Muş ili süt sığırcılığı işletmelerinde ırk tercihi ve etkileyen faktörler

Bu araştırma Muş ili ve ilçelerinde süt sığırcılığı işletmelerinde tercih edilen ırkların ve buna etkili faktörlerin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla şansa bağlı olarak seçilen 346 işletmede anket uygulanmış, elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak çapraz tablolar yapılmış ve faktör-özellik arasındaki ilişkiler ki-kare analizi ile tespit edilmiştir. İşletmelerde ırk tercihinde mevki, hayvan sayısı, işletme tipi ve ırkın etkisi önemli bulunmuştur. Kültür ırkı tercihinde Simental ırkı %74.9 oranıyla ilk sırada yer alırken, bunu %15 oranıyla Esmer ırkı izlemiştir. Mevki bazında Hasköy ve Korkut ilçelerindeki işletmeler en fazla kültür ırkını tercih ederken; Merkez, Bulanık ve Varto ilçelerinde ise melez ırk tercih edilmektedir. İşletmelerde hayvan sayısı artarken, kültür ırkı tercihi düşmekte ve melez ırk tercihinde artış görülmektedir. Eğitim düzeyi arttıkça kültür ırkı içerisinde Simental tercihi azalırken, esmer tercihi yükselmiştir. Süt tipi işletmelerde kültür ırkı tercih oranı %73.2 iken, kombine tipi işletmelerde bu oran %65.2 olarak tespit edilmiştir. Yerli ırk tercihi sadece kombine tipi işletmelerde yapılmıştır. Hayvancılıktan memnun olan ve işi sürdürmek isteyen işletmelerin ırk tercihi en çok kültür ve melez olurken, kültür ırkı içerisinde de Simental en fazla (%76.4) tercih edilen ırk olmuştur. Genel olarak işletmelerin %4’ü yerli, %26.9’u melez ve %69.1’i kültür ırkını tercih etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Muş ili, Süt sığırcılığı, Irk tercihi, Etkili faktörler

Breed preference and affecting factors on dairy cattle farms in Muş province

This research was conducted to evaluate the race preferred of farmers and factors affect in Muş province and its districts. For this purpose, a face-to-face questionnaire was administered to 346 individuals using the random sampling method. The obtained data were cross-tabulated using the SPSS packet program and the relationship between the factor-features was determined by chi-square analysis. The position, number of animals, type of business and the effect of the breed were found to be significant in farms. In the preference of cultured breeds, Simental was in the first place with 74.9%, followed by Brown Swiss with 15%. On the basis of location, Hasköy and Korkut districts prefer cultured breeds the most, whereas the Central, Bulanık and Varto districts prefer crossbreeds. While the number of animal increases in a farm, the preference for culture breeds decreases and the preference for crossbreed increases. As the level of education increased, the preference of Simental in culture breed decreased while the preference of Brown Swiss increased. In the case of milk type enterprises, the preference rate of cultured breeds was 73.2%, whereas it was found as 65.2% in combined type enterprises. The native breed is preferred only in combined type enterprises. The preferences of the enterprises who that satisfied with animal husbandry and want to continue their business are mostly cultures and crossbreeds, whereas highest culture breed preference rate was 76.4%. In general, 4% of the farms preferred local breeds, 26.9% preferred crossbreeds and 69.1% preferred culture breeds.

Keywords:

Muş province, Dairy cattle, Breed preference, Effective factors,

PDF

___

Arıkan R (2000) Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma. Gazi Kitapevi, Ankara, s. 312.
Bakır G (2002) Van İlindeki Özel Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Tercih Edilen Kültür Irkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 122: 11-20.
Cochran WG (1977) Sampling techniques (3rd Edition). John Wiley&Sons, New York.
Daş A, İnci H, Karakaya E, Şengül AY (2014) Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(3): 421-429.
Denli M, Sessiz A, Tutkun M (2013) Diyarbakır ili sığırcılık işletmelerinin genel yapısal durumu ve bakım-beslenme teknikleri analizi projesi. Dicle Üniversitesi Ziraat Fak. Zootekni Bölümü.
Düzgüneş O, Kesici T, Gürbüz F (1983). İstatistik Metodları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. 229, Ankara.
Elmaz Ö, Saatçi M, Özçelik M, Sipahi C (2014) Burdur ili süt sığırcılığı ve özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi.
Han Y, Bakır G (2009) Özel Besi Sığırcılığı İşletmelerinde Irk Tercihleri ve Besi Uygulamaları. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 40(2): 35-41.
Ildız F (1999) Tokat ili merkez ilçesinde ithal sığır yetiştiren tarım işletmelerinin yapısı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Köseman A, Şeker İ (2016) Malatya İlinde Sığırcılık İşletmelerinin Mevcut Durumu: I. Yapısal Özellikler. F. Ü. Sağ. Bil. Vet. Derg. 30(1): 5-12.
Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V (2007) Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, Ankara.
Şeker İ, Tasalı H, Güler H (2012) Muş İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapılan İşletmelerin Yapısal Özellikleri. F.Ü. Sağ. Bil. Vet. Derg. 26(1): 09-16.
Tugay A (2003) Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin genel değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Bilimleri Enst, Van.
Tugay A, Bakır G (2006) Giresun Yöresindeki Özel Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Irk Tercihleri ve Barınakların Yapısal Durumu. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 37(1): 39-47.
Yamane T (2006) Temel örnekleme yöntemleri. Çeviri, Esin, A., Bakır, M.A., Aydın, C, Güzbüzsel, E. Literatür Yayınları: 53, İstanbul.
Yılmaz İ, Dağıstan E, Koç B, Özel R (2003) Hatay ilinde projeli ve projesiz süt sığırcılığı yapan işletmelerin süt sığırcılığı üretim faaliyetlerinin ve faktör verimliliklerinin analizi. Mediterranean Agricultural Sciences 16(2): 169-178.