Öğretmenlerin Eğitime İnanma Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin eğitime inanma düzeylerini belirlemek ve öğretmenlerin eğitime inanma durumlarının okul kademesi, kıdem, eğitim durumu, yöneticilik yapmış olma, karamsar ya da iyimser olma değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmada, öğretmenlerin Türk eğitim sisteminin amaçlarına ulaşma durumuna ilişkin inançları, genel olarak eğitime inanma olarak kavramlaştırılmıştır. Araştırmaya Tokat’taki kamu ilköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan 546 öğretmen katılmıştır. Veriler, Akın ve Yıldırım (2015) tarafından geliştirilen Öğretmenlerin Eğitime İnanma Düzeyleri Ölçeği (ÖEİDÖ) aracılığıyla toplanmıştır. Ölçek toplumsallaştırma, bireysel farklılıklar, çok yönlü gelişim ve üst öğrenime hazırlama olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler eğitimin toplumsallaştırma, çok yönlü gelişim ve üst öğrenime hazırlama ile ilgili amaçlarına ulaşıldığına orta düzeyde inanırken, bireysel farklılıklara ilişkin amaçlara ulaşıldığına çok az inanmaktadır. Tüm boyutlar birlikte değerlendirildiğinde öğretmenlerin en çok öğrencilerin üst öğrenime en iyi biçimde hazırlandığına inandıkları görülmektedir. Bunun yanında, öğretmenler öğrencilere fırsat eşitliği sağlandığına en az düzeyde inanmaktadırlar. İlkokul öğretmenleri eğitimin belirlenen amaçlara ulaştığına ortaokul ve lise öğretmenlerine göre daha fazla inanmaktadır. Sonuçlar, kıdemi 20 yıldan fazla olan öğretmenlerin eğitimin çok yönlü gelişimi sağlama ve üst öğrenime hazırlama ile ilişkilendirilen amaçlarına ulaştığına diğer öğretmenlerden daha fazla inandıklarını göstermektedir. Eğitim durumuna göre anlamlı farklılık bulunmazken; yöneticilik deneyimi olan ve kendisini daha çok iyimser olarak tanımlayan öğretmenlerin eğitimin amacına ulaştığına daha fazla inandıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmen, Türk eğitim sistemi, eğitime inanma

PDF

___

Akın, U. (2016). Innovation efforts in education and school administration: Views of Turkish school administrators. Eurasian Journal of Educational Research, 63, 243-260.
Akın, U. (2015). Türk eğitim sisteminin amaçları ve temel ilkeleri. U. Akın (Editör). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (s. 1-26). Ankara: Pegem.
Akın, U. ve Yıldırım, N. (2015). Öğretmenlerin eğitime inanma düzeyleri ölçeği (ÖEİDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. e-International Journal of Educational Research, 6(1), 70-83.
Argon, R. ve Ertürk, R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 19(2), 159-179.
Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi (7. Baskı). Ankara: Hatiboğlu.
Banai, M., & Reisel, W. D. (2007). The influence of supportive leadership and job characteristics on work alienation: A six-country investigation. Journal of World Business, 42(4), 463-476.
Batı, U. (2016). Kendine iyi bak. İstanbul: Alfa.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Dember, W.N., Martin, S.H., Hummer, M.K., Howe, S.R., & Melton, R.S. (1989). The measurement of optimism and pessimism. Current Psychology: Research and Reviews, 8(2), 102-119.
DPT (2006). Dokuzuncu Kalınma Planı: 2007-2013. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. Enochs, L.G., & Riggs, I.M. (1990). Further development of an elementary science teaching efficacy belief instrument: A preservice elementary scale. School Science and Mathematics, 90(8), 694-706.
Erikson, K. (1986). On work and alienation. American Sociological Review, 51(1), 1-8.
Erjem, Y. (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: Lise öğretmenleri üzerine sosyolojik bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 395-417.
Eryılmaz, A. ve Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 36(161), 271-285.
Grünberg, T. (2005). Felsefe ve felsefi mantık yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hargreaves, A. (1998). Th e emotional practice of teaching, Teaching and Teacher Education, 14(8), 835-854.
Kalağan, G. ve Güzeller, C.O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
Kasapoğlu, H. (2016). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sistemine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi, 22(1), 59-80.
Kiraz, Z. (2014). Okullar arasındaki ayrışmanın çözümlenmesi: Çankaya örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(7), 72-100
Kiraz, Z. ve Dursun, F. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının aldıkları eğitime ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1008-1028.
Ok, Ü. (2009). Dini şemalar ölçeğinden inanç veya dünya görüşü şemalari ölçeğine. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 33(2), 149-155.
Quinlan, K.M. (1997). Case studies of academics’ educational beliefs about their discipline: Toward a discourse on scholarly dimensions of teaching. Annual Conference of the Higher Education Research and Development Society of Australasia. Adelaide, South Australia. Retrieved January 10, 2010 from www.herdsa.org.au/.
Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
Seeman, M. (1967). On the personal consequences of alienation in work. American Sociological Review, 32(2), 273-285.
Stanley, D.J., Meyer, J.P. & Topolnytsky, L. (2005). Employee cynicism and resistance to organizational change. Journal of Business and Psychology, 19(4), 429-459.
Şimşek, H., Balay, R. ve Şimşek, A.S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinde mesleki yabancılaşma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 53-72.
Tondeur, J., Hermans, R., VanBraak, J., & Valcke, M. (2008). Exploring the link between teachers‟ educational belief profiles and different types of computer use in the classroom. Computers in Human Behavior, 24(6), 2541–2553.
Van Veen, K., & Sleegers, P. (2006). How does it feel? Teachers’ emotions in a context of change. Journal of Curriculum Studies, 38(1), 85-111.
Weber, B.J., & Omotani, L.M. (1994). The power of believing. Executive Educator, 16(9), 35-38.
Yetim, S.A. ve Ceylan, Ö.Ö. (2011). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye ilişkin bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 682-695.
Yıldırım, N. (2011). Yöneticilik görevinin okul müdürlerine olumlu ve olumsuz katkıları. Eğitim ve Bilim, 36(161), 230-245.
Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335–350.
Yılmaz, S. ve Sarpkaya, P. (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 314-333.