FEN BİLİMLERİ VE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN PROJE TABANLI ÖĞRETİM UYGULAMALARINA İLİŞKİN ÖZ YETERLİLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim uygulama öz yeterlilik düzeylerinin belirlenerek, cinsiyet, bölüm, fakülte, mesleki deneyim ve görev yapılan yerleşim yeri değişkenleri açısından incelenmesidir. Bu amaçla veri toplama aracı olarak araştırmacılar geliştirilen 5 alt boyuttan ve 24 maddeden oluşan “proje tabanlı öğretim uygulama öz yeterlilik ölçeği” kullanılmıştır. Nedensel karşılaştırma modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın örneklemi 2013-2014 yılı Malatya İli Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ortaokul ve ilkokullarda görev yapmakta olan 76 fen bilimleri öğretmeni ile 178 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler, betimsel istatistikler Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, fen bilimleri öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim uygulamalarına yönelik öz yeterlilik inanç düzeylerinin 4.16 ortalama ile yüksek, sınıf öğretmenlerinin ise 3.82 ortalama daha düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin PTÖ uygulamasına yönelik öz yeterlilik inanç düzeyleri ölçeğin genelinde çalışılan değişkenler açısından anlamlı farklılık göstermezken, mezun olunan bölüm, mesleki deneyim ve yerleşim yeri açısından ölçeğin farklı boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

INVESTIGATION OF SELF-EFFICACY OF SCIENCE AND PRIMARY TEACHERS RELATED TO PROJECT-BASED LEARNING PRACTICES

The purpose of this study is to determine selfefficacy levels of science and primary teachers for project-based learning application and to examine them in terms of the variables of gender, department, faculty, occupational experience, and place of residence where they were working. For this purpose, "project-based learning self-efficacy scale" developed by us and consisting of 5 subscales and 24 items was used as data collection tool. The sample of the research conducted with the causal comparative research model consisted of 76 science teachers who were working in secondary and primary schools and 178 primay teachers affiliated with the Provincial Directorate of Education of Malatya for 2013-2014. The data were analyzed by descriptive statistics, Mann Whitney U and Kruskal Wallis H test. As a result of the study, self-efficacy belief levels for PBL applications were determined to be high with a mean score of 4.16 for science teachers and lower with a mean score of 3.82 for primary teacher. While the selfefficacy belief levels of science and primary teachers for PBL application did not show any significant difference in the overall scale in terms of the studied variables, significant differences were determined in different subscales of the scale in terms of graduated department, occupational experience, and residence place.

PDF

___

Açıkgöz, K.Ü. (2003). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
Akgün, İ. (2004). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Nasa Yayınevi.
Akpınar, E. ve Ergin, Ö. (2005). Yapılandırmacı kuramda fen öğretmeninin rolü. İlköğretim-Online, 4(2), 55-64.
Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araİtırma (Kastamonu ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 93-102.
Aİkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlilik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
Aypay, A. (2010). Denetici profiline iliİkin sorunlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 593-622.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235-252.
Baki, A. ve Bütüner, S. Ö. (2009). Kırsal kesimdeki bir ilköğretim okulunda proje yürütme sürecinden yansımalar. İlköğretim Online, 8(1), 146-158.
Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122-147.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social-cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Bell, S. (2010). Project-based learning for the 21st century: Skills for the future. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 83(2), 39-43.
Büyüköztürk, İ., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, İ. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araİtırma yöntemleri (16. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cheung, T. H. (2006). The measurement of teacher efficacy: Hong kong Primary inservice teachers. Journal of Education for Teaching, 32(4), 435-451.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe iliİkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çapri, B. ve Kan A. (2007). Öğretmenlerin kiİilerarası öz-yeterlik inançlarının hizmet süresi, okul türü, öğretim kademesi ve ünvan değiİkenleri açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 63-83.
Çepni, S. (2005). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınevi.
Ekici, G. (2005). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin öğretmenlik öz-yeterlik inançlarını etkileyen faktörler. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Eğitim Fakültesi 28-30 Eylül 2005 Denizli, 2, 811-814.
Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). İlköğretim sosyal bilgiler dersi kapsamında beİinci sınıf öğrencileriyle yürütülen ekiple proje tabanlı öğrenme üzerine bir çalıİma. İlköğretim-online. 1(1), 2-11.
Gömleksiz, M.N., Kan, A.Ü. ve Biçer, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersini yürütmeye yönelik öz yeterlilikleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(2), 21-30.
Güvenç, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin özerklik destekleri ve mesleki özyeterlik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 99-116.
Iseminger, B. (2012). Making common core standards come alive through project based learning. Alabama Association for Gifted Children Annual Conference 2012 McWane Science Center Birmingham, Alabama September 27, 2012.
İçelli, O., Polat, R. ve Sülün, A. (2007). Fen bilgisi laboratuar uygulamalarında yaratıcı proje desenleri-I. Maya Akademi, 1. Baskı, Ankara.
Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2002) Probleme dayalı öğrenme yaklaİımının hizmet öncesi fen öğretmenlerinin problem çözme becerileri ve öz yeterlik inanç düzeylerine etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, Ankara.
Karahan, İ. (2008). Özel eğitim okullarında çalıİan eğitimcilerin öz yeterlik algılarının ve tükenmiİlik düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmıİ yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kasap, D., (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile mesleklerine yönelik bilgisayar ve internet kullanımları arasındaki iliİkinin incelenmesi. Yayımlanmamıİ yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Kıvrak, E. ve Dönmez, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlilik inançlarının denetim odağına göre farklılığının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 13-38.
Koç, C. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluİturma becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], Özel sayı 1, 240-255.
Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaİımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012).Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İİletme Dergisi, 8(16), 269-282.
Kozcu Çakır, N., İenler, B. ve Göçmen Taİkın, B. (2007). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
Küçük, M., Altun, E. ve Paliç, G. (2013). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının incelenmesi: Rize ili örneklemi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 45-70.
Mergendoller, J. R. and Thomas, J. W. (2001). Managing project-based learning: principles from the field. Buck İnstitute for Education. Web: http://www.bie.org adresinden 9 Ağustos 2008’de alınmıİtır.
Özbaİ, S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının biyoloji öz-yeterlik algıları. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 56-63.
Özenoğlu Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi ögretmenligi örgencilerinin biyoloji ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karİılaİtırılması. Yayımlanmamıİ doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki iliİki. Yayınlanmamıİ yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
Öztuna Kaplan, A. ve Diker Coİkun, Y. (2012). Proje tabanlı öğretim uygulamalarında karİılaİılan güçlükler ve çözüm önerilerine yönelik bir eylem araİtırması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 137-159.
Pektaİ, H. M. ve Arslan, M. M. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim uygulamalarında karİılaİılan sorunlara katılma düzeyleri. Çağdaİ Eğitim Dergisi, 34(367), 3-12.
Pektaİ, H. M., Çelik, H., Katrancı, M. ve Köse, S. (2009). 5. sınıflarda ses ve ıİık ünitesinin öğretiminde bilgisayar destekli öğretimin öğrenci baİarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 657-666.
Sapancı, M. (2010). Güzel sanatlar eğitimi öğrencilerinin biliİüstü farkındalık düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Yayınlanmamıİ yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Seçer, F. (2011) Sınıf öğretmenlerinin kiİilerarası öz yeterlik inançları ile kaynaİtırmaya yönelik tutumlarının çeİitli değiİkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamıİ yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Serin, U. (2008). İzmir ilinde görev yapan fen alanı öğretmenlerinin öğretme strateji ve stilleri ile tercih ettikleri öğretim yöntemleri ve çoklu zekâ alanları arasındaki iliİki. Yayınlanmamıİ doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Sert Çıbık, A., İnce Aka, E. ve Kayacan, K. (2016). Genel fizik laboratuvarı-II dersinde kullanılan proje tabanlı öğretim yönteminin öz-yeterlik, tutum ve baİarıya etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 511-534.
Shahid, J. and Thompson, D. (2001). Teacher Efficacy: A research synthesis. Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle.
Sözbilir, M., İenocak E. ve Dilber, R. (2006). Öğrenci gözüyle fen bilgisi öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları öğretim yöntemleri. Milli Eğitim Dergisi, 172, 169-176.
İahin, H. (2015). Proje tabanlı öğrenme yaklaİımının uygulanmasında fen ve teknoloji öğretmenlerinin karİılaİtıkları güçlüklerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145-166.
İahin, S. (2007). Proje temelli öğrenme ortamında dersler arası iİbirliği ile ilgili öğrenci görüİlerinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araİtırmalar Dergisi, 11(3), 65-76.
İimİek, H., Hırça, N. ve Coİkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: İanlıurfa ili örneği. MKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 249-268.
Tekin, H. (2002). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Yargı Yayıncılık, Ankara
Timur, B. ve İmer, N. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin derste kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Tonbuloğlu, B., Aslan, D., Altun, S. ve Aydın, H. (2013). Proje tabanlı öğrenmenin öğrencilerin biliİüstü becerileri ve özyeterlik algıları ile proje ürünleri üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 97-117.
Türk, Ö. (2008). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öz yeterlikleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmıİ Yüksek lisans tezi, İstanbul. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Türkan. M. (2002). Dünyada ve Türkiye’de öğretmen yetiİtirmede yeni yaklaİımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(1), 115-127.
Üstüner, M., Demirtaİ, H. ve Cömert, M. (2009). The attitudes of prospective teachers towards the profession of teaching (The case of Inonu, faculty of education). Eğitim ve Bilim Dergisi, 34, 151.
Wood, R. E. and Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. Academy of Management Review, 14, 361-384.
Yalmancı, S. G. ve Aydın, S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Kafkas Üniversitesi, e–Kafkas Eğitim Araİtırmaları Dergisi, 1(1), 60-66.
Yaman, S., Cansüngü, Ö. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araİtırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-364.
Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 11(39), 36-58.
Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel öz-yeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik Çalıİması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.
Yıldırım, K. (2011). Uluslararası araİtırma verilerine göre Türkiye’de ilköğretim fen ve teknoloji derslerindeki öğretim uygulamaları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 153-174.
Yıldız Fidan, N. (2017). Fen bilgisi öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim yapabilmelerine iliİkin özyeterlilikleri. Yayınlanmamıİ yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Yıldız-Duban, N. ve Gökçakan, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançları ve fen öğretimine yönelik tutumları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1), 267-280.
Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 260-267.
Zararsız, N. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamıİ Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.