KALKINMA PLANCILIĞININ KÖKENLERİ ve TÜRKİYE DENEYİMİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Türkiye’de 1960-80 dönemine damga vuran kalkınma plancılığı, Soğuk Savaş’ın belli bir evresinde gündeme gelmiştir. Tarihsel arka planı ve Türkiye’deki uygulaması itibariyle İkinci Dünya Savaşı ile başlayan liberalleşme sürecinin yeni bir aşaması olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, kalkınma plancılığının 1950’lerden devralınan siyasi ve iktisadi ilişkiler üzerinde oynadığı rol, bağımsızlık ve toplumculuk hedefleri üzerinden incelenmektedir. İncelemenin alt başlıkları olarak 1960’larda dünyada yaşanan dönüşüm, bu dönüşümün Türkiye’ye etkisi, ülke siyasetinde yaşanan dönüşüm, kalkınma yönteminin şekillenmesi ve kalkınma yönteminin uygulanması ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Planlama, kalkınma, bağımsızlık, DPT, 1960’lar.

Keywords:

Planlama, kalkınma, bağımsızlık, DPT, 1960’lar.,

PDF

___

Başkaya, Fikret, Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü, İmge, Ankara, 1997.
Boratav, Korkut, Sosyalist Planlamada Gelişmeler, Savaş, Ankara, 1982.
Bulutay, Tuncer, “Türkiye’nin 1950-1980 Dönemindeki İktisadi Büyümesi Üzerinde Düşünceler”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 493-540.
Commission on International Development, Partners in Development, Praeger, New York 1969.
DPT, Kalkınma Planı, Birinci Beş Yıl, Ankara 1963.
---, İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara 1969.
--- , Yeni Strateji ve Kalkınma Planı, Üçüncü Beş Yıl, Ankara 1973.
Easterlin, R.A., “Niye Bütün Dünya Kalkınmış Değil?”, Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Gerilemesi, (Ed. Fikret Şenses), İletişim, İstanbul 1996.
Ekzen, Aykut, “Kamu İktisadi Kuruluşlarının Yeniden Düzenlenmesi Yaklaşımları ve Dördüncü Beş Yıllık Plan’ın Politikaları”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 227-260.
Eralp, Atilla, “Türkiye’de İzlenen İthal İkameci Kalkınma Stratejisi ve Yabancı Sermaye”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 613-634.
Eroğul, Cem, “Çok Partili Düzenin Kuruluşu: 1945-1971”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Ed. İ.C. Schick - E.A. Tonak), Belge, İstanbul 1998, s. 112-158.
Güler, Birgül Ayman, Yeni Sağ ve Devletin Değişimi, TODAİE, Ankara 1996.
Günçe, Ergun, “Türkiye’de Planlamanın Dünü-Bugünü-Yarını”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayı, s. 117-132.
Herschlag, Zvi Y., “Pitfalls of Development Strategy and Planning”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 19-54.
IBRD, World Bank Annual Reports, 1973.
Işıklı, Alparslan, “Ücretli Emek ve Sendikalaşma”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Ed. İ.C. Schick - E.A. Tonak), Belge, İstanbul 1998.
Kansu, Günal, Planlı Yıllar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2005.
Karacal, Hasan, “Sosyal Planlamanın Problemleri Üzerine”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 263-286.
Keyder, Çağlar, “Türkiye’de Demokrasinin Ekonomi Politiği”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Ed. İ.C. Schick - E.A. Tonak), Belge, İstanbul 1998, s.38-75.
--- ,“İktisadi Gelişme ve Bunalım”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Ed. İ.C. Schick - E.A. Tonak), Belge, İstanbul 1998, s.310-325.
Koç, Yıldırım, “Planlı Dönemde İşçi Hareketlerini Belirleyen Etkenler”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 287-348.
Korum, Uğur, “Türk Planlamasında Kısa Dönem Makroekonometrik Model Gereksinimi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 427-436.
Milor, Vedat, “The Genesis of Planing in Turkey”, New Perspectives on Turkey, 4, 1990 s. 1-30.
Orsan, H. Suat, Tayanç Tunç, “Türkiye’de Makro Modellere Genel Bir Bakış”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 393-406.
Özdemir, Hikmet, Kalkınmada Bir Strateji Arayışı: Yön Hareketi, Bilgi, Ankara 1986.
Schick, Irvin Cemil, Tonak, Ertuğrul Ahmet, “Uluslararası Boyut: Ticaret, Yardım ve Borçlanma”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Ed. İ.C. Schick - A. Tonak), Belge, İstanbul 1998, s. 354-385.
Sezer, Deha, “Türkiye’de Planlamanın Hukuki Çerçevesine İlişkin Sorunlar ve Seçenekler Üzerine Bazı Gözlemler”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 163-182.
Şaylan, Gencay, “Planlama ve Bürokrasi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayı, s. 183-205.
Tan, Turgut, “-20 Yıllık Planlama Deneyimi Işığında- Türkiye’de Planlamanın İdari ve Hukuki Sorunları”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 147-162.
Tekeli, İlhan, “Dört Plan Döneminde Bölgesel Politikalar ve Ekonomik Büyümenin Mekansal Farklılaşması”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 369-391.
Türel, Oktar, “Planlama ve Uluslararası Örgütler: Türkiye’nin Dünya Bankası ile İlişkileri Örnek Olayı”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 635-654.
Türkiye Odalar Birliği, Kalkınma Planı Hakkında Özel Sektörün Görüş ve Dilekleri, Ankara: Türkiye Odalar Birliği, 1962
Tüzün, Gürel, “Bunalım, Ekonomi Politikaları ve Devlet: Bir Yaklaşım Önerisi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 3-18.
Uygur, Ercan, “Etki, Yönlendirme ve Öngörüler Açısından Planlar”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 437-474.
Wood, R.E., “Foreign Aid and the Capitalist State in Underdeveloped Countries”, Politics and Society, 10, No.1, 1980, s.6.
Yağcı, Fahrettin, “Türkiye’de Makro Planlama: Eleştirel Bir Değerlendirme”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı, s. 420.