MEHMET AKİF ERSOY’UN SİYASAL KİMLİĞİ VE İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ İLE OLAN İLİŞKİSİ

Mehmet Akif Ersoy’un yaşadığı dönem Osmanlı Devleti’nin siyasal yaşamının en çalkantılı olduğu yıllara rastlar. Bu dönem bir taraftan milliyetçilik düşüncesinin etkisi ile bağımsızlık peşinde koşan azınlık hareketlerine sahne olurken diğer taraftan da meşruti bir yönetimin kurulması için faaliyet gösteren muhalif hareketlere sahne olmaktaydı. Bu siyasal karmaşa nedeni ile başta dönemin aydınları olmak üzere toplumun önemli bir kesimi siyasetle ilgilenmekte ve devletin bekası için fikirler üreterek bu fikirleri hayat geçirmek için mücadele etmekteydiler. Mehmet Akif de bu anlayışla hareket eden önemli bir kişilik olarak karşımıza çıkmaktadır.  Mehmet Akif’in özellikle II. Abdülhamid’e ve onun yönetimine karşı ortaya çıkan muhalif hareketler içerisinde İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne yakın durması “İslamcılık düşüncesi” dikkate alındığında düşünülmesi gereken bir husustur. Mehmet Akif’in bu yakınlığı I. Dünya savaşı ve milli mücadele yıllarında da devam etmiştir. Çalışmamızda Mehmet Akif Ersoy’u siyasal kimliği ve İttihat ve Terakki Cemiyeti ile olan ilişkisi üzerinde durarak incelemeye çalışacağız.

___

  • Akandere, Osman (2009). Oğlu Emin Akif Ersoy’un Anlatımlarıyla Mehmet Akif Ersoy’un Milli Mücadeleye Katılması ve Bazı Hususiyetleri, Uluslararası I. Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildirileri Kitabı, Burdur, C. II. (671-676) Amca, Hasan (1958). Doğmayan Hürriyet, Akım Yayınları, İstanbul. Apak, Rahmi (1988), Yetmişlik Bir Subayın Anıları, TTK Yayınları, Ankara. Bartlett, Ellis Ashmead (2012), Türklerin Rumeli’ye Vedası, İz Yayıncılık, İstanbul. Düzdağ, Ertuğrul (1988), Mehmet Akif Ersoy, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. Düzdağ, Ertuğrul (2012).Mehmet Akif Ersoy Tefsir Yazıları ve Vaazlar, DİB Yayınları, Ankara. Erişirgil, Mehmet Emin (2006), İslamcı Bir Şairin Romanı Mehmet Akif, Ankara 2006. Ersoy, Mehmet Akif (2010), Safahat, Ankara. Fshazi, Fatma (2008), 2. Meşrutiyet ve Arnavutluk’taki Osmanlı Algısı: Arnavutlarla Osmanlı’nın Düşman Olduğu “O An”, İ. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Mart. (161-178) Göçer, Güngör (2012), Balkan Harbi Sonrası Bir Özeleştiri Örneği Olarak Kırmızı ve Siyah Kitap 1328 Faciası, TYB Akademi Dergisi, Eylül 2012, S. 6. (73-92) Hobsbawm, Erik J. (1995) 1780’den Günümüze Milliyetler ve Milliyetçilik “Program, Mit, Gerçeklik”, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Kabaklı, Ahmet (1975), Mehmet Akif, Toker Yayınları, İstanbul. Kuntay, Mithat Cemal (2007), Mehmet Akif, LM Yayınları, İstanbul. Kutay, Cemal (1992), Necid Çöllerinde Mehmet Akif, Boğaziçi Yayınları, İstanbul. Muhtar, Mahmut (1979), Balkan Harbi Üçüncü Kolordunun ve İkinci Doğu Ordusunun Muharebeleri, Tercüman Yayınları, İstanbul. Nur, Rıza (1992), Hayat ve Hatıratım, İşaret Yayınları, İstanbul. Semiz, Yaşar, I. Dünya Savaşında Mehmet Akif, http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s5/14.pdf. (04.05.2016) Tekin, Mustafa (2011), Dönemin İslamcılarının II. Abdülhamid’e Bakışı, Birey ve Toplum, Bahar, C. I, S. I, (41-60). Timurtaş, Faruk K. (2006), Mehmet Akif ve Cemiyetimiz, Akçağ Yayınları, Ankara. Yetiş, Kazım (2006),Bir Mustarip Mehmet Akif Ersoy, Akçağ Yayınları, Ankara. Zürcher, Erik Jan (1995), Milli Mücadelede İttihatçılık, Bağlam Yayınları, İstanbul.