16. ve 20. yy. arası İstanbul ve yakın çevresinde meydana gelen deprem sonrası barınma uygulamalarının incelenmesi
İstanbul ve yakın çevresi 16. yy.dan 21. yy.a kadar pek çok deprem yaşamıştır. Bunların en önemlileri 10 Eylül 1509, 25 Mayıs 1719, 22 Mayıs 1766, 10 Temmuz 1894 depremleri ve 17 Ağustos 1999 Marmara Depremidir. Çalışmada incelenen deprem sonrası barınma uygulamaları, bu depremlerin mey- dana geldikleri yer, şiddetleri ve oluştukları zaman sınırlılıkla- rı içinde belirlenmiştir. Bu sınırlılıklar içerisinde 1509, 1719, 1766, 1894, 1999 depremlerinden sonraki acil yardım, reha- bilitasyon ve yeniden yapım aşamalarında oluşturulmuş barın- ma uygulamalarındaki tarihsel sürecin ortaya çıkarılması ve bu konuda araştırma yapan farklı disiplinlere bütüncül olarak veri sağlanması amacıyla, öncelikle bu depremler hakkında genel bilgiler verilmiş, sonrasında depremlerden sonraki üç aşamada oluşturulan barınma birimleri incelenmiştir. Yapılan analizlerle, belirlenen beş farklı depremden sonraki acil yardım, rehabili- tasyon ve yeniden yapım aşamalarında oluşturulmuş barınma uygulamaları konusundaki bilgiler, uygulamaların tarihsel sü- recini açıklayıcı bir biçimde oluşturulan tabloda sunulmuştur.
Analysing post-earthquake housing practices in İstanbul and its surroundings between 16th and 20th centuries
Istanbul and its immediate surroundings have witnessed many earthquakes from the 16th century to the present, the most severe of which were as follows: 10th September, 1509; 25th May, 1719; 22nd May, 1766; 10th July, 1894 and 17th August, 1999, the last of which is also known as the Marma- ra Earthquake. Chosen as the focus of this study were those earthquakes which, in light of their limitation of place, am- plitude (magnitude) and time, led to the constitution of new post-earthquake housing practices. As a first step, general information about the 1509, 1719, 1766, 1894, 1999 earth- quakes was appraised. Then, with the aim of providing holistic data for different disciplines that research this issue, the study examines the housing units constructed during the emergen- cy relief, rehabilitation and reconstruction stages in the the aftermath of the earthquakes. For the five earthquakes, the resulting data of post-earthquake housing practices are set out in such a way as to explain the historical process of the practices involved.
___
- 1. Afyoncu, E., Mete, Z., (2000), 1766 İstanbul Depremi ve Toplum Yaşantısını Tesirleri ,Tarih Boyunca Anadoluda Doğal Afetler ve Deprem Semineri, 22-23 Mayıs 2000, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi, s. 88,90,92.
- 2. Akyol, M. Sakaryada 17 Ağustos 1999 Depremi Sonra- sında Kurulan Yeni Yerleşim Alanları , Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Coğrafya Anabilim Dalı.
- 3. Ambraseys, N.N., Finkel, C.F., (1995), The Seismicity of Turkey and Adjacent Areas: A Historical Review, 1500- 1800, İstanbul, Eren Yayınları.
- 4. Arslan, H. (2004), Geçici Konut Yapılarının Planlama/Or- ganizasyon, Üretim Süreçlerinin İncelenmesi ve Kullanım Sonrası Yeniden Değerlendirilme Potansiyellerinin Araştı- rılması Düzce İli Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi.
- 5. Bedur, C. (2011), Sürdürülebilir Yapı Tasarımının Sakar- ya-Ferizli İlçesi Afet Sonrası Kalıcı Konut Uygulamalarında İrdelenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi.
- 6. Demirelli, K. (2001), İstanbulda Meydana Gelen Büyük Depremler ve İstanbulun Geoteknik Açıdan İncelenme- si, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üni- versitesi, İnşaat Mühendisliği Fakültesi.
- 7. Karaduman, N.E. (2003), 1999 Doğu Marmara Deprem- leri Sonrası Üretilen Kalıcı Konutların Değerlendirilmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversi- tesi, Mimarlık Fakültesi.
- 8. Limoncu, S. (2004), Türkiyede Afet Sonrası Sürdürüle- bilir Sistem Yaklaşımı, Basılmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi.
- 9. Limoncu, S. Bayülgen, C. (2005), Türkiyede Afet Sonra- sı Yaşanan Barınma Sorunları, Megaron Dergisi, Sayı 1, s.21, 22, 24.
- 10. Mazlum, D., (2011), 1766 İstanbul Depremi: Belgeler Işığında Yapı Onarımları, İstanbul, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
- 11. Öztin, F.(1994), 10 Temmuz 1984 İstanbul Depremi Rapo- ru, Ankara, Bayındırlık Ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi Yayınları.
- 12. Sakin, O.(2002),Tarihsel Kaynaklara Göre İstanbul Dep- remleri, İstanbul, Kitabevi 173 Yayınları.
- 13. Sakin, O. (2009), Afetlerin Gölgesinde İstanbul, Ed.:S. Öztürk(editör), Osmanlı Döneminde İstanbulda Deprem, İstanbul, İBB Yayınları,s. 319, 322-324, 326, 332, 334, 335-337, 339, 341-344, 348-349, 351-353.
- 14. Savaşır, K. (2007), Deprem Sonrası Kalıcı Konut Üretimi İçin Hızlı ve Ekonomik Bir Yapım Sistemi Önerisi, Interna- tional Earthquake Symposium, 22-26 Ekim 2007, Kocaeli Üniversitesi, s. 665-667.
- 15. Soysal, H. Sipahioğlu, S. Kolçak, D. Altınok, Y. (1981), Tür- kiye ve Çevresinin Tarihsel Deprem Kataloğu, İstanbul, TÜBİTAK yayınları.
- 16. Taşpınar, B. (2003), Konut Ve Yakın Çevresinde Kalite Kavramının Deprem Sonrası Kalıcı Konutlarında Değer- lendirilmesi Yalova Subaşı Kalıcı Deprem Konutları Örne- ği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üni- versitesi, Mimarlık Fakültesi.
- 17. Ürekli, F., (1999), İstanbulda 1894 Depremi, İstanbul, İle- tişim Yayınları.
- İnternet Kaynakları
- URL-1.http://w w w.tdk.gov.tr/index. php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.51a85287642d88.46904804 [Erişim tarihi: 30 Mart 2013]
- URL-2. http://www.ebay.com/itm/TURQUIE-TREMB- LEMENT-TERRE-Murailles-ISTANBUL-Turkey-Earthqu- ake-1894/380634727771?pt=FR_GW_Livres_BD_Revu- es_LivresAnciens&hash= item589f99055b&ssPageName =RSS:B:SHOP:US:101
- URL-3. http://www.mimdap.org/?p=901
- ISSN: 1305-5798
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Kare Yayıncılık