Sinem MUT, İsmail AĞIRBAŞ

HASTANELERDE MALİYET ANALİZİ: ANKARA’DA HİZMET SUNAN İKİNCİ BASAMAK BİR KAMU HASTANESİ’NDE UYGULAMA - COST ANALYSIS IN HOSPITALS: IMPLEMANTATION IN A SECOND LINE PUBLIC HOSPITAL PROVIDING SERVICES IN ANKARA

Sağlık hizmetleri bireylerin ve dolayısıyla toplumların bugününü ve geleceğini ilgilendiren yaşamsal temel ihtiyaçları karşılamaktadır. Bu alanda insan ihtiyaç ve beklentileri değişken ve sınırsızdır. Fakat kaynakların sınırlılığı düşünüldüğünde giderlerin kontrol altına alınması önemlidir. Sürdürülebilir, etkili bir hizmet sunumu için giderlerin ölçülmesi yani maliyetlerin analiz edilmesi gerekir. Çalışma Ankara’da hizmet sunan ikinci basamak bir kamu hastanesinde yürütülmüştür. Örneklem seçilmeden tüm klinik ve polikliniklere ait 2014 yılı idari, mali, tıbbi ve istatistiksel verileri incelenmiştir. Çalışma belirli bir dönemi kapsaması dolayısıyla kesitseldir ve tanımlayıcı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada temel olarak “Geleneksel Maliyet Analizi” yöntemi kullanılmıştır. Maliyetler; birinci, ikinci ve üçüncü dağıtım olarak tanımlanan ve üç ayrı aşamada gerçekleştirilen dağıtımlar ile hesaplanmıştır. Dağıtımlar sonucunda hastanenin toplam giderinin 12.783.071,73 TL olduğu saptanmıştır. Toplam hastane giderlerinin %77,76’sının personel giderlerinden, %18,81’inin genel üretim giderlerinden ve %3,43’ünü direkt ilk madde ve malzeme giderlerinden oluştuğu saptanmıştır. Çalışmada poliklinik ve klinik birim maliyetler hesaplanmıştır. Bulunan poliklinik maliyetler Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) fiyatlarıyla karşılaştırılmıştır. Genel olarak poliklinik maliyetleri SUT fiyatlarının üstünde çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Hizmeti, Hastane, Maliyet, Maliyet Analizi, Birim Maliyet

PDF

___

Ağırbaş, İsmail (1993), Hastanelerde Maliyet Performans Analizi ve TCDD Ankara Hastanesinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ağırbaş, İsmail (2014), Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi, Siyasal Kitapevi, Ankara.
Ağırbaş, İsmail-Gök, Haydar-Akbulut, Yasemin-Önder, Ömer-Rıfkı (2012), “Hastanelerde Maliyet Analizi ve Tıbbi Rehabilitasyon Hizmetlerinde Birim Maliyet Hesaplanması”, Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, Sayı.58,(103-108).
Ağyar, Evren (2006), Hastane İşletmelerinin Yönetimi Açısından Çağdaş Maliyetleme Yöntemlerinden Faaliyet Tabanlı ve Kalite Maliyetlemenin Değerlendirilmesi: Bir Uygulama, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Büyükmirza, Kamil (2008), Maliyet ve Yönetim Muhasebesi–Tekdüzene Uygun Bir Sistem Yaklaşımı, Gazi Kitabevi, Ankara.
Durukan Serap-Çetin Akar-Şahin İsmet (2007), “Seçilmiş Hastanelerde Karşılaştırmalı Poliklinik Gider Yeri Birim Maliyetleri”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. Cilt.10, Sayı. 1, (19-47).
Esatoğlu, Afsun Ezel-Ağırbaş, İsmail-Doğanay Payziner, Pınar-Akbulut, Yasemin-Göktaş, Bayram-Özatkan, Yonca-Uğurluoğlu, Ece-Yıldırım, Türkan-Törüner, Murat-Gök, Haydar-Atasoy, Çetin Çakır, Selcan Ülkü-Ökten, İlker (2010), “Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri’nde Maliyet Analizi”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt. 63, Sayı.1, (17-27).
Healy, Judith-Mckee, Martin (2003), “The Evolution of Hospital Systems”, (Ed) McKee, M.,Healy, J., Hospitals in a Changing Europe, Open University Press, Buckingham, (14-35).
Özgülbaş, Nermin (2014), Sağlık Sektöründe Hizmet ve Hastalık Maliyet Analizi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Özkan, Okan-Kutlu, Gamze-Aydın, Jebağı Canberk-Aydemir, İzzet-Ağırbaş, İsmail (2014), Hastanelerde Maliyet Analizi ve Örnek Bir Uygulama, 8. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı, (830-841), K.K.T.C.
Shepard, Donald-Hodgkin, Dominic-Anthony, Yvonne (2000), Analysis of Hospitals Costs: A Manuel
for Managers, World Health Organization Report, Genova.
Şimşek, İsmail (2014), Hastanelerde Birim Maliyet Analizi ve Yerköy Devlet Hastanesi’nde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Top, Mehmet (2006), “Sağlık Hizmetlerinde Önceliklerin Belirlenmesi: Türkiye’de Öncelik Belirleme Sürecinde Rol Alan Tarafların Görüşleri Ve Sağlık Politikalarına İlişkin Değerlendirmeleri”, Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi. Cilt.9, Sayı. 1, (93-123).
Uğurluoğlu Aldoğan, Ece (2013), “Sağlık Kurumları Finansal Yönetiminde Gelecek Trendleri”, (Ed) Ağırbaş İsmail, Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset, Eskişehir, (196-215).
Yiğit, Vahit-Ağırbaş İsmail (2004), “Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranlarının Maliyetlere Etkisi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi. Cilt. 6, Sayı. 2, (141-162).
Top Mehmet-Yıldırım, Hasan Hüseyin (2000), TCDD Ankara Hastanesi’nde Maliyet Performans Analizi: 1996 Yılı Verilerine Dayalı Bir Uygulama, 1. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı.