Çanakkale Kentsel Yapısına Eleştirel Bir Yaklaşım: Butik Kent

Butik kent, dünyada pek çok örneği olan, bilindik kent görünümünden uzak, kentin tamamına bisikletli ve yaya ulaşım mesafesinde olan, yer yer dar sokak tekstürüne sahip, kent insanının doğal, tarihi, kültürel, dini, sosyal, ekonomik ve rekreasyonel faaliyetlerini karmaşık kent koşullarından uzak daha ergonomik olarak sergiledikleri, pratik kentlerdir. Fransızca kökenli bir kelime olan “Butik” kelimesi, ülkemizde geçmişten gelen dükkan, mağaza anlamlarında kullanılırken, sonraları/günümüzde anlam genişlemesi ile birlikte tasarımı farklı, özgün, özenle yapılmış gibi anlamlarla da kullanılmaktadır. Bu açıdan, kullanıma bağlı olarak farklı tasarımlardan kaynaklı Çanakkale kent merkezinde trafiğe kapalı cadde ve sokakların varlığı söz konusudur. Kent dokusundaki bu yönelimde ve özellikle, kentin yapısal planlamalarıyla belirginleşen Butik Kent olma noktasında, konumu, yerleşim planı ve kompakt kent dokusunda olmasının yanı sıra Sivil Toplum Kuruluşları, kamu ve yerel yöneticilerden oluşan çoklu aktörlerin etkisi de tartışılmazdır. Ancak bu dinamizmin tersine, mevcut yapısı itibariyle kentin merkezi konumunda bulunan iskele donatısından kaynaklı araç trafiğinin kentin içlerine kadar yönelmesi, tüm yıl olduğu gibi, özellikle turizm mevsimine bağlı olarak da bunun artış göstermesi, Çanakkale’yi pratik kent algısından uzaklaştırmaktadır. Mevcut durumun görsellerle ve literatür çalışmalarıyla desteklendiği bu çalışmada iskele yapısı ve buna bağlı araç trafiğinden kaynaklı olumsuzlukların giderilmesi yönünde atılacak adımlar ile peyzaj planlamasına katkı noktasında sergilenecek rasyonel ve sürdürülebilir yaklaşımların bu doğrultuda alınacak kararlarla Çanakkale’nin butik kent yapısına büyük katkı sağlayacağı planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çanakkale, kentsel yapı, peyzaj planlama, rasyonel kullanım, butik kent

A Critical Approach to Çanakkale Urban Structure: Boutique Town

Boutique towns, of which there are many examples globally, are practical towns with more ergonomic features for the natural, historical, cultural, religious, social, economic and recreational activities of townspeople removed from the conditions in complicated towns. The towns appear different to most towns, with the whole town located within bicycling or walking distance and occasional narrow street textures. The word “boutique” with French origin was used in the sense of shop or store in Turkey in the past, before later gaining the expanded meaning of different, unique or careful design. From this aspect, the presence of pedestrian streets and avenues in Çanakkale town center can be mentioned due to different designs linked to use. These orientations and features of the town texture are undoubtedly the effect of structural planning of the town at the point of clearly being a boutique town, and also location, settlement plan and compact town texture, in addition to multiple actors comprising non-governmental organizations, public and local administrators. However, contrary to this dynamism, based on the current structure the presence of the pier found in a central location in the town distances Çanakkale from the practical town perception due to directing of vehicular traffic into the town all year round, with increases especially linked to the tourism season. In this study, supported by visual images of the current status and a literature review, the plan is to contribute greatly to the boutique town structure of Çanakkale with steps made to remove the negativities caused by the pier structure and linked vehicular traffic and decisions taken in line with rational and sustainable approaches at the point of landscape planning.

Keywords:

Çanakkale, urban structure, landscape planning, rational use, boutique town,

PDF

___

Eroğlu, O., Yalçın, A. (2014). Yeni Bir Rekabet Formu Olan Kent Rekabetçiliğine Yönelik Literatür Taraması. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 19-42.
Cereci, S. (2010). Kent Planlaması Bağlamında Kentsel Alanlarda İletişim Ortamlarının Oluşturulması Sorunu. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 22, Ekim – Kasım – Aralık – 2010, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası. Kırgız-Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat- Kirgizistan. http://www.akademikbakis.org.
Cetin, M., Topay, M., Kaya L.G., Yilmaz, B. (2010). Efficiency of bioclimatic comfort in landscape planning process: case of Kutahya, Turkish Journal of Forestry 1 (1), 83-95.
Cetin, M. (2013). Chapter 27: Landscape Engineering, Pro-tecting Soil, and Runoff Storm Water. InTech-Open Sci-ence-Open Minds. Book: Advances in Landscape Architecture-Environmental Sciences. Eds: Murat Ozyavuz, , ISBN 978-953-51-1167-2, pp.697-722.
Cetin, M. (2015a). Determining the bioclimatic comfort in Kastamonu City. Environmental Monitoring and Assessment, 187(10): 640, http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10661-015-4861-3
Cetin, M. (2015b). Using GIS analysis to assess urban green space in terms of accessibility: case study in Kutahya. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 2015, 22(5): 420–424, DOI: 10.1080/13504509.2015.1061066. http://dx.doi.org/10.1080/13504509.2015.1061066
Cetin, M. (2015c). Evaluation of the sustainable tourism potential of a protected area for landscape planning: a case study of the ancient city of Pompeipolis in Kastamonu. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 22(6), 490-495
Cetin, M. (2015d). Chapter 55: Using Recycling Materials for Sustainable Landscape Planning. ST. Kliment Oh-ridski University Press, SOFIA. Book: Environment and Ecology at the Beginning of 21st Century. Eds: Recep Efe, Carmen Bizzarri, İsa Cürebal, Gulnara N. Nyusupo-va, ISBN:978-954-07-3999-1, pp.783-788.
Cetin, M. (2016a). A Change in the Amount of CO2 at the Center of the Examination Halls: Case Study of Turkey. Studies on Ethno-Medicine, 10(2), 146-155
Cetin, M. (2016b). Determination of bioclimatic comfort areas in landscape planning: A case study of Cide Co-astline, Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 4 (9), 800-804
Cetin, M. (2016c). Sustainability of urban coastal area ma-nagement: a case study on Cide, Journal of Sustainable Forestry, 2016, 35 (7), 527–541, http://dx.doi.org/10.1080/10549811.2016.1228072
Cetin, M., Sevik, H. (2016a) Evaluating the recreation poten-tial of Ilgaz Mountain National Park in Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, 188(1):52, http://link.springer.com/article/10.1007/s10661-015-5064-7
Cetin, M., Sevik, H. (2016b). Assessing Potential Areas of Ecotourism through a Case Study in Ilgaz Mountain Na-tional Park, InTech, Chapter 5, Eds:Leszek Butowski, 190, ISBN:978-953-51-2281-4, 81-110, http://www.intechopen.com/books/tourism-from-empirical-research-towards-practical-application/assessing-potential-areas-of-ecotourism-through-a-case-study-in-ilgaz-mountain-national-park
Cetin, M., Sevik, H. (2016c) Change of air quality in Kasta-monu city in terms of particulate matter and CO2 amo-unt. Oxidation Communications 39, No 4-II, 3394–3401.
Cetin, M., Mossi, M.M.M., Akbudak, K.Y. (2017). Chapter 35: Visual Examination of Natural and Cultural Landscape Values in Kastamonu City Center for Sustainable Spatial Development. Ecology, Planning and Design. Eds: Irina Koleva, Ulku Duman Yuksel, Lahcen Benaabidate, St. Kliment Ohridski University Press, ISBN: 978-954-07-4270-0, pp. 465-477.
Cetin, M., Adiguzel, F., Kaya, O., Sahap, A. (2018a) Mapping of bioclimatic comfort for potential planning using GIS in Aydin. Environment, Development and Sustainability, 20 (1): 361-375.https://doi.org/10.1007/s10668-016-9885-5
Cetin, M., Sevik, H., Canturk, U., Cakir, C. (2018b) Evalua-tion of the recreational potential of Kutahya Urban Forest. Fresenius Environmental Bulletin, 27(5):2629-2634.
Cetin, M., Zeren, I., Sevik, H., Cakir, C., Akpinar, H. (2018c). A study on the determination of the natural park’s sustai-nable tourism potential. Environmental Monitoring and Assessment. 190(3): 167.https://doi.org/10.1007/s10661-018-6534-5
Cetin, M. (2019). The effect of urban planning on urban formations determining bioclimatic comfort area’s effect using satellitia imagines on air quality: a case study of Bursa city. Air Quality, Atmosphere & Health. (Air Qual Atmos Health) (2019): 1-13. https://doi.org/10.1007/s11869-019-00742-4 https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11869-019-00742-4
Cetin, M., Adiguzel, F., Gungor, S., Kaya, E., Sancar, M.S. (2019). Evaluation of thermal climatic region areas in terms of building density in urban management and planning for Burdur, Turkey. Air Quality Atmosphere & Health (Air Qual Atmos Health) 12 (9): 1103-1112. https://doi.org/10.1007/s11869-019-00727-3; https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11869-019-00727-3.pdf
Haldenbilen, S., Murat, Y.Ş., Baykan, N., Meriç, N. (1999). Kentlerde Otopark Sorunu: Denizli Örneği, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Yıl Cilt Sayı Sayfa: 1999: 5: 2-3: 1099-1108.
Kaya, E., Agca, M., Adiguzel, F., Cetin, M. (2019). Spatial data analysis with R programming for environment. Hu-man and Ecological Risk Assessment: An International Journal 25 (6): 1521-1530. https://doi.org/10.1080/10807039.2018.1470896 https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10807039.2018.1470896
Kaya, L.G., Yücedağ, C., (2017). Determination of the Out-door Recreational Potential in Burdur City, Turkey. Chapter 19 (Editors: Recep Efe, Murat Zencirkıran, Jan A. Wendt, Zeynal Tümsavaş, Halil Unal, Bilyana Borisova, Current Trends in Science and Landscape Management), St. Kliment Ohridski University Press, ISBN:978-954-07-4338-7, p. 217-228, Sofya.
Kaya, L. G., Kaynakci-Elinc, Z., Yücedağ, C., Cetin, M. (2018a). Environmental outdoor plant preferences: a practical approach for choosing outdoor plants in urban or suburban residential areas in Antalya, Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 27(12), 7945-7952.
Kaya, L.G., Yücedağ, C., Aşıkkutlu, H.S., Çokyiğit, H., (2018b). Spatial Design Approaches to Prevent Damages from Earthquake inside the Buildings. Mehmet Akif Ersoy University, Journal of Applied Science Institute, 9(1): 55-62.
Kurt, N. (2018). Kent Yönetiminde Ekonomik Misyon ve Gelecek Perspektifi. Kent Akademisi/Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi/Cilt:11 Sayı: 2, Yaz 2018 www.kentakademisi.com Urban Academy/Rewieved Journal of Urban Culture and Management/Volume: 11 Issue: 2, Summer 2018.
Pustu, Y. (2006). Antik Siteden Dünya Kentine. Sayıştay Dergisi Sayı: 60. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423911641.pdf.
Tatlıdil, E. (1992). “Kent Sosyolojisi: Kuram ve Kavramlar”, Ege Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, Sayı: 3, İzmir, 1992.
Topal, T.Ü. Korkut, A. Kiper, T. (2016). Yerel Kimliğin Kent İle Buluşması: Cittaslow-Yavaş Şehirler. İdil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25. DOI: 10.7816/idil-05-25-06.
Türk, A. Seydioğullari, H. S. (2018). Kent Kimliğinin Kent Meydanlarına Yansıması: Alanya İskele-Rıhtım Bölgesi Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9(Ek Sayı 1): 205-215 (2018), DOI:10.29048/makufebed.399788
URL-1 (2019). Katlı ve Asansörlü Otopark Sistemleri, http://www.sanpark.eu/sanpark-urunler (Erişim Tarihi: 12.08.2019).
Weber, M. (2003). Şehir, (Çev. Musa Ceylan), Bakış Yayınları, İstanbul, 2003.
Wirth, L. (2002). Bir Yasam Biçimi Olarak Kentlileşme, 20. Yüzyıl Kenti, (Der. ve Çev. Bülent Duru ve Ayten Alkan), İmge Yayınevi, Ankara, 2002.
Yazar, A. (2015). Kent Kültürü ve Kimliğine Tarihsel ve Kuramsal Bakış, Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, ss.117-144, 2015.
Yavuzçehre, P.S. Donat, O. (2017). Türkiye’de Sakin Kent (Cittaslow) Üyeliğinin Kamusal Mekânlara Etkisine Yönelik Bir İnceleme. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. ISSN: 1308; E-ISSN: 2147-698. DOİ: 10.5505/pausbed.2017.25901.
Yücedağ, C., Kaya, L.G. (2017a). Attitudes to Protected Areas: A Case of Lake Salda NaturePark in Burdur-Turkey. Chapter 20 (Editors: Recep Efe, Murat Zencirkı-ran, Jan A. Wendt, Zeynal Tümsavaş, Halil Unal, Bilyana Borisova, Current Trends in Science and Landscape Management), St. Kliment Ohridski University Press, ISBN:978-954-07-4338-7, p. 229-240, Sofya.
Yücedağ, C., Kaya, L.G. (2017b). Recreational Trend and Demands of People in Isparta-Turkey. Chapter 104 (Editors: Hasan Arapgirlioğlu, Atilla Atik, Robert L. Elliott, Edward Turgeon, Researches on Science and Art in 21st Century), Gece Publishing, ISBN:978-605-180-771-3, p. 927-934, Ankara.
Yücedağ, C., Kaya, L.G., Ulu, A. (2017). Investigation of Landscape Design Efficiency in the Housing Develop-ment and the Apartment Complexes of Burdur City, Turkey. Mehmet Akif Ersoy University, Journal of Applied Science Institute, 8(2), 114-122.
Yücedağ, C., Kaya, L. G., Aşikkutlu, H. S., Sağir, E. (2018). Sustaining Urban Forestry Activities: The Case Study of Çivril District, Denizli-Turkey. The Journal of Graduate School of Natural and Applied Sciences of Mehmet Akif Ersoy University 9(Supplementary Issue 1): 216-223, DOI: 10.29048/makufebed.450200.
Yücedağ, C, Kaya, L.G., Cetin, M. (2018) Identifying and assessing environmental awareness of hotel and restau-rant employees’ attitudes in the Amasra District of Bartin. Environmental Monitoring and Assessment, 190(2): 60. https://doi.org/10.1007/s10661-017-6456-7
Yücedağ, C., Ozel, H. B., Cetin, M., Sevik, H. (2019). Variability in morphological traits of seedlings from five Eu-onymus japonicus cultivars. Environmental Monitoring and Assessment, 191(5), 285.