11943

Mehmet Akif Ersoy'un Eğitim Felsefesi1 (Konuşmaları ve Yazdıkları Işığında Nitel Bir Analiz)

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'nin eğitim felsefesi sürecinin anlaşılmasına ve bilimselleşmesine katkı sağlamak için Türk tarihi ve edebiyatında önemli bir isim olan Mehmet Akif Ersoy'un konuşmaları ve yazdığı eserleri ışığında somutlaşan eğitim felsefesini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olan "kuram oluşturma" yaklaşımı, kullanılmıştır. Bu yaklaşımına uygun olarak, bir eğitim felsefesinin taşıması gereken olmazsa olmaz boyutlar (parçalar) bağlamında Mehmet Akif Ersoy'un konuşmalarını ve yazdıklarını içeren kaynaklar taranmış, elde edilen verilerden yola çıkılarak Mehmet Akif Ersoy'un eğitim felsefesinin ne olabileceğine yönelik bir yapı (sistem-model-kuramgörüş) oluşturulmuştur. Çalışmanın ürünü olarak meydana gelen eğitim felsefesi (sistem-yapı kuram), Mehmet Akif Ersoy'un konuşmalarını ve yazdıklarını içeren kaynaklardan toplanan verilere göre şekillenmiştir. Araştırmanın sonunda: bir eğitim felsefesinin yapısı bütün olarak düşünüldüğünde, Mehmet Akif Ersoy'un eğitim felsefesinin bulunmuştur. Bu yapının boyutları ise; eğitimin amacı açısından "Daimici"; içeriği, yöntemi, yeri, miktarı ve zamanı açısından "Esasici" olduğu ortaya çıkmıştır. Mehmet Akif Ersoy'un konuşmalarında ve yazdığı eserlerde, sıkça geçen kelimeler ise "insan" ve "ilim" olarak bulunmuştur.

Educational Philosophy of Mehmet Akif Ersoy (A Qualitative Analysis of His Speeches and Writings)

The aim of this research is to find the educational philosophy of Mehmet Akif Ersoy who is an important person of Turkish history and literature to make an understanding of the philosophy of education process and to contribute to scientification through his speeches and writings. In this study, grounded theory method of the qualitative analyse was used. In this process, Mehmet Akif Ersoy's speeches and writings were checked in the perspective of the dimensions of an educational philosophy. After finding the documents, it was built a system (system-form-theory-opinion) which contains Mehmet Akif Ersoy's speeches and writings. Here are the conclusions of the study: In the documents of Mehmet Akif Ersoy's speeches and writings, in the perspective of the educational philosophy, mostly used vocabularies are "human/humanity" and "science. When the structure of an educational philosophy is thought about in its entirety, Mehmet Akif Ersoy's educational philosophy is "Essentialism". The dimensions of this structure are "Perennialism" in terms of the objective of education; "Essentialism" in terms of content, in terms of method, in terms of the place of education; in terms of the amount and time of education and people related with the education.

___

Abdülkadiroğlu, A., & Abdülkadiroğlu, N. (1991). Mehmed Akif'in Kur'an'ı Kerim'i Tefsiri / Mev'ıza ve Hutbeleri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.

Afacan, Ö. (2012). Nermi Uygur'un eğitim felsefesi. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Alkan, C. (1983). Eğitim felsefesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.

Babacan, M. (2011). Burdur milletvekili Mehmet Akif'e göre eğitim ve kalkınma. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu. 3, s. 455-465. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi.

Baş, T. & Akturun, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.

Biçer, S. (2013). Değerler eğitimi açısından Mehmet Akif Ersoy'a ait Safahat adlı eserin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.

Cevizci, A. (2010). Eğitim felsefesi (2.b). Ankara: Say Yayınları.

Çay T. (2003). Mehmet Akif`in eğitim anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Çelikkaya, H. (1997). Eğitime giriş. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım. Çetin, H. (2010). Eğitimden İdealist Beklentiler Pragmatist Yaklaşımlar. [İnternet-10.07.2016: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/491/5783.pdf]

Çoban, A. (2010). Mehmed Akif'in eğitim felsefesi: eğitim ve öğretime ilişkin görüşleri. Ekev Akademi Dergisi, 14(44), 247-264.

Düzdağ, M. E. (1987). Mehmet Akif hakkında araştırmalar. İstanbul: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Vakfı, Mehmet Akif Araştırmaları Merkezi.

Düzdağ, M.E. (2013). Meşrutiyet'ten cumhuriyet'e yakın tarihimizin belgesi 1908-1925, Sırâtımüstakim. 1.

İstanbul: Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi.

Düzdağ, M.E. (2013). Meşrutiyet'ten cumhuriyet'e yakın tarihimizin belgesi 1908-1925, Sırâtımüstakim. 2.

İstanbul: Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi.

Düzdağ, M.E. (2014). Sırâtımüstakim- Sebîlürreşâd Külliyâtı Neşri. 3. İstanbul: Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi.

Düzdağ, M.E. (2014). Sırâtımüstakim- Sebîlürreşâd Külliyâtı Neşri. 4. İstanbul: Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi.

Düzdağ, M.E. (2015). Sırâtımüstakim- Sebîlürreşâd Külliyâtı Neşri. 5. İstanbul: Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları Dizisi.

Düzgün, S. (2002). Mehmet Akif Ersoy (tarihî, sosyal ve eğitimci kişiliği). Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Erden, M. (2004). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul:Alkım Yayınları. Ergün, M. (2006). Eğitimin felsefi temelleri. (Eğitim bilimine giriş. Editör: M. Ç. Özdemir). Ankara: Ekinoks.

Erkılıç, T. A. (2008). Felsefi akımlar ve eğitim felsefesi akımları. (Eğitim sosyolojisi ve felsefesi. Editör: A. Boyacı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.

Ersoy, M. A.(1994). Safahat / Original - Sadeleştirilmiş metin - notlar. 1. ve 2., Haz. Ö. F. Huyugüzel, R.

Bağcı ve F. Gökçek, İstanbul: Feza Gazetecilik A.Ş.

Gökçek, F. (1995). Mehmet Akif Ersoy'un şiiri üzerine bir inceleme. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, İzmir.

Gutek, Gerald L. (2001). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar. Ankara : Ütopya Yayınevi.

Günaydın, Y. T. (2009). Mehmet Akif'in mektupları. Ankara: Ebabil Yayınevi.

Ilgar, M.Z. & Ilgaz S.C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (Temellendirilmiş Kuram), [İnternet: www.izu.edu.tr/.../2013_Guz_Donemi_M_Zeki_ilgar_ve_ Semra_Cosgun_ ilgar.pdf]

İnal, K. (2008). Eğitim ve ideoloji. İstanbul: Kalkedon Yayınları. Mercan, A. (2011). Mehmet Akif'in eğitim anlayışı ve günümüze yansımaları. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu.3, s.63-74. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi.

Moğul, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy'un Safahat isimli eserinin Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.

Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim terimleri sözlüğü. İstanbul: MEB yayınları. Özalp, Ö. H. (2012). Firaklı nameler, Akif'in gurbet mektupları. İstanbul: Timaş yayınları.

Özgen, M. (2013). Mehmet Akif Ersoy'un Türk eğitimine katkıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1 - 22.

Shaw, L. J. (2004). Teacher Education, Humanistic and Social Aspects of Teaching [İnternet- 15.10.2015:http://www.edu-design-principles.org/docs/educational_philo.pdf]

Sönmez, V. (2002). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Taşdelen, V. (2008). Safahat'ın eğitim imaları. Ankara: Hece Dergisi Yayınları.

Toprakçı, E. (1997). Bilim felsefesi ve eğitim bilim. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. 1076, s.

274-282. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Toprakçı, E. (2011). Ortaöğretimde okullaşma ve özellikle kız çocuklarının durumu. Prensesim Dergisi, s.2- 17. Sivas: Sivas İl Özel İdaresi.

Toprakçı, E. (2011). Atatürk'ün eğitim felsefesi (Atatürk'ün söyledikleri ve yazdıkları ışığında). Uluslararası

Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2, 4, s. 1-27. [İnternet- http://www.e-dergimarmara.dergipark.gov.tr/ijer/issue/8016/105320]

Toprakçı, E., Buldur, S., Bozpolat, E., Oflaz, G., Dağdeviren İ. ve Türe, E., (2013). The Philosophy of Turkish National and Higher Education Policy Futures in Education, 11,1. [İnternethttp://dx.doi.org/10.2304/pfie.2013.11.1.89]

Uslu, E.M. (2015). Mehmet Akif Ersoy'un safahat adlı eserinde eğitim olgusu. Yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Ülken, H. Z. (1967). Eğitim felsefesi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Üstüner, M. (2002). "Eğitimin felsefî temelleri" (Eğitim üzerine, Editör: E. Toprakçı). Ankara: Ütopya Yayınevi.

Yıldırım A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.

Yıldırım, N. (2011). Mehmet Akif'in gelenek ve yeniliğe bakışı. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik

Ve Bütünlük Sempozyumu, 3, s. 479-489. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi.

Yılmaz, G. (2015). İsmet İnönü'nün eğitim felsefesi (konuşmaları ve yazdıkları ışığında nitel bir analiz).

Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.