KÜLTÜR AKTARIM ARACI OLAN TELEVİZYON REKLAMLARI ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR İNCELEME

Bu araştırmada, topluma ait kültürel değerlerin, reklamlar aracılığıyla tüketim nesnelerine nasıl dönüştürüldüğü Sütaş Bayram Sofrası reklamıyla incelenmiştir. Bu incelemeye yönelik olarak, reklamlarda kapitalist sistem ve söylemlerinin nasıl aktarıldığıyla ilgili bilgiler verilmiştir. Çalışamada, televizyon ve kültür arasındaki ilişkiye değinilmiştir. Türk toplumunun kültürel özellikleriyle ilgili kavramsal açıklamalara yer verilmiştir. Kültürün toplumu oluşturan bireyler üzerinde bir araya getirici özelliği bulunmaktadır. Ancak günümüzde kitle iletişim araçlarının da etkisiyle kültür, bir araç olarak kullanılır hale gelmiştir. Bu araçsallaşmada reklamın etkisi oldukça fazladır. Örneklemi oluşturan Sütaş Bayram Sofrası reklamında kültürün nasıl araç haline geldiği söylemsel ve göstergebilimsel analizle anlatılmak istenmiştir. İncelenen reklamda din, toplumsal cinsiyet ve modernite gibi kavramların televizyon aracılığıyla nasıl yeniden şekillendirildiği üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

kültür, reklam, televizyon, söylem, göstergebilim, tüketim

A Critical Review of Television Commercials As a Means of Cultural Transmission

In this research, how advertisements convert society’s cultural values into consumption objects analysed through Sütaş Bayram Sofrası sample. In the concept of this review, the informations were given about how capitalist system and discourses being transmitted to society within advertisements. Relation between television and culture analysed in the study. Notional explanations about Turkish society’s cultural characteristics were mentioned. Culture has an effective feature on concept of togetherness on the individuals who form society. Nevertheless, with the effectiveness of mass media today, the culture has become a tool that can be used. Advertisement has a sizeable effect on this instrumentalisation. Within the sample of Sütaş Bayram Sofrası advertisement, discourse and semiotic analyses used to explain how culture becomes a mean of instrumentalisation. Also how concepts like religion, gender and modernity being reshaped through television were emphasized.

Keywords:

culture, Advertisement, Television, Consumarism, Discourse, Semiotic,

PDF

___

Açıkalın, N. H. (2017). Söylem Nedir? https://dusunbil.com/michel-foucault-soylem-nedir/ (Erişim Tarihi: 23.12.2020).
Barutçugil, İ. (2011). Kültürler Arası Farklılıkların Yönetimi. Kariyer Yayınları.
Baudrillard, J. (2017). Tüketim Toplumu. Ayrıntı Yayınları.
Çelik, C. (2004). Uluslararası Reklamcılıkta Kültürün Etkileri. Basılmamış. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
Çoban, B. & Özarslan, Z. (2015). Söylem ve İdeoloji. Su Yayınları.
Dağtaş, B. (2012). Reklamı Okumak. Ütopya Yayınevi.
Güllüoğlu, Ö. (2013). Bir Kitle İletişimi Aracı Olarak Televizyonun Popüler Kültür Ürünlerini Benimsetme ve Yayma İşlevi Üzerine Bir Değerlendirme 64-86. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/O%CC%88zlem%20GU%CC%88LLU%CC%88OG%CC%86LU.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
Gültekin, N. & Sığrı, Ü. (2007). Bir Kültür Boyutu Olarak Bireycilik Ortaklaşa Davranışçılık ve Örgütsel Kültüre Yansımaları. 23 (2), 273-286. https://dergipark.org.tr/en/pub/muiibd/issue/491/4317 (Erişim Tarihi: 13.01.2021)
Hekimoğlu, G. (2019). Ataerkil Söylemin Medyadaki İzdüşümü: Rinso Reklam Filmi Üzerine Bir İnceleme. 19 (4), 1189-1206. https://dergipark.org.tr/tr/pub/basbed/issue/51339/560092 (29.12.2020).
Kocadaş, B. (2005). Kültür ve Medya. 1 (34), 1-13. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilig/issue/25409/268147 (Erişim Tarihi: 08.12.2020).
Kula, N. (2012). TV Dizileri Yoluyla Yeniden Üretilen Tüketim Kültürü. 1 (4), 509. http://kutaksam.karabuk.edu.tr/index.php/ilk/article/view/121 (Erişim Tarihi: 15.01.2021)
Mutlu, E. (2017). İletişim Sözlüğü Ütopya Yayınevi
Oskay, Ü. (2019). Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri İnkılap Yayınevi
Papatya, N. & Geniş, M.A. (2018). Reklamlarda Dil ve Söylem: Norman Fairclough Ekseninde Eleştirel Bir Değerlendirme. 5 (3), 954-976. https://dergipark.org.tr/tr/pub/makuiibf/issue/41626/444582 (Erişim Tarihi: 22.12.2020).
Şahin, K. (2011). Kültürel Yozlaşmaya Neden Olan Bir Unsur Olarak Televizyon. 1 (1), 243-277. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/19374/205539 (Erişim Tarihi: 18.12.2020).
Şahinde, Y. (2012). Reklam ve Popüler Kültür (27), 149-161. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuifd/issue/22862/244124 (Erişim Tarihi: 17.01.2021).
Şahinde, Y. (2013). Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü (36), 220-240. https://iletisimdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/IKAD/article/view/21 (Erişim Tarihi: 15.01.2021).
Şen, B. (2008). Küreselleşme: Anlamlar ve Söylemler. 2008 (18), 147-162. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/11420/136429 (Erişim Tarihi: 13.12.2020).
Tezer, Derya (2013). Televizyon Kültür İlişkisi Bağlamında Popüler Kültürün Algılanış Biçimleri: Kahramanmaraş Örneği. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Yüksek Lisans Tezi.
Trevor Purvis ve Alan Hunt (2014). Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji. 1 (1), 9-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/moment/issue/35620/396355 (Erişim tarihi: 17.01.2021)
Ulusoy, E. (2005). Faydacı Tüketim ve Hedonik Tüketim Yapılarının Reklamlara Yansıması. Reklamın İçinden: Ed. Mete Çamdereli, Ahsen Deniz Morva, Nilnur Tandaçgüneş. Tablet Yayınları Yaylagül, L. (2018). Kitle İletişim Kuramları. Dipnot Yayınları
Youtube https://www.youtube.com/watch?v=fN1Xm_3aY0M (Erişim Tarihi: 03.12.2020).