Ücretli istihdama katılmanın kadınların kamusal mekânda görünürlüğü üstüne etkisi: Sakarya Geyve örneği

Kadını yuva yapan, erkeği ise evi geçindiren olarak kabul eden toplumsal cinsiyet rolleri dağılımı kadınların hem gündelik yaşamını hem de buna bağlı olarak mekân kullanımlarını etkilemektedir. Bu görev dağılımında kadınlar özel alanla, erkekler ise kamusal alanla özdeşleştirildiği için kamusal ve yarı kamusal mekânlar erkekler için inşa edilmekte, kadınların mekândaki hareketlilikleri göz ardı edilmektedir. Kadınların ücretli istihdama katılması özel alanda geçirdikleri zamanı azaltmakta, işe gitmek için evden çıkan kadınlar iş dışı zamanlarda da kamusal mekânlarda daha fazla vakit geçirmektedir. Kadınların bu artan hareketliliği aynı zamanda hem özel mekânı hem de kamusal mekânı dönüştürmektedir. Bu çalışmada Sakarya’nın Geyve Pamukova bölgesinde yaşayan işçi kadınların gündelik hayat deneyimleri üzerinden ücretli iş gücüne katılmanın kadınların kamusal mekânda görünürlüklerini nasıl etkilediği araştırılmıştır. Ataerkiyle biçimlenmiş toplumsal cinsiyet rollerinin kuvvetli olduğu bölgede kadınların mekânsal hareketliliği evleri ve mahalleleriyle kısıtlıdır. Erkekleri kamusal hayata ait gören düşüncenin temeli olan ücretli olarak ev dışında çalışmaya kadınların da katılması ise bu bağlamda kadınların sınırlarını genişletmiştir. Araştırmanın temel verisini bölgedeki en büyük sanayi kuruluşları olan iki gıda fabrikasında çalışan 21 kadınla yapılan derinlemesine görüşmeler oluşturmaktadır. Bu görüşmelere ek olarak görüşmelerde sıklıkla bahsedilen kafenin sahibi kadınla da görüşme yapılmıştır. Kadınların kendilerini kamusal mekânda kabullendirmek için kullandığı stratejiler, kamusal mekânı dönüştürmedeki etkileri ve bunun toplumsal açıdan önemi çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır.

The effects of women's joining in paid employment on public place usage: Sakarya Geyve case

This research is about the effects of women’s being a part of paid employment on the usage of public places by using women’s daily life experiences. Joining paid labour is a crucial strategy for women’s empowerment policies. Working outside means leaving home, private space, and being a part of the public places for women. But creating job opportunities for women is not a magical tool that solves all the gender inequalities, on the contrary, Marxist feminists argue that the gendered structure of labour even expands the gap between genders. And feminist geographers underline that women experience public places with a range of barriers created by the patriarchal form of built environments. Even the women have decent works, it is not easy for women to be in public just because the built environment avoids their needs. But despite this hopeless and adverse framework, microanalyses that focus on female workers from developing countries show that women embrace working outside of the home. And when they have proper conditions, they create their empowerment strategies which are slow but deep and strong. This study aims to reveal these empowerments strategies and the needed necessary conditions from the usage of public place perspective. The study case, Geyve in Sakarya, has rural and urban characteristics at the same time. Patriarchal and religious values are deeply embedded in the place. And these values affect the gender roles, labour, and the usage of public places too. Traditionally, women used to work in the agricultural sector as unpaid workers. And their public place usage is limited. But in the 1990s, two food factories opened in Geyve and offered uneducated women a job opportunity aside from the agricultural sector. Women’s participation in paid labour in 30 years changed many dynamics, usage of public places too. The study was conducted with the feminist method, focusing on women’s standpoint, to understand these changes from the women’s perspective. The main data source of this study is the daily life experiences of blue-collar women. These daily life experiences were obtained through in-depth interviews with twenty-

PDF

___

Acar Savran, G. (2002). Özel/Kamusal, Yerel/Evrensel: İkilikleri Aşan Bir Feminizme Doğru. Praksis. 8 (Güz). 255-306.
Bora, A. (1997). Kamusal alan/özel alan: mahrumiyet- özgürleşme ikileminin ötesi. Toplum ve Bilim, 75, 85-93.
Bruegel, I. (1973). Cities, women and social class: a comment. Antipode, 5(3), 62-63.
Burnett, P. (1973). Social change, the status of women and models of city form and development. Antipode. 5(2), 57-62.
Dalla Costa, M. (1970). A General Strike, All Work and No Pay: Women, Housework and the Wages Due, Falling Wall Press.
Darke, J. (1996). “The Man-Shaped City,” in Changing Places: Women’s Lives in the City, eds. Chris Booth, Jane Darke and Sue Yeandle (London: Sage, 1996), 88.
Dedeoğlu, S. (2004) “Sindrella’nın Pazara Yolculuğu: Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Aile ve Kadının İşgücüne Katılımı Üzerine bir Deneme,” Neoliberalizmin Tahribatı, der. N. Balkan ve S. Savran, s. 254- 74. İstanbul: Metis.
Eraydin, A., & Erendil, A. (1999). The role of female labour in industrial restructuring: new production processes and labour market relations in the Istanbul clothing industry. Gender, Place and Culture: A Journal of Feminist Geography, 6(3), 259-272.
Harding, S. G. (Ed.). (1987). Feminism and methodology: Social science issues. Indiana University Press.
Harding, S. (2008). Sciences from below: Feminisms, postcolonialities, and modernities. Duke University Press.
Harvey, D. (2003). Sosyal adalet ve şehir (Çev. M. Moralı) Metis.
Kabeer, N. (1997). Women, wages and intra-household power relations in urban Bangladesh. Development and change, 28(2), 261-302.
Kabeer, N. (2002). The power to choose: Bangladeshi women and labor market decisions in London and Dhaka. Verso.
Kandiyoti, D. (1988). Bargaining with patriarchy. Gender & Society, 2(3), 274-290.
Kandiyoti, D. (2005). Rethinking bargaining with patriarchy. Feminist vision of development, Gender, analysis and policy, 135-154.
Kern, L. (2020). Feminist Şehir. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Kümbetoğlu, B. (2011) “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar,” Birkaç Arpa Boyu…21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan 1. Cilt ed. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 475-504.
Lefebvre, H. (2016). Modern Dünyada Gündelik Hayat. Istanbul: Metis.
Massey, D. (1994). Space, Place, and Gender. Minneapolis: University of Minnesota Press.
McDowell, L. (1979). Women in British Geography, Area 11(2), 151-154.
Monk, J., & Hanson, S. (1982). On not excluding half of the human in human geography. The Professional Geographer, 34(1), 11-23.
Oğuz, M. (2016). Göçmen Kadınların Kentsel Hareketliliğinin Arttırılması: Berlin’den İstanbul’a Deneyim Transferi-Kurfalı, Kartal’da Bir Pilot Çalışma (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
Özbek, M. (2004a). Kamusal Alanın Sınırları. İçinde: Kamusal Alan. Özbek, M. (Ed.). 19-89. İstanbul: Hil Yay.
Sennett, R. (2013). Kamusal İnsanın Çöküşü. (Çev: A. Yılmaz, S. Durak). 3. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yay.
Smith, D. E. (2005). Institutional ethnography: A sociology for people. Rowman Altamira.
Suzuki Him, M., & Gündüz Hoşgör, A. (2019). Challenging Geographical Disadvantages and Social Exclusion: A Case Study of Gendered Rural Transformation in Mountain Villages in the Western Black Sea Region of Turkey. Sociologia Ruralis, 59(3), 540-559.