Karşıt Anlamlı Kelimelerin Altı-On Bir Yaş Arası Öğrenciler Tarafından Kavranma Düzeyleri

Öz Özet Araştırmanın amacı, 120 karşıt anlamlı kelimenin 6-11 yaş arası öğrenciler tarafından kavranma düzeylerini ortaya çıkarmak ve bu kelimeleri yaş, cinsiyet ve yaşadığı yer açısından incelemektir. Bu araştırmada betimle yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak başarı testi kullanılmıştır. Bu çalışma Zonguldak’ın Ereğli ilçesindeki 690 öğrenciye uygulanmıştır. Bu veriler; yaş, cinsiyet ve öğrencilerin yaşadığı yer açısından incelenmiş ve bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü ANOVA ve tukey HSD testi ile çözümlenmiştir. Veriler 0.05 anlamlılık seviyesinde yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda, karşıt anlamlı kelimelerin kavranma düzeyleri öğlencilerin yaşına bağlı olarak artmıştır. Karşıt anlamlı kelimelerin kavranma düzeylerinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. En çok bilinen karşıt anlamlı kelimeler; aşağı/yukarı, boş/dolu, hızlı/yavaş iken en az bilinen karşıt anlamlı kelimeler ise zalim/masum-mazlum, alçak gönüllü/gururlu ve doğrudan/dolaylıdır.     

___

Aksan, D. (2005). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.

Akyol, H. (2006). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.

Alpöge, G. (1991). Çocuk ve Dil. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Anastasi, A. (1988). Psychological testing. New York: Macmillan Publishing Company.

Arı, M., Üstün, E., Akman ve B. (1994). 4–6 Yaş Anaokuluna Giden ve Gitmeyen Çocukların Kavram Gelişimlerinin Karşılaştırılması, 10. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. s.197–213.

Aydoğan, Y. ve Koçak, N. (2003). Okul Öncesi Çocukların Dil Gelişimlerine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, s.159 http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/159/ata.htm adresinden 21 Nisan 2008 tarihinde indirilmiştir.

Bacanlı, H. (1984). Çocukta Göreli Kavramların Kazanılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Anakara.

Cole, L. & Morgan, J. B. (1975). Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi. (Çev.: Belkıs Halim Vassaf), İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.

Davaslıgil, Ü. (1985). Farklı Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Çevreden Gelen Birinci Sınıf Çocuklarının Dil Gelişimine Okulun Etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Fişek Okman, G. ve Yıldırım Maktav, S. (1993). Çocuk Gelişimi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.

Gürocak Ünal, S. (2007). Anasınıfına Devam Eden 60–72 Ay Çocukların Dil Gelişimi ve İnce Motor Gelişimi Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.

İpek, N. ve Bilgin, A. (2007). İlköğretim Çağı Çocuklarda Kelime Dağarcığı Gelişimi. İlköğretim Online, s. 344–365 http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 8 Ocak 2008 tarihinde indirilmiştir.

Kaptan, S. (1993). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Rehber Yayınevi.

Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Karakuş, I. Ş. (2006). Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin Okuma Gelişimine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Kavsaoğlu, Z. S. (1990). Kavram Gelişimi Aşamaları ve “Büyük-Küçük, Uzun-Kısa” Kavramlarını İşlev ve Dil Düzeylerinde Oyun Yöntemi İle Değerlendiren Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, s.23(2), 481–496.

Özçelik, D. A. (1982). 3.-11. Sınıf (9.–17.Yaş) Öğrencilerince Görülen Biçimiyle Kavram (Söz Dağarcığı) Gelişimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Özekes Çengelci, N. B. (2000). Okul Öncesi Çocuklarda Bilişsel ve Dil Gelişimi. Psikoloji Seminer. 11– 31.

Piaget, J. (1939). Çocukta Hüküm ve Muhâkeme. Sabri Esat, Siyavuşgil (Çev.), İstanbul: Maarif Vekâleti Basımevi.

Şahin, N. (1994). Dil ve Zihin İşleyişinin Etkileşimi. Bilim ve Kültür Dili Olarak Türkçe, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. 181–204.

Tan, Ş. (2005). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.

Temur, T. (2006). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazı Dilindeki Kelime Hazinelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Topaloğlu, A. (1989). Dil Bilgisi Terimler Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Ülgen, G. (2001). Kavram Geliştirme Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: PegemA Yayıncılık.

Yapıcı, Ş. (2004). Çocukta Dil Gelişimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. insanbilimleri.com/makaleler adresinden 17 Eylül 2008 tarihinde indirilmiştir.