OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA 19. YÜZYILDA DEĞİŞİM SÜRECİ, SOSYAL VE KÜLTÜREL DURUM

Toplumların değişimi zamanla kaçınılmaz hale gelir. Birey ve toplum sürekli değişimden ibarettir. Devletlerde ortaya çıkan yeni problemler beraberinde çözüm yollarını da getirir. Osmanlı Devleti 19. yüzyılda hızla dağılma ve parçalanma sürecine girer. Osmanlı Devleti’ni derinden etkileyen olaylar arasında Fransız İhtilali, sonuçları, Sanayi İnkılâbı, kapitülasyonlar vb. yer alır. Osmanlı İmparatorluğu’nda 17. yüzyılın sonuna gelindiğinde toplumsal bozulma ve çözülme hızlı bir sürece girer. 1683 Viyana kuşatmasının başarısızlıkla sonuçlanması Osmanlı ve Avrupa tarihi için büyük önem arz eder. Kuşatmanın başarısız olması, bir asırdan beri fakirleşen Osmanlı için sürpriz değildir. Bu yenilginin Osmanlı Devleti’nde ortaya çıkardığı iktisadi ve sosyal çözülmelerin faturası, yıllar geçtikçe ödenecektir. 1686-1687 yıllarında Osmanlı hazinesinin durumu da iç açıcı değildir. Maaşların ödenememesi, zorunlu ihtiyaçların karşılanamaması trajik bir çöküntünün habercisidir. 16. yüzyıl sonlarından itibaren Avrupa’daki değişim, Osmanlı üzerinde olumsuz tesirler yapar. Bu makalede 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde sosyal, siyasi, ekonomik, kültürel vb. alanlar incelenecektir. Bu makalede amaç, Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda basın-yayın, edebiyat, tiyatro, sosyal hayat, eğitim-öğretim,  kent, insan, aile, nüfus, yabancı ve kültürel müesseseler, sosyal ve mali yapı, üretim, ulaşım ve ticari durumunu irdelemektir.

19TH IN THE OTTOMAN EMPIRE CENTURY OF CHANGE PROCESS, SOCIAL AND CULTURAL SITUATION

The change of societies becomes inevitable over time. The individual and society are constantly changing. The new problems that arise in the States also bring about solutions. The Ottoman state entered the process of disintegration and fragmentation in the 19th century. Among the events that deeply affected the Ottoman state were the French Revolution, its consequences, Industrial Revolution, capitulations and so on. At the end of the 17th century in the Ottoman Empire, social deterioration and dissolution enters a rapid process. The failure of the siege of Vienna in 1683 is of great importance for the Ottoman and European history. The failure of the encirclement is not a surprise for the Ottoman, who has been poor since a century ago. The bill of economic and social resolutions that this defeat emerges in the Ottoman state will be paid over time. The situation of the Ottoman treasure in the years of 1686-1687 is not innocent. The failure to pay salaries is a tragic disruption to the failure to meet obligatory needs. The change in Europe since the end of the 16th century has negative effects on the Ottoman Empire. In this article, social, political, economic, cultural, etc. Areas will be examined. The purpose of this article is to examine the role of the Ottoman state in the 19th century in the fields of media, literature, theater, social life, education, urban, human, family, population, foreign and cultural institutions, To investigate.

___

  • Akgündüz, Ahmet (2000). Bilinmeyen Osmanlı, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Barbarosoğlu, Fatma Karabıyık (1995). Modernleşme Sürecinde Moda ve Zihniyet, İz Yayınları, İstanbul.
  • Berkes, Niyazi (2004). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Bostan, İdris (1992). “Osmanlı Bahriyesinde Modernleşme Hareketleri”, 150. Yılında Tanzimat, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • Demirtaş, Mehmet (2009). “XIX. Yüzyılda İstanbul'a Göçü Önlemek İçin Alınan Tedbirler: Men-i Mürur Uygulaması ve Karşılaşılan Güçlükler”, Belleten, C: LXXIII, Sayı: 268, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri (1940). “Tanzimat’ta İçtimai Hayat”, Tanzimat I, Ankara.
  • Karabulut, Mustafa (2008). Batılılaşma Açısından Tanzimat Dönemi Türk Romanı, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Elazığ.
  • Karaca, Şahika (2011). “Fatma Aliye Hanım’ın Türk Kadın Haklarının Düşünsel Temellerine Katkıları”, Karadeniz Araştırmaları, Güz, Sayı: 31.
  • Korkmaz, Ramazan (2009). “Yeni Türk Edebiyatına Giriş”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
  • Kuş, Ayşegül (2016). “Henry John Van Lennep’e Göre Amasya”, GOSOS/Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Yaz, 11/1.