counselors to work as counselors, multicultural counseling, competency, the lack of the branch of the psychological counseling profession, and confusion of ethical codes. In the light of the results, giving permission to work as counselors to non-counselors and using different titles after completing short-term training issues, competence problems, multicultural counseling competencies become one of the important needs in the field, the importance of the psychological counseling profession description and the mental health law, and the ethical codes waiting to be revised for a long time are discussed. In addition, this study has also taken place as the subject of confidentiality continues to be an important ethical dilemma in psychological counseling.

Keywords:

ethics, psychological counseling and guidance, Delphi, Turkey, professional ethics, multicultural counseling,

PDF

___

Akfert, S.K. (2012) Farklı Kurumlarda Çalışan Psikolojik Danışmanların Yaşadıkları Etik İkilemler ile Bu İkilemler Karşısındaki Tutum ve Davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1791-1812.
Akkoyun, F. (1995) PDR’de Ünvan ve Program Sorunu: Bir İnceleme ve Öneriler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 1-21.
American Counseling Association. (2014). Code of ethics. Alexandria: ACA.
Arslan, Ü., Sommers‐Flanagan, J. (2018a) Ethical Beliefs of Counseling Students in Turkey. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (PAU Journal of Education) 44,196-212. doi: 10.9779/PUJE.2018.214
Arslan, Ü. & Sommers‐Flanagan, J. (2018b), The New Stage of the Turkish Counseling System: Explosive Growth (2000 to the Present). Journal of Multicultural Counseling and Development, 46: 115-128. doi:10.1002/jmcd.12096
Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M., & Shapira, N. A. (2008). A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of internet-based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human Services, 26(2-4), 109-160.
British Association for Counselling and Psychotherapy. (2018). Ethical Framework for the Counselling Professions. Lutterworth, Leicestershire, UK.
Bozkurt, İ. (2013). Psikolojik yardım uygulamalarında yeni trend: Online terapiler. International Journal of Human Sciences, 10(2), 130-147.
Camadan, F. (2018) Psikolojik Danışmanın Yaşadığı Çatışma: Etik İkilem Psychological Counsellor's Conflict: Ethical Dilemma. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1),76-94.
Corey, G. (2015) Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları. (Çev. T. Ergene) Ankara: Mentis.
Çetinkaya, R.S. (2015a) Ethical Dilemmas of Turkish Counsellors: A Critical Incidents Study. British Journal Of Guidance And Counseling, 43(4), 476-491.
Çetinkaya, R.S. (2015b) Ethical Judgments of Counselors: Result From a Turkish Sample. Ethics&Behavior, 25(5), 400-417.
Doğan, S. (1996) Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Meslek Kimliğinin Gelişimi ve Bazı Sorunlar. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 32-44.
Ergene, T. (2004) Psikolojik Danışmada Etik İkilemler: Etik Karar Verme Süreci. Eurasian Journal of Educational Research, 15, 49-55.Gündüz, B., & Çelikkaleli, Ö. (2009) Okul psikolojik danışmanlarında mesleki yetkinlik inancı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 119-133.
Hardal, M. (2011) Common Ethical Violations And Ethical Action Patterns Among Turkish Mental Health Professıonals and the Factors That Influence Them (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Herlihy, B., Dufrene, R.L. (2011). Current and Emerging Ethical Issues in Counseling: A Delphi Study of Expert Opinions. Counseling and Values, 56, 10-24.
İkiz, F.E., Sevinç, A., Kaval, A., Yeğintürk, G., & Kalen, S. (2017a). Okul Psikolojik Danışma Hizmetlerinde Mesleki Etik İhtiyaçlarının Belirlenmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(2), 223-245.
İkiz, F. E., Şensoy, G., Balkan, K., & Akıman, H. (2017b) Psikolojik Danışmanların Meslek Etiğine Yönelik Algıları: Özel Çalışanlara Yönelik Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4),152-171.
İkiz, F.E., Otlu, B.M., & Arslan, Ü. (2017c) Trainee Psychological Counselors’ Understanding of Ethics. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 6(2), 20-17.
Jones, R.N. (2013) Temel Psikolojik Danışma Becerileri. (Çev. G. Sart) Ankara: Nobel.
Jones, R.N. (2014) Uygulamalı Danışmanlık ve Yardım Becerileri. (Çev. G. Sart) Ankara: Nobel.
Kağnıcı, D.Y. (2013) Çok Kültürlü Psikolojik Danışma Eğitiminin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Lisans Programlarına Yerleştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(40), 222-231.
Karaırmak, Ö. (2008) Çok Kültürlülük, Kültürel Duyarlılık ve Psikolojik Danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 115-129.
Koçak, S. & Kavak, Y. (2014) Milli Eğitim Bakanlığı’nın Öğretmen Atama Esasları ve KaynakYükseköğretim Programlarıyla İlgili Gelişmeler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29(4), 157-170.
Lehr, R., Lehr, A., & Sumarah, J. (2007). Confidentiality and Informed Consent: School Counsellors’ Perceptions of Ethical Practices. Canadian Journal of Counseling, 41(1), 16-30.
Oktay, B. & Oktay, Y.F. (2018). Bir Etik İhlal Olarak Hasta ve Terapist Arasındaki Cinsel İlişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 103-110.
Skulmoski, G. J., Hartman, F. T., & Krahn, J. (2007). The Delphi Method for Graduate Research. Journal of Information Technology Education, 6(1), 1-21.
Taşdan, M., & Yalçın, İ. (2007). Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğiti Fakültesi Dergisi, 14, 99-107.
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2012). Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Alanında Çalışanlar İçin Etik Kodlar. (8. b.s.), Ankara: Türk Pdr Derneği Yayınları.
Yam, F.C. (2017) Psikolojik Danışmanların Yaşamış Oldukları Etik İkilemler ve Bu Etik İkilemler Karşısındaki Duygu, Düşünce ve Davranışları İle Çözüm Engelleri: Nitel Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(48), 465-477.
Zeren, Ş.G. (2015) Yüz Yüze ve Çevrimiçi Psikolojik Danışma: Danışanların Sorunları ve Memnuniyetleri. Eğitim ve Bilim, 40(182), 127-141.
Zeren, Ş.G. & Bulut, E. (2018) Çevrimiçi Psikolojik Danışmada Etik ve Standartlar: Bir Model Önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 63-80.