Zühre Sü GÜL, MEHMET KEMAL ÇALIŞKAN, AYŞE TAVUKÇUOĞLU

178112

Geçmişten günümüze Süleymaniye camii akustiği

Osmanlı tarihinin en büyük külliyesinin merkezinde yer alan Süleymaniye Camii’nin akustiği birçok araştırıcının ilgi odağı olmuş ve halen güncelliğini koruyan önemli bir araştırma ko- nusudur. Bu çalışmada Süleymaniye Camii’nin mimari öğeleri ve iç mekan bitirme malzemeleri ile zaman içerisinde onarım- larla geçirdiği değişikliklerin mekanın akustiğine etkileri de- ğerlendirilmektedir. Son dönem onarımlarını (2007-2011) ta- kiben 2013 senesinde sahada akustik testler yürütülmüş; elde edilen veriler 1969 ve 1980 onarımlarının etkilerini yansıtan akustik veriler ile kıyaslanmıştır. Caminin tam kapasite kulla- nım halindeki akustik koşullarının uygunluğu, akustik benze- tim analizleri ile incelenmiştir. Tüm ölçümlerde konuşmanın anlaşılabilirliğini bozacak düzeyde “uzun çınlama süreleri” tespit edilmiş; düşük frekanslarda bu sürelerin çok daha yük- sek olduğu görülmüştür. Caminin dolu hali boş haline kıyasla nispeten daha düşük çınlama sürelerine sahiptir. 2007-2011 onarımları kapsamında yapılmış müdahalelerin, özellikle orta frekanslarda akustik ortama olumlu etkileri berlirlenmiş olsa da tüm frekanslarda değerlerin halen kabul edilebilir seviye- lerin üzerinde olduğu gözlenmektedir. Camide, konuşmanın anlaşılabilirliğini bozan ikinci etkenin mekanik gürültü kaynaklı “yüksek arka plan ses düzeyleri” olduğu saptanmıştır. Akustik veriler ve caminin özgün akustik ortamına etki eden mimari ve malzeme özellikleri bir arada değerlendirildiğinde, yapının özgün akustik niteliklerine kavuşabilmesi için yapının özgün/ tarihi sıvaları ile uyumlu onarım malzemeleri ve uygulamaları üzerine kapsamlı araştırmaların önemine dikkat çekilmiştir.

On the acoustics of Süleymaniye mosque: From past to present

Süleymaniye Mosque, the central structure of one of the larg- est mosque complexes of the Ottoman Empire, has been and remains an inspirational edifice for many fields, including archi- tectural acoustics and material science. Comprehensive studies are needed to assess the acoustic conditions of Süleymaniye Mosque in relation to its architectural elements, interior finish materials, and any changes which have occurred in acoustic comfort levels as a result of large-scale repairs the structure has been subjected to in its life time. In-situ acoustic tests were undertaken in 2013, immediately following final restoration work done between 2007-2011. These recent data were then compared to previously-published in-situ measurement data showing acoustic conditions in the Mosque after 1969 and 1980 restorations. Acoustic simulations were performed to represent and discuss activity patterns in the structure when full to capacity. As a result of architectural form-geometry and interior material factors, the acoustic field of the Mosque ex- hibited the presence of very high reverberation times in all field tests, especially at low frequencies. The Mosque was found to suffer from high background noise levels emanating from the mechanical systems introduced during the 2007-2011 resto- ration. This study also highlights the necessity for further in- vestigations of the acoustic characteristics of burnt-clay pots and historical lime-based plasters. Both should be investigated further in order to scientifically prove their contribution to the acoustics of the Mosque and help to restore the structure’s original acoustic comfort conditions.
PDF

___

  • 1. Acar, S. (2000) “Süleymaniye’nin Düşündürdükleri”, Tasa- rım, Sayı 102, s.108-117.
  • 2. Ahnert, W., Feistal, S. ve Behrens, T. (2013) “Speech In telligibility Prediction in very Large Sacral Venues”, Inter- national Congress on Acoustics (ICA), 2-7 Haziran 2013, Montreal, Kanada.
  • 3. ASHRAE (1987) 1987 ASHRAE Handbook - HVAC Systems and Applications, Atlanta, GA, American Society of Hea- ting, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers.
  • 4. Aydın, A. (2008) “Acoustical Characteristics of Historical Turkish Baths”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi.
  • 5. Barkan, O.L. (1972) Süleymaniye Camii ve İmareti İnşaatı (1550-1557), Cilt 1-2, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayın- ları.
  • 6. Bos, H.L., Van Den Oever, M.J.A. ve Peters, O.C.J.J. (2002) “Tensile and Compressive Properties of Flax Fibres for Natural Fibre Reinforced Composites”, Journal of Mate- rials Science, Sayı 37, s. 1683-1692.
  • 7. CAHRISMA (2003) Acoustical Properties of Domed Spa- ces and Optimum Acoustical Conditions for Domed Mosques, Combined Deliverable (D29-D34-D35), Pro- ject Number: ICA3-CT-1999-00007, İstanbul, Yıldız Tek- nik Üniversitesi.
  • 8. CAHRISMA (2001) Acoustical Properties of Domed Spa- ces and Optimum Acoustical Conditions for Domed Mosques, First Annual Report, INCO-MED: International Cooperation with Mediterranean Partners Countries, Contract Number: ICA3-1999-00007, İstanbul, Yıldız Tek- nik Üniversitesi.
  • 9. Cantay, G. (2011) “Süleymaniye Camii 2007-2011 Ona- rımlarında Bezeme Programıyla ilgili Çalışmalar”, Resto- rasyon, Sayı 3,s.80-111.
  • 10. Cantay, T. (1989) Süleymaniye Camii, İstanbul, EREN Ya- yıncılık.
  • 11. Çalışkan, M. (2013) “Diyanet İsleri Başkanlığı Camii Akus- tik Tasarımı”, Ahmet Hamdi Akseki Camii, baskıda.
  • 12. Çelik, S. (2009) Süleymaniye Külliyesi Malzeme Teknik ve Süreç, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi.
  • 13. Dalmay, P., Smith, A., Chotard, T., Sahay-Turner, P., Gloa- guen, V. ve Krausz, P. (2010) “Properties of Cellulosic Fib- re Reinforced Plaster: Influence of Hemp or Flax Fibres on the Properties of Set Gypsum”, Journal of Materials Science, Sayı45, s. 793-803.
  • 14. Eröz, F. (2013). “Sinan ve Mimari Akustik”, 10. Ulusal Akustik Kongresi, 16-17 Aralık 2013, Yıldız Teknik Üniver- sitesi, İstanbul,s.11-20.
  • 15. Ersen, A., Nilgün, O., Akbulut, S.S. ve Yıldırım, B.Ş. (2011) “Süleymaniye Camii 2007-2010 Yılları Restorasyonu ve Restorasyon Kararları”, Restorasyon, Sayı 3, s. 6-27.
  • 16. Esen, S., Tunç, N., Telatar, S., Tavukçuoğlu, A., Caner-Sal- tık E. N. Ve Demirci, Ş. (2004) “Manisa Çukur Hamam’ın Onarımına Yönelik Malzeme Çalışmaları”, 2. Ulusal Yapı Malzemesi Kongresi ve Sergisi, 6-8 Ekim 2004, İstanbul, s. 494-505.
  • 17. Eyüpgiller, K. (2007) “Restitüsyon ve Renovasyon”, Ed.:S. Mülayim (editör) Bir Şaheser Süleymaniye Külliyesi, An- kara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, s. 193-232.
  • 18. ISO 3382-2 (2008) Acoustics-Measurement of Reverbera- tion Time of Rooms with Reference to other Acoustical Pa- rameters, International Organization for Standardization.
  • 19. Karabiber, Z. (1998) “Camilerde Akustik Sorunlar”, 4.Ulu- sal Akustik Kongresi, 29-31 Ekim 1998, Kaş, Antalya.
  • 20. Karabiber, Z. (2000) “Avrupa Birliği 5. Çerçeve Programı kapsamında Sinan Camileri üzerine bir araştırma: CAH- RISMA projesi”, Tasarım, Sayı 102, s.74-83.
  • 21.Kayılı, M. (1988a) “Mimar Sinan’ın Camilerindeki Akustik Verilerin Değerlendirilmesi”, Mimarbaşı Koca Sinan: Ya- şadığı Çağ ve Eserleri, İstanbul, T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü, s. 545-555.
  • 22. Kayılı, M. (1988b) “Sinan ve Boşluklu Rezonatörler”, Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, Sayı 3:1-2,s.1-17.
  • 23. Kayılı, M. (2002) “Evolution of Acoustics and Effect of Worship Buildings on It”, Proceedings of the 3rd Euro- pean Congress on Forum Acousticum, 16-20 Eylül 2002, Sevilla, İspanya.
  • 24. Kuban, D. (2010) “A Symbol of Ottoman Architecture: The Süleymaniye”, Ottoman Architecture, Suffolk, Anti- que Collectors’ Club, s. 277-294.
  • 25. Kütükoğlu, M.S. (2000) XX. Asra Erişen İstanbul Medrese- leri, Ankara, Türk Tarih Kurumu.
  • 26. Long, M. (2006) Architectural Acoustics, London, Elsevier.
  • 27. Mungan, I. (2007) “Strüktür Çözümü”, Ed.:S.Mülayim (editör) Bir Şaheser Süleymaniye Külliyesi, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, s. 75-102.
  • 28. Mehta, M., Johnson, J. ve Rocafort, J. (1999) Architectu- ral Acoustics, New Jersey, Prentice-Hall.
  • 29. Orfali, W.A. (2007) “Sound Parameters in Mosques”,153rd Meeting of ASA, 4-8 Haziran 2007, Salt Lake City, UT.
  • 30. Pompoli, R. ve Prodi, N. (2000) “Ses Ölçümü ve Üretimi Teknolojileri Yoluyla Akustik Mirasın Değerlendirilmesi”, Tasarım, Sayı102, s. 146-149.
  • 31. Schroeder, M.R. (1965) “New Method of Measuring Re- verberation Time, ”Journal of Acoustical Society of Ame- rica, Sayı 37, s. 409-412.
  • 32. Sü Gül, Z. ve Çalışkan, M. (2013) “Acoustical Design of Turkish Religious Affairs Mosque”, The 21st International Congress on Acoustics (ICA), 2-7 Haziran 2013, Montreal, Kanada.
  • 33. Sü Gül, Z., Çalışkan, M. ve Tavukçuoğlu, A. (2013) “2007- 2011 Onarımları Sonrası Süleymaniye Camii’nin Akustik Özellikleri: Ölçüm ve Değerlendirmeler”, 10. Ulusal Akus- tik Kongresi, 16-17 Aralık 2013, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul; s.21-28.
  • 34. Tavukçuoğlu, A., Aydın, A. ve Çalışkan, M. (2011) “Tarihi Türk Hamamlarının Akustik Nitelikleri: Özgün Hali ve Bu- günkü Durumu”, TAKDER 9.Ulusal Akustik Kongresi, 26- 27 Mayıs 2011, Ankara.
  • 35. Topaktaş, I.L. (2003) “Acoustical Properties of Classical Ottoman Mosques Simulation and Measurements”, Ba- sılmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mi- marlık Fakültesi.
  • 36. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (2011), Süleymaniye Camii Belgeleri, Ankara, T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü.
  • 37. Yılmaz, Y. (2008), Kanuni Vakfiyesi Süleymaniye Külliyesi, Ankara, Vakıflar Genel Müdürlüğü.
  • İnternet Kaynakları
  • 1. http://www.radikal.com.tr/turkiye/256_bos_kupun_sir- ri-1028387 [Erişim tarihi 17 Temmuz 2013]
Megaron-Cover
  • ISSN: 1305-5798
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Kare Yayıncılık
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

16. ve 20. yy. arası İstanbul ve yakın çevresinde meydana gelen deprem sonrası barınma uygulamalarının incelenmesi

ŞERİFE ÖZATA, SEVGÜL LİMONCU

Avrupa Birliği üyelik sürecinde Türkiye'de sınır bölgeleri ve sınırötesi işbirliği: Edirne-Kırklareli örneği

Ervin SEZGİN, Gülden ERKUT

Host-country related risk factors in international construction: Meta-analysis

Güzin AYDOGAN, ALMULA KÖKSAL IŞIKKAYA

Toplu konutların ön tasarım aşamasında değerlendirilmesi

Kozan UZUNOĞLU, Harun ÖZER

Geçmişten günümüze Süleymaniye camii akustiği

Zühre Sü GÜL, MEHMET KEMAL ÇALIŞKAN, AYŞE TAVUKÇUOĞLU