Esra BİÇER, Mehmet BAŞARAN, Fatma Abide GÜNGÖR AYTAR

RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Bu araştırmada resimli çocuk kitaplarının bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel desenlerden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda uygun örneklemeyle Ankara’daki kütüphanelerde, okullarda ve kitapçılarda bulunan 2010 ve 2019 yılları arasında yayımlanan 130 resimli hikâye kitabına ulaşılmıştır. Kitapların incelenmesinde, uzman görüşü ile oluşturulan “Bilimsel Süreç Becerileri İnceleme Formu" kullanılmıştır. Bu form aracılığıyla ölçme, sayı, uzaysal ilişkiler, karşılaştırma, gözlem yapma, tahmin etme, karar verme, sınıflandırma, sonuç çıkarma ve kaydetme bilimsel süreç becerileri ile ilgili ifade ve kavramlar analiz edilerek becerilerin yüzde ve frekansları oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda resimli çocuk kitaplarında bilimsel süreç becerileri yüzdelerinin; ölçme %53, sayı %19.76, uzaysal ilişkiler %17.09, karşılaştırma %6.08, gözlem yapma %0.99, tahmin etme %0.99, karar verme %0.95, sınıflandırma %0.71, sonuç çıkarma %0.27 ve kaydetme %0.10 olduğu görülmüştür. Kitaplardaki bilimsel süreç becerileri ile ilgili bilgilerin çocukların gelişimine ve eğitimine katkı sağlaması için okuyucuların kitapları bu süreçlere dikkat çekecek şekilde etkileşimli okumaları önerilmektedir.

ANALYSIS OF CHİLDREN'S PİCTURE BOOKS IN TERMS OF SCIENTIFIC PROCESS SKILLS

The aim of this research is to examine illustrated children's books in terms of scientific process skills. The case study method, one of the qualitative designs, was used in the research. For this purpose, 130 illustrated storybooks published between 2010 and 2019 in libraries, schools and bookstores in Ankara were reached with appropriate sampling. In the examination of the books, the "Scientific Process Skills Examination Form" was used, which was created with the expert opinion. Through this form, the percentages and frequencies of the skills were created by analyzing the expressions and concepts related to the scientific process skills of measurement, number, spatial relationships, comparison, observation, estimation, decision making, classification, inference and recording. As a result of the research, the scientific process skills percentages in children's picture books; measuring 53%, number 19.76%, spatial relationships 17.09%, comparison 6.08%, making observations 0.99%, estimating 0.99%, making decisions, 0.95%, classification 0.71%, concluding 0.27%, and recording 0.10%. In order for the information about scientific process skills in the books to contribute to the development and education of children, it is recommended that the readers read the books interactively in a way that draws attention to these processes.

PDF

___

Alabay, E. & Yağan Güder, S. (2015). Hazır planlarda yer alan fen etkinliklerinin okul öncesi eğitim programı temel özellikleri açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 1-21.
Alabay, E. & Özdoğan, İ. M. (2018). Okul öncesi çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı bilim etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Trakya Journal of Education, 8(3), 481-496.
Atik, A. (2019). Stem etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: 5 yaş örneği. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı
Aydoğdu, B. (2014). Bilimsel süreç becerileri. Ş.S. Anagün ve N. Duban (Ed.) Fen bilimleri öğretimi içinde (s. 87-113). Ankara: Anı Yayıncılık
Ayvacı, H. Ş., & Yurt, Ö. (2016). Çocuk ve bilim eğitimi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 1(1), 15-28.
Bartan, M. & Başal H. A. (2018). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerine ilişkin görüşleri ve sınıf içi uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 1938-1959
Bı ngöl, D. & Ünal, M. (2019). MEB okul öncesi fen etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 158-177. DOI: 10.17556/erziefd.458548
Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N. & Akman, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi programı’nın 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 275-292.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (18. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
Ceran, C. (2019). Resimli çocuk kitaplarının eleştirel düşünme becerilerini desteklemesi yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Okul Öncesi Eğitimi Programı, Ankara.
Ceylan, R. (2012). Okul öncesi öğretim programında yer alan amaç ve kazanımların bilimsel temel süreç becerileri açısından değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 112-127.
Cı velek, P. & Özyılmaz Akamca, G . (2018). Açık alan etkinliklerinin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2011-2020 . DOI: 10.24106/kefdergi.2297
Kahraman, Ö., Ceylan, Ş. & Ülker, P., (2015). Bilimi yaratan duygu: Çocukların fen ve doğaya ilişkin konulardaki bilgi ve merakları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(1), 207-230.
Karamustafaoğlu, S. & Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81.
Kaya, G., & Yılmaz, S. (2016). Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 300-318.
Kefi, S. (2014). Destekleyici bilim etkinlikleri programı eğitiminin okulöncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanma düzeylerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı, Konya.
Kefi, S. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun yoluyla inceleme gezilerinde bilimsel süreç becerilerini kullanma durumlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 261-275.
Kefi, S. (2018). Temel bilimsel süreç becerileri kullanma düzeyi ölçeği: Ebeveyn formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Kastamonu Education Journal, 26(3), 613-628.
Soydan, S. (2017). Bilimsel süreç becerileri. B. Akman, G. Uyanık Balat, ve T. Güler Yıldız (Ed) Okul öncesi dönemde fen eğitimi içinde (51-98). Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, T., & M, Y, Yakar. (2012). Çocuk ve edebiyat. T. Şimşek (Ed.). Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı içinde (s. 33-45). Ankara: Grafiker Yayınları.
Tuzcuoğlu, N., & Akarsu, N. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının duygusal gelişim düzeyleri ile bilimsel süreç becerilerinin incelenmesi A. Dönger ve H. Yıldız (Ed.) Eğitim bilimlerinde akademik çalışmalar içinde (ss 66-79). Karadağ: İvpe yayımları.
Uyanık, Ö. & Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 118-134.
Veziroğlu, M., & Gönen, M. (2012). Resimli çocuk kitaplarının MEB Okul Öncesi Eğitim Programı’ndaki kazanımlara uygunluğunun incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 227-238.