Josef plecnik mimarisinde yaşamın kutsallığını deneyimlemek

Dünyamızın coğrafyasının aslında ülke sınırlarıyla bölünmemiş bütünlüğü ve sürekliliği gibi sanatçılar ve fikir sanatçıları olan düşünürler olmak üzere tüm insanlar din, dil, ırk ve milli sınırlarla ayrışmamış bir dünya topluluğu olarak görülebilir. Sahip oldukları düşünce ve duygularla bireyler, barındıkları farklı kültür ve geleneklerle de topluluklar ya da milletler dünya hayatının zenginlikleridir ve dünya tarihinin vazgeçilemez öğelerin- dendir. Yeryüzünde ya da zamanın sürekliliğinde güncel olan yerden ve andan uzaklarda kalmış da olsalar, eserleri ve fikirleriyle evrensel değerlere temas etmiş sanatçı ve düşünürler tüm insanlığa hizmet etmeyi sürdürürler. Slovenya doğumlu Josef Plečnik (1871-1952) insanın ve yaşamın özüne mimarlık üzerinden temas etmiş böyle mekan sanatçılarındandır. Antik mimari, Rönesans ve Gottfried Semperin Stil kuramından ilham almış Plečnikin şiirsel mimarisi, gerek kullandığı malzemeler gerekse yaşama ait programları yorumlaması bakımından zamana ve yere ait sınırları aşar ve güncel mimari dile kendini zenginleştirme olanakları sunar. Plečnik mimarisinin güncelleşmesi yolunda bir başlangıç olmak üzere ele alınmış bu makalede kendisinin bazı dinsel ve dünyevi mekânları yaşamın kutsallığını görünür kılmaları bağlamında incelenmiştir.

Experiencing the sanctity of life in josef plecniks architecture

In the continuity of time and space, those artists who touch the human essence with their works and/or ideas, continue to serve and influence all human life and enrich the actual art scene, even when the time of their own actuality has already passed. Among these artists, there are some who, although valuable, have not been granted sufficient recognition or are almost forgotten in our current time. The Slovenian artist Josef Plečnik (1871-1952), who touched on the essence of the human being and the sanctity of life through his architecture, is one of these. The poetry of Plecniks interpretations of humankinds varied social activities reflects itself also through his choice and usage of materials. As a result, Plečniks architecture passes beyond the borders of time and space and helps enrich todays architecture, art and social life. This article, which analyzes Plečniks sacred and profane buildings in comparison with ancient and Renaissance architecture, and Gottfried Sempers Style Theory, also aims to be a starting point for the re-actualization of Plečniks body of work, through which the observer and the user touch the sacred dimension of universal life.

PDF

___

1. Allesch, G.J. (1912) Die Renaissance in Italien, Kiepebhauer, Weimar.
2. Creĉıĉ, P. (1993) Plečnik, The Complete Works, WatsonGuptill Publications, NY.
3. dtv.- Atlas zur Baukunst, Band I. und II.
4. Damjan, G. (1988) Le Colonne Di Plečnik, Architekturni Muzej, Dessa, Ljubljana.
5. Goodıng, M. (1997) National and University Library Ljubljana, Phaidon, London.
6. Gullendı-Cımprıchova, Z. (2008) Denkmalkriterium Religiösität, Denkmalverständnis des Arch. Josip Plečnik (1872-1957), Kunsttexte.de
7. Heıdegger, M. (1960-1990) Der Ursrung des Kunstwerkes, Reclam, Stuttgart.
8. Kruft, H.W. (1991) Geschichte der Architekturtheorie, Verlag C.H. Beck, München.
9. Muller, W.-Vogel, G. (1987) dtv.-Atlas zur Baukunst, Band I. und II.,dtv, München.
10. Podrecca, B. (Hrsg.) (2003) Joźe Plečnik und Ljubljana: der Architekt und seine Stadt; Katalog zur Ausstellung im Stadtmuseum Graz., Ljubljana.
11. Prelovek, D. (1992) Josef Plečnik 1872-1957, Residenz Verlag, Salzburg-Wien.
12. Prelovek, D. (1996) Prelovek, Damjan: Sempers Bekleidungstheorie in Plečniks University Library of Ljubljana, in: Form, modernism and history-s.29-32, ed. by Alexander von Hoffman-Cambridge, Massachusetts.
13. Prelovek, D. (1996) Semper and Viennese architecture ca.1900, in Centropa, 2. s.89-90
14. Prelovek, D. (2006) The architect Joźe Plečnik, in: Local strategies, international ambitions, Institute of Art History, Academy of Sciences of the Czech Republic, Prague.
15. Semper, G. (1878) Der Stil in den technischen und tektonischen Künsten o. die praktische Aesthetik, Friedr. Bruckmanns Verlag, München.
16. Semper, G. (1979) Kleine Schriften, Mäander Kunstverlag, Mittenwald.
17. Schurmeyer, W. (1929) Bibliotheksräume aus fünf Jahrhunderten, Frankfurt.
18. Stıller, A. (2006) Josef Plečnik, 1872-1957: Architekt in Wien/ Prag/ Laibach, Salzburg.
19. Stabenow, (1996) J. Joźe Plečnik- Städtebau im Schatten der Moderne, Braunschweig-Wiesbaden. VALENA, T. (2006) Jenseits der Manifeste, in: Prager Architektur und die europäische Moderne, hrsg. von Tomâ Valena and Ulrich Winko (mit Beitr. von Jeanette Fabian), Berlin.
20. Warncke, C.-P. (1992) Bibliotheksideale-Ikonographie der Bibliotheken, Wiesbaden.
1./2./5./11./14./15./18./19./22./23./25./26./27./31./3 2./33./35./36./37./43./45./47./48./49./50./51./52. Prelovek, D. (1992), Josef Plečnik 1872-1957, Residenz Verlag, Salzburg-Wien.
3./4./6./7./8./9./10./12./13./16./17./20./21./24./28./29./3 0./34./38./40./41./42./44./46./53./54./55./56. Krecic, P. (1993): Plecnik -The complete Works, NY. 39.
Damjan, G. (1988), Le Colonne di Plečnik-Architekturni Muzej-Dessa, Ljubljana.