Alanda Çalışanların Gözünden Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Sorunları

Türkiye’de 60 yıla yaklaşan tarihi boyunca, psikolojik danışma ve rehberlik alanının öncüleri, özellikle okullarda psikolojik danışma ve rehberlik alanına bir yer açmayı amaçlamışlardır. Geride bırakılan yıllar içerisinde son derece önemli mesafeler kaydedilmiştir. Hatta, alan, evlilik ve aile terapisi ve ruh sağlığında psikolojik danışma gibi alt branşların ortaya çıkması gerektiğini tartışacak kadar bir gelişim ve büyüme göstermiştir. Öte yandan, alan mensuplarının gündelik-iş yaşamlarında karşılaştıkları güçlüklerin bir kısmı yarım asrı aşkın zamanda içerisinde kaydedilen yolun hala önemli eksiklerinin olduğunu gösterir niteliktedir. Yeni bir yüzyılla beraber, yeni gelişimsel dönemlerin eşiğindeki psikolojik danışma ve rehberlik alanının mevcut durumunu meslek elemanlarından alınan geribildirimler ışığında değerlendirmek, kaydedilen gelişim ve eldeki güçlüklere ilişkin önemli bilgiler sağlayacaktır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, psikolojik danışmanların yaşadıkları mesleki sorunları, kendilerini yeterli ve yetersiz hissettikleri alanları, lisans eğitimlerinin niteliğine ilişkin değerlendirmelerini ve mesleki doyumlarını etkileyen faktörleri kendi yazılı anlatımları aracılığıyla incelemektir. Araştırmaya farklı kurumlarda çalışan 108 psikolojik danışman katılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen anketle elde edilmiştir. Veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Katılımcıların psikolojik danışman olarak görev yapmanın zorluklarına ilişkin görüşleri incelendiğinde, bu güçlüklerin çoğunun Milli Eğitim Bakanlığı ve eğitim sisteminin diğer çalışanlarıyla ilgili olduğu görülmektedir. Araştırmanın bu ve diğer sonuçları tartışılmış, önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik danışma, rehberlik, okul danışmanlığı, nitel araştırma, meslek sorunları, danışmaneğitimi

Professional Issues in Counseling as Perceived by Individuals Working in Counseling Settings

Starting from the 1950’s, pioneers of the field of psychological counseling and guidance attempted to establish the profession within Turkey’s educational system. Despite extreme challenges faced, the efforts of last 60 years have resulted in considerable gains. The profession has accumulated sufficient degree of growth that its members have come to consider expanding its boundaries so as to provide room for the emergence of other areas of counseling such as marriage and family therapy, mental health counseling. On the other hand, the issues faced decades ago seem to continue challenging counselors today. Despite all the developments in the profession, essential issues continue confronting its members on a daily basis. The purpose of this study was to obtain psychological counselors’ opinions and perceptions on their professional difficulties, areas of strength and weaknesses, their evaluation of the undergraduate education they received and issues positively and negatively affecting their job satisfaction. Participants of the study were 108 counselors working at various settings. A questionnaire developed by the researchers was used for data collection. Content analysis was used for data analysis. Results showed that most of the issues reported by counselors were associated with the Ministry of National Education and with other employees of the educational system. Results, limitations of the study and implications for counselor education were discussed.

Keywords:

Psychological counseling, guidance, school counseling, qualitative research, professional issues, counselor education,

PDF

___

olanların yanıtları birlikte değerlendirilmiştir. Bir başka çalışmada özellikle mesleki olarak
yeterli ve yetersiz hissedilen alanlar, alan ve alan dışı mezun çalışanlarda ayrı olarak
incelenebilir. Böylelikle, alan ve alan dışı mezunu olan çalışanların yaşadığı sorunlar
karşılaştırmalı bir şekilde ele alınabilir.
Borders, L. D. (2002). School counseling in the 21st century: Personal and professional reflections. Professional School Counseling, 5 (3), 180-185.
Burnham, J. J. ve Jackson, C. M. (2000). School counselor roles: discrepancies between actual practice and existing models. Professional School Counseling, 4 (1), 41-49.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: PegemA Yayınları.
Doğan, S. (2000). Psikolojik danışman eğitiminde akreditasyonun gereği ve bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (14), 31-38.
Erdur-Baker, Ö. ve Çetinkaya, E. (2007). Etik: Davranışta Kırılma Noktası. R. Özyürek, F. Korkut Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik, meslekleşme sürecinde ilerlemeler, Cilt 1 (s.163-182). Ankara: Nobel Yayın.
Ergene, T. (2010). Psikolojik danışman yeterlilikleri ve süpervizyon. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, 16-18 Ağustos 2010, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Glesne, C. (1999). Becoming qualitative researchers: An introduction. New York: NY: Longman.
House, R. M. ve Hayes, R. L. (2002). School counselors: Becoming key players in school reform. Professional School Counseling, 5 (4), 249-256.
Keklik, İ. (2010). Psikolojik danışma alanının hak savunuculuğu bağlamında birey ötesi sorumlulukları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 33, 89-99.
Keklik, İ. (2011). Türkiye koşullarına uygulanabilir bir lisans-düzeyi psikolojik danışma eğitimi model önerisi. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3-5 Ekim, 2011, İzmir: Ege Üniversitesi.
Korkut F. (2005). Attitudes Toward Teaching Prevention and Developmental Issues Among Turkish Counselor Educators. International Journal for the Advancement of Counseling. 27(1) 111- 123.
Korkut, F. (2007). Counselor education, program accreditation and counselor credentialing in Turkey. International Journal for the Advancement of Counseling, 22, 57-67.
Özyürek, R. (2007). Psikolojik danışman eğitiminin ve okullardaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin niteliğini yükseltmeye yönelik öneriler. R. Özyürek, F. Korkut Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik, meslekleşme sürecinde ilerlemeler, Cilt 1 (s.123-137). Ankara: Nobel Yayın.
Paisley, P. ve Borders, L. D. (1995). School counseling: An evolving specialty. Journal of Counseling & Development, 74, 150-153.
Paisley, P. ve Hayes, R. L. (2003). School counseling in the academic domain: Transformations in preparation and practice. Professional School Counseling, 6 (3), 198-204.
Reardon, R. C., ve Bertoch, S. C. (2011). Revitalizing educational counseling: How career theory can inform a forgotten practice. The Professional Counselor, 1(2), 109-121.
Sherman, R ve Webb R B. (1997). Qualitative research in education: Focus and methods, New York, NY: The Falmer Press.
Stockton, R. & Güneri, O. Y. (2001). Counseling in Turkey: An evolving field. Journal of Counseling and Development, 89, 98-104.
Strong, S. R. (1991). Theory-driven science and naive empiricism in counseling psychology. Journal of Counseling Psychology, 38(2), 204-210.
Yerin Güneri, O., Büyükgöze Kavas, A. ve Koydemir, S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının profesyonel gelişimi: Acemilikten olgunlaşmaya giden zorlu yol. R. Özyürek, F. Korkut Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik, meslekleşme sürecinde ilerlemeler, Cilt 1 (s.139-161). Ankara: Nobel Yayın.
Yeşilyaprak, B. (2009). The development of the field of psychological counseling and guidance in Turkey: Recent advances and future prospects. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 42 (1), 193-213.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.