Ak Dut Ağacı Dal ve Gövde Odununun Anatomik Açıdan Karşılaştırmalı Analizi

Ağaçta dal odunu toplam odun hacminin yaklaşık %30’unu oluşturur. Endüstriyel açıdan dal odunu çeşitli kullanım alanları için iyi bir alternatif kaynak olabilir. Bu durumda özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Dal odunu ve gövde odunu anatomik özellikleri açısından farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmada Ak dut ağacı gövde ve dal odununun bazı anatomik özellikleri karşılaştırılmıştır. İki odun türü için yapılan ölçümlerde istatistiksel analiz sonuçlarına göre trahe sayısı, özışını hücresi özellikleri ve lif hücresi özelliklerinde fark anlamlı bulunmuştur. Ölçümlere göre gövde odununda birim alana düşen trahe sayısı ilkbahar odununda %41, yaz odununda %69 fazladır. Yine gövde odununda özışını yüksekliği %34 daha fazla bulunmuştur. Lifler dal öz odununda %11 ve dal diri odununda %20 kısa olarak belirlenmiştir. Lif genişliği dal öz odununda %18, diri odunda %20 ve lümen genişliği öz odunda %29, diri odunda %18 fazladır. Dal öz ve diri odununda lif çeper kalınlığı sırasıyla %3 ve %6 fazla bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları, gövde ve dal odununun hücresel yapısındaki farklılıkların odun işleme ve kullanımında dikkate alınması gereken bir faktör olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Morus alba, gövde odunu, dal odunu, odun anatomisi

Comparative Analysis for Anatomical Differences between Branch and Trunk in White Mulberry Wood

In the tree, branch wood constitutes approximately 30% of total wood volume. From an industrial point of view, branch wood can be a good alternative for a variety of applications. In this case the properties need to be known. Branch wood and stem wood differ in anatomical characteristics. In this study, some anatomical features of White mulberry tree trunk and branch wood were compared. According to the results of statistical analysis in the measurements made for the two wood types, the difference in number of vessel, ray properties and fiber cell properties were significant. According to the measurements, vessel frequency in the stem early wood is 4% and stem late wood is 69% higher. Again, the ray height of the trunk wood was 34% more. The fibers were determined to be 11% short in branch heartwood and 20% short in branch sapwood. Fibre width in branch heartwood and sapwood is 18% and 20% and lumen width in branch heartwood and sapwood is 29% and 18% higher. Fiber wall thickness was found to be 3% and 6% more in branch heartwood and sapwood respectively. The results of the study show that the differences in cellular structure of trunk and branch wood is a factor to be considered in wood processing and use.

Keywords:

Morus alba, stem wood, branch wood, wood anatomy,

PDF

___

Anon., (2002). 1997 Köy Envanteri, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Yayın No: 2618, S. 161, Ankara.
Ashori, A. (2006). Pulp And Paper From Kenaf Bast Fibers, Fibers Polym. J. 7(1): 26–29.
Berlyn, P.G., Miksche, J. (1976). Botanical Microtechnique and Cytochemystry, The Iowa State University Press, Ames, Iowa.
Bhat K.M., Bhat K.V., Dhamodaran T.K. (1985). Wood and Bark Properties of Branches of Selected Tree Species Growing in Kerala. KFRI Research Report 29. Kerala Forest Research Institute Peechi, Thrissur.
Bhat K.M., Bhat K.V., Dhamodaran T.K. (1989). Fibre Lenght Variation in Stem and Branches of Eleven tropical Hardwoods. IAWA Bull. n.s. 10 (1): 63–70.
Bozkurt, Y., Erdin, N. (1995). İğne Yapraklı ve Yapraklı Ağaç Odunlarında Tanım Özellikleri, İstanbul.
Carlquist, S. (1986). Terminology of Imperforate Tracheary Elements, IAWA Bulletin, N.S., Vol. (1): 7581.
Çöpür, Y., Güler C., Akgül, M., Taşçıoğlu, C. (2007). Some Chemical Properties of Hazelnut Husk and Its Suitability for Particleboard Production, Build Environ, 42(7): 2568–2572.
Englerth, G. H. (1966). Framework of Qualitative Relationships İn Wood Utilization, U.S.D.A. Forest Service Res. Paper FPL 45. 17 pp.
Gökmen, H. (1973). Kapalı Tohumlular Şark Matbaası, Ankara, I. Cilt. p. 186-190.
Gurau, L., Cionca, M., Mansfield-Williams, H., Sawyer, G., Zeleniuc, O. (2008). Comparison of the Mechanical Properties of Branch and Stem Wood for Three Species, Wood and Fiber Science, 40(4): 647-656.
Haygreen J.G., Bowyer J.L. (1996). Wood Science and Forest Products – An Introduction (3rd ed.), Iowa State University Press, Ames.
Hilton, M. (2001). Design for Sustainable Development: Success Factors, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg,127 pp.
Kurtoğlu, A. (1984). Ağaç Malzeme - Ağırlık İlişkileri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 34 (1): 150-163.
Kurtoğlu, A. (1986). Kapı ve Pencere Endüstrisinde Kullanılan Ağaç Türleri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 36 (4): 75-88.
Machii, H., Koyama, H., Yamanouchi, K., Matsumoto, K., Kobayashi, S., Katagiri, K. (2001). A List of Morphological and Agronomical Traits of Mulberry Genetic Resources, Misc. Publ. Natl. Inst. Seric. Entomol. Sci., 29: 1-307.
McElwee, R. L., Tobias, R. C., Gregory, A. H. (1970). Wood Characteristics of Tree Southern Hardwood Species And Their Relationship To Pulping Properties, TAPPI 53 (10): 1882-1886.
Phelps J.E., Isebrands J.G., Jowett D. (1982). Raw Material Quality of Short-term, Intensively Cultured Populus Clones. I. A Comparison of Stem and Branch Properties at Three Spacings. IAWA Bull. n.s. 3 (3-4): 193–200.Samariha, A., Kiaei, M., Talaeipour, M., Nemati, M. (2011). Anatomical Structural Differences Between Branch And Trunk İn Ailanthus Altissima Wood, Indian Journal of Science and Technology, 4(12):1676-1678.
Vurdu, H. (1977). Anatomical Characteristics Of Stem, Branch And Root Wood İn European Black Alder (Alnus glutinosa L. Gaertn.) Ph. D. Dissertation. Library, Iowa State University of Science and Technology, Ames, Iowa, USA.
Yaman, B. (2014). Anatomical Differences Between Stem and Branch Wood of Ficus carica subsp. carica, Modern Phytomorphology, 6: 79-83.
Yücel, E., Yaltırık, F., Öztürk, M. (1995). Süs Bitkileri (Ağaçlar ve Çalılar), Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Yayın No:1, Eskişehir.