HASTANE İŞLETMELERİNDE ETKİN STOK YÖNETİMİ: İLAÇ STOKLARINA YÖNELİK BİR UYGULAMA - EFFECTİVE INVENTORY MANAGEMENT IN HOSPITAL ENTERPRİSES: AN APPLICATION FOR DRUG STOCKS

Hastane işletme maliyetlerinin önemli bir kısmını ilaç giderleri oluşturmaktadır. Hastanelerde ilaçların yokluğunda acı, ölüm, sakatlık gibi telafisi mümkün olmayan sonuçların ortaya çıkacak olması stok bulundurmayı zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle hastaneler stoklayacağı ilaçların hem maliyetini hem de ilacın hayati öneme sahip olup olmamasına göre stok bulundurmak zorunda kalmaktadır. Bu araştırmanın amacı, bir üniversite hastanesinin 2015 yılı ilaç stoklarının ABC, VED ve ABC-VED Matris stok kontrol yöntemlerine göre analiz edilmesidir. Araştırmada örneklem çekilmemiş evrenin tamamına ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda 1.225 kalem ilaç için toplam 17.295.096-TL ilaç stok maliyeti ve toplam hastane bütçesinin %13,3’ünü oluşturduğu tespit edilmiştir. ABC analizinde ilaç stok tutarı A,B,C grubu ilaçlarda sırasıyla 12.072.884-TL, 3.489.447-TL, 1.732.765-TL olarak gerçekleşmiştir. VED analizinde V, E, D grubu ilaçlar sırasıyla 13.350.229-TL, 3.186.276-TL; 758.592-TL olarak tespit edilmiştir. ABC-VED matris analizine göre ilaç stokları hem maliyet hem de hayati öneme sahipliğine göre üç kategoride sınıflandırılmıştır. Bu analize göre ise maliyeti tutarı olarak kategori I ilaçlar 15.935.047 TL (%92), kategori II, 1.241.033 TL (%7) ve kategori III ise 119.018 TL (%1) olarak saptanmıştır. İlaç stokları içerisinde en yüksek paya sahip Human Albumin 1.215.450-TL toplam ilaç giderlerin %7’sini oluşturmaktadır. Daha sonra Ig Vena 10 gr 1 Flk, Herceptin 150mg/1flk, Altuzan 400mg flk, Ig Vena 5 gr Iv flk, Mebthera Iv 500mg/50ml 1 flk, Sevorane, Eraxis vb. ilaçlar tespit edilmiştir. Bu ilaçların ortak özelliği hem maliyeti oldukça yüksek hem de hayati öneme sahip ilaçlar olmasıdır. Sonuç olarak ABC, VED ve ABC-VED matrisi yöntemleri ilaç ve tıbbi malzeme stoklarını hem maliyet ve hem de hayati öneme göre sınıflandırarak stoklarının etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

ABC Analizi, VED Analizi, ABC-VED Matris, İlaç, Stok Yönetimi, Hastane

PDF

___

Ağırbaş, İsmail (2016), Hastane Yönetimi ve Organizasyon, Ankara: Siyasal Kitapevi.
Akgüç, Öztin (1998), Finansal Yönetim, İstanbul: Avcıol Basım.
Anand, T., Ingle, G. K. , Kishore J. and Kumar, R. (2013), “ABC-VED Analysis of a Drug Store in the Department of Community Medicine of a Medical Collage in Delhi”, Indian Journal of Pharmaceutical Sciences, Cilt.75, Sayı. 1, (113-117).
Basukala, Sunil, Mehrotra, S., Ranyal, R. and Yadav, P. (2015), “Drug Inventory Control and Management in The Intensive Care Unit of a Tertiary Care Hospital. International Journal of Analytical”, Pharmaceutical and Biomedical Sciences, Cilt.4, Sayı.4 (34–40).
Berman, Howard J., and Lewis E. Weeks. (1992), The Financial Management of Hospitals. Health Administration Presss, Newyork.
Chase, Richard B., Nicholas J. Aquilano, and F. Robert Jacobs. (1998), Production And Operations Management:Manifacturing and Services, Eight Edition, Mcgraw Hill.
Devnani, M., Gupta, A. K. and Nigah, R. (2010), “ABC and VED Analysis of the Pharmacy Store of a Tertiary Care Teaching”, Research and Referral Healthcare Institute of India. Journal of Young Pharmacists, Cilt.2 Sayı.2, (201–205.)
Filiz, Atilla (2008), Üretim Yönetiminde Verimlilik Sırları, 1.Baskı, Sistem Yayıncılık, No:588.
Gupta, R., Gupta, K. K., Jain, B. R., Garg, R. K. (2007). ABC and VED analysis in medical stores inventory control. Medical Journal Armed Forces India, Cilt. 63, Sayı.4, (325-327).
Gupta, Shakthi, and Sunil Kant (2000) Inventory control. Hospital Stores Management: An Integral Approach. Jaypee Brothers Medical Publishers (P) Ltd., New Delhi.
Junita, Imelda, and R. Kartika Sari (2012), “ABC-VED Analysis and Economic Order Interval (EOI) Multiple Items for Medicines Inventory Control in Hospital”, International Conference on Business and Management, 6-7 September 2012, Phuket – Thailand.
Karagöz, Fırat, Yıldız, Selami M. (2015), “Hastane İşletmelerinde Stok Yönetimi İçin ABC ve VED Analizlerinin Uygulanması”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmalar Dergisi, Cilt.13 Sayı.4, (375-396).
Khurana, Sarbjeet, Neelam Chhillar, and Vinod Kumar Singh G. (2013). "Inventory control techniques in medical stores of a tertiary care neuropsychiatry hospital in Delhi." Health Cilt.5, Sayı.1, (8–13).
Kobu, Bülent (2006), Üretim Yönetimi, 13. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
Kritchanchai, D. and Meesamut, W. (2015), “Developing Inventory Management in Hospital”, International Journal of Supply Chain Management, Cilt.4, Sayı.2, (11–19).
Kumar, Dinesh, and Dinesh Kumar (2015), “Modelling Hospital İnventory Management Using İnterpretive Structural Modelling Approach”, International Journal Logistics Systems and Management, Cilt.21, Sayı.3, (319–334).
Kumar, Sushil, and A. Chakravarty (2015), “ABC-VED Analysis of Expendable Medical Stores at a Tertiary Care Hospital”, Medical Journal Armed Forces India, Cilt 71, Sayı.1, ( 24–27).
Küçük, Orhan (2011), Stok Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Küçük, Orhan (2012), Lojistik İlkeleri ve Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Mahatme, M. S., Hiware, S.K., Shinde, A.T., Salve, A. M and Dakhale, G.N. (2012), “Medical Store Management: an Integrated Economic Analysis of a Tertiary Care Hospital in Central India”, Journal of Young Pharmacists, Cilt.4, Sayı. 2, (114-118).
Manhas Anil, K., Aubid, M., Haroon, R., Sheikh Mushtaq, A. and Syed, A.T. (2012), “Analysis of Inventory of Drug and Pharmach Departman of a Tertiary care Hospital”, Analysis, Cilt. 25, Sayı. 3, (183-185).
Mani, G., Annadurai, K., Danasekaran, R., District, K. and Nadu, T. (2014), Drug Inventory Control Analysis in a Primary Level Health Care Facility in Rural Tamil Nadu, India. Healthline, Cilt. 5, Sayı. 2; (2-6).
Nahmias, Steven, and Ye Cheng. (1993), “Production And Operations Analysis”, Second Edition, Irwin Publishing.
Özgülbaş, Nermin (2009), Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi, T.C. Anadolu Üniversitesi, Yayını No: 2865. Eskişehir.
Pirankar, S. B., Ferreira, A.M., Vaz, F.S., Pereira-Antao, I., Pinto, N.R. and Perni, S. G. (2014), “Application of ABC-VED Analysis in the Medical Stores of a Tertiary Care Hospital”, International Journal of Pharmacology Toxicology, Cilt.4, Sayı.3, (175–177).
Pund, S. B., Kuril, B. M., Hashmi, S. J., Doibale, M. K. and Doifode, S.M. (2016), “ABC-VED Matrix Analysis of Government Medical College, Aurangabad Drug Store”. International Journal of Community Medicine And Public Health, Cilt.3, Sayı.2, (469–472).
Reddy, V. Venkat (2008), “Managing a Modern Hospital: Hospital Materials Management”, Edited by A.V. Srinivasan, Sage Publications inc, California, USA.
Roy, Rabindra Nath, Saikat Manna, and Gautam Narayan Sarker (2010), “Applying Management Techniques for Effective Management of Medical Store of a Public Sector Undertaking Hospital”, Indian Journal Prev. Soc. Med., Cilt. 41, Sayı.1, (11–14).
Santhi, G. and Karthikeyan, K. (2016), “Recent Review Article on Pharmaceutical Inventory Models”, “International Journal of Pharm Tech Research”, Cilt.9, Sayı.5, (435–443).
Shah, A.G., Davda, B.K., Parikh, S.B. and Bala D.V. (2015), “Always Better Control-Vital Essential Desirable Analysis of the Drugs used in Health Centres of Ahmedabad District”, International Journal of Basic Clinical Pharmacology, Cilt.4, Sayı.4, (749–752).
Sikdar, S.K., Agarwal, A.K. And Das, J.K. (1996), “Inventory Analysis by ABC And VED Analysis in Medical Stores Depot Of CGHS”, New Delhi, Health Popul Perspect Issues, Sayı 19, (165-72).
Singam, A., Dudhgaonkar, S., Mamarde, A., Salwe, K. J., Khan, H. (2016). “ABC –VED Analysis of Drug Store in Tertıary Care Hospital for Year 2013-14”,.Indo American Journal of Pharmaceutical Research, Cilt. 6, Sayı, (6–11).
Singh S, Gupta AK, Latika L, Devnani M. (2015), ABC and VED analysis of the pharmacy store of a tertiary care, Academic Institute of the Northern India to identify the categories of drugs needing strict management control. Journal of young pharmacists, Cilt 7, Sayı.18, (76–80).
Stelzer, William R. (1970), Material Management, Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs.
Tanrıverdi, Yasemin (2010), “Tedarik Zinciri ve Stok Yönetimi Üzerine Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Tatar, Tevfik (1985), İşletmelerde Üretim Yönetimi ve Teknikleri, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, Ankara.
Tekin, Mahmut (2003), Üretim Yönetimi, Günay Ofset, Cit 1-2, Konya
Tekin, Mahmut (2012), Üretim Yönetimi, 8.Baskı, Günay Ofset, Konya.
Tengilimoğlu, Dilaver; Yiğit, Vahit (2013), Sağlık İşletmelerinde Tedarik Zinciri ve Malzeme Yönetimi, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Thawani V.R., Turankar A.V., Sontakke S.D., Pimpalkhute S.V., Dakhale G.N., Jaiswal K.J. et al. (2004), “Economic Analysis of Drug Expenditure in Government Medical College Hospital in Nagpur”, Indian Journal of Pharmacology, Citl. 36, Sayı.1, (15–19).
Uygun, Sabit (2016), Hastane İşletmelerinde Etkin Stok Yönetimi: İlaç Stoklarına Yönelik Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Vaz, F., Ferreira, A., Pereira-Antao, I., Kulkarni, M. and Motghare, D. (2008), Application of Inventory Control Techniques for Drug Management at a Rural Health Centre”, Indian Journal Of Preventative And Social Medicine, Cilt.39, Sayı.3,(120–123).
Vaz, F.S. , Ferreira A.M. , Pereira-Antao I. , Kulkarni M.S. and Motghare D.D. (2008), “A Study of Drug Expenditure at a Tertiary Care Hospital: An ABC-VED Analysis” , Journal of Health Management, Cilt.10, Sayı.1, (119–127).
Wandalkar, Poorwa, P. T. Pandit, and A. R. Zite (2013), “ABC And VED Analysis of the Drug Store of a Tertiary Care Teaching Hospital”, Indian Journal of Basic and Applied Medical Research, Cilt. 3, Sayı.1 (126–131).
Yeşilyurt, Özgür; Sulak, Harun (2014), “Sağlık Sektöründe Stok Kontrol Faaliyetlerinin ABC ve VED Analizleriyle Değerlendirilmesi: Isparta Devlet Hastanesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Yiğit, Vahit; Dikmetaş Elif; Ağırbaş İsmail; Tengilimoğlu Dilaver (2010), “ABC and VED Analysis in Hospital Material Management Systems”, Sixth International Conference on Health care Systems, University of Houston Clear Lake- Zirve University, October 20-22. Turkey.
Yiğit, Vahit (2014), “Hastanelerde Stok Kontrol Analizi: Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde Bir Uygulama”, Sayıştay Dergisi̇, Cilt. 93, Sayı Nisan-Haziran, (105–128).