Üniversite Öğrencilerinde Bilişsel Duygu Düzenleme, Stresle Başa Çıkma ve Akademik Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Ergenlikten yetişkinliğe geçiş döneminde yer alan 18-25 yaşlar arası, ortaya çıkan/beliren yetişkinlik dönemi olarak ifade edilmektedir. Genellikle üniversite öğrencililerinin de yer aldığı bu gelişim dönemi beraberinde getirdiği değişimler nedeniyle yaşam seyri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu dönemin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı düşünülen araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde bilişsel duygu düzenleme, stresle başa çıkma ve akademik öz yeterlilik arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İlişkisel tarama modeli kullanılan bu çalışmada katılımcılar basit-rastgele örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu 289 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ), Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) ve Akademik Öz Yeterlilik Ölçeği çevrim içi olarak uygulanmıştır. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS 25.00 ile yapılmış olup tek yönlü varyans analizi ve bağımsız örneklemler t testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenleme ve stresle başa çıkma düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca akademik öz-yeterlilik ile bilişsel duygu düzenleme ve stresle başa çıkma düzeyleri arasında da pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Cinsiyet değişkenine göre kendine güvenli yaklaşım erkek katılımcılarda daha yüksek ortalamaya sahipken, çaresiz yaklaşımın kadın katılımcılarda daha yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmektedir. Bu araştırmanın üniversite öğrencilerinin sorunlarının belirlenmesi ve buna yönelik önlemlerin alınmasında klinik uygulamalar, eğitim psikolojisi ve ilgili akademik çalışmalara katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel Duygu Düzenleme, Stresle Başa Çıkma, Akademik Öz Yeterlilik, Üniversite Öğrencileri

Investigation of the Relationship between Cognitive Emotion Regulation, Coping with Stress and Academic Self-Efficacy in University Students

Between the ages of 18-25, which takes place in the transition period from adolescence to adulthood, it is expressed as the emerging/emerging adulthood period. This developmental period, which generally includes university students, has a significant impact on the course of life due to the changes it brings. The aim of the research, which is thought to contribute to a better understanding of this period, is to examine the relationship between cognitive emotion regulation, coping with stress and academic self-efficacy in university students. In this study, in which the relational screening model was used, the participants were determined by simple-random sampling method. The sample group of the study consists of 289 university students. The Sociodemographic Information Form, Cognitive Emotion Regulation Scale (CDI), Stress Coping Styles Scale (SSTS), and Academic Self-Efficacy Scale were administered online to the participants. Statistical analyzes of the research were made with SPSS 25.00 and one-way analysis of variance and independent samples t-test were used. According to the data obtained from the research, it was determined that there was a moderately positive and significant relationship between the cognitive emotion regulation and the levels of coping with stress of university students. In addition, it was found that there was a positive and moderately significant relationship between academic self-efficacy and cognitive emotion regulation and levels of coping with stress. According to the gender variable, the self-confident approach has a higher average in male participants, while the helpless approach has a higher average in female participants. It is thought that this research will contribute to clinical applications, educational psychology and related academic studies in determining the problems of university students and taking precautions for this.

Keywords:

Cognitive Emotion Regulation, Coping with Stress, Academic Self-Efficacy, University Students,

PDF

___

Amani, H., Habibi-Kaleybar, R., Farid, A., & Sheykhalizadeh, S. (2021). Role of cognitive emotion regulation and cognitive avoidance in the prediction of test anxiety in female students. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal, 10(5), 129-138. http://frooyesh.ir/article-1-3007-en.html
Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469-480. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.5.469
Arnett, J. J. (2003). Conceptions of the transition to adulthood among emerging adults in American ethnic groups. New Directions for Child and Adolescent Development, (100), 63-76. https://doi.org/10.1002/cd.75 Arsan, N., & Koruç, Z. (2009). Sporcuların stresle başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi. Spor Hekimliği Dergisi, 44(4), 131-138.
Ashori, M., & Najafi, F. (2021). Emotion management: Life orientation and emotion regulation in female deaf students. Journal of Child and Family Studies, 30(3), 723-732. https://doi.org/10.1007/s10826-021-01912-8
Babicka-Wirkus, A., Wirkus, L., Stasiak, K., & Kozłowski, P. (2021). University students’ strategies of coping with stress during the coronavirus pandemic: Data from Poland. PLoS One, 16(7), 1-16. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0255041
Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of Affective Disorders, (173), 90-96. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.10.054
Creswell, J. W. (2019). Eğitim araştırmaları. İstanbul, Edam.
Çiçek, B., & Almalı, V. (2020). COVID-19 Pandemisi sürecinde kaygı öz-yeterlilik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki: Özel sektör ve kamu çalışanları karşılaştırması. Electronic Turkish Studies, 15(4), 241-260. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43492
Demirtaş, A. S. (2020). Cognitive flexibility and mental well-being in Turkish adolescents: The mediating role of academic, social and emotional self-efficacy. Anales De Psicología/Annals of Psychology, 36(1), 111-121. https://doi.org/10.6018/analesps.336681
Devonport, T. J. & Lane, A. M. (2006). Relationships between self - efficacy, coping and student retention. Social Behavior and Personality, 34(2), 127-138. https://doi.org/10.2224/sbp.2006.34.2.127
Domaradzka, E. & Fajkowska, M. (2018). Cognitive emotion regulation strategies in anxiety and depression understood as types of personality. Frontiers in Psychology, 9(856), 1-12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00856
Ertoğan, C. & Kocaekşi, S. (2014). Regional league level in terms of a comparison of the sexes cope with stress improved levels of volleyball players. Journal of Sport and Social Sciences, 1(1), 11-19.
Folkman, S., & Lazarus, R. S. (1980). An analysis of coping in a middle-aged community sample. Journal of Health and Social Behavior, 21(3), 219-239. https://doi.org/10.2307/2136617
Garnefski, N. & Kraaij, V. (2018). Specificity of relations between adolescents’ cognitive emotion regulation strategies and symptoms of depression and anxiety. Cognition and Emotion, 32(7), 1401-1408. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2004.12.009
Güngüz, S. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları, kontrol odağı ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 468413) [Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Gürbüz, O. & Karakuş, G. (2018). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterliliği ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1427-1436. https://doi.org/10.24106/kefdergi.1931
Hahs-Vaughn, D. L. & Lomax, R. G. (2020). Statistical Concepts. A second course, Routledge. Hobfoll, S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność: psychologia i filozofia stresu. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Innes, S. I. (2017). The relationship between levels of resilience and coping styles in chiropractic students and perceived levels of stress and well-being. Journal of Chiropractic Education, 31(1), 1-7. https://doi.org/10.7899/JCE-16-2
Kandemir, M. (2014). Akademik erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 51-72. https://doi.org/10.14527/pegegog.2014.016 (Yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Konaszewski, K., Niesiobędzka, M. & Surzykiewicz, J. (2021). Resilience and mental health among juveniles: Role of strategies for coping with stress. Health and Quality of Life Outcomes, 19(1), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12955-021-01701-3
Kök, O. (2016). Yetişkin bireylerde stresle başa çıkma düzeyleri ile öz-yeterlik arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 435244) [Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Laçin, B. G. D. & Yalçın, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 358-371.
Luszczynska, A., Gutierrez-Dona, B. & Schwarzer, R. (2005). General selfefficacy in various domains of human functioning: Evidence from five countries. International Journal of Psychology, 40(2), 80-89. https://doi.org/10.1080/00207590444000041
Mackenzie, S., Wiegel, J. R., Mundt, M., Brown, D., Saewyc, E., Heiligenstein, E., ... & Fleming, M. (2011). Depression and suicide ideation among students accessing campus health care. American Journal of Orthopsychiatry, 81(1), 101-107. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.2010.01077.x
McRae, K. (2016). Cognitive emotion regulation: A review of theory and scientific findings. Current Opinion in Behavioral Sciences, (10), 119-124. https://doi.org/10.1016/j.cobeha.2016.06.004
McRae, K., & Gross, J. J. (2020). Emotion regulation. Emotion, 20(1), 1-9. https://doi.org/10.1037/emo0000703
Nagata, J. M. (2020). New findings from the health behaviour in school-aged children (HBSC) survey: Social media, social determinants, and mental health. Journal of Adolescent Health, 66(6), 1-2. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2020.03.024
Nedaei, A., Paghoosh, A. & Sadeghi-Hosnijeh, A. (2016). Relationship between coping strategies and quality of life: Mediating role of cognitive emotion regulation skills. Journal of Clinical Psychology, 8(4), 35-48. https://doi.org/10.22075/JCP.2017.2252
Ogden, J. (2012). Sağlık psikolojisi, (G. Girik, Çev.). Nobel Yayınevi.
Onat, O. & Otrar, M. (2010). Bilişsel duygu düzenleme ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31(31), 123-143.
Phang, C. K., Mukhtar, F., Ibrahim, N. & Keng, S. L. (2015). Effects of a brief mindfulness-based intervention program for stress management among medical students: The Mindful-Gym randomized controlled study. Advances in Health Sciences Education, 20(5), 1115-1134. https://doi.org/10.1007/s10459-015-9591-3
Sadi, O. & Uyar, M. (2013). The relationship between self-efficacy, self-regulated learning strategies and achievement: A path model. Journal of Baltic Science Education, 12(1), 21-33.
Sağar, M. E. (2022). Ergenlerde okulda öznel iyi oluşun yordayıcıları: Duygu düzenleme, başa çıkma ve bilişsel esneklik. Ege Eğitim Dergisi, 23(2), 133-149. https://doi.org/10.12984/egeefd.1060883
Santrock, J. W. (2014). Yaşam boyu gelişim, (G. Yüksel, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
Schunk, D. H. & Ertmer, P. A. (2000). Self-regulation and academic learning: Self-efficacy enhancing interventions. In Handbook of Self-Regulation, 631-649. https://doi.org/10.1016/B978-012109890-2/50048-2
Sirois, F. M. (2004). Procrastination and intentions to perform health behaviors: The role of self-efficacy and the consideration of future consequences. Personality and Individual Differences, 37(1), 115-128. https://doi.org/10.1016/j.paid.2003.08.005
Suri, G. & Gross, J. J. (2022). What is an emotion? A connectionist perspective. Emotion Review, 14(2), 99-110. https://doi.org/10.1177/17540739221082203
Şahin, N. H. & Durak, A. (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
Teixeira, R. J., Brandão, T., & Dores, A. R. (2021). Academic stress, coping, emotion regulation, affect and psychosomatic symptoms in higher education. Current Psychology, 41(11), 7618-7627. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01304-z
Tuncalı, N. (2022). Öğretmen adaylarında bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve akademik özyeterlik arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 722084) [Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Waaktaar, T. & Torgersen, S. (2013). Self-efficacy is mainly genetic, not learned: A multiple-rater twin study on the causal structure of general self-efficacy in young people. Twin Research and Human Genetics, 16(3), 651-660. https://doi.org/10.1017/thg.2013.25
Wang, Q. Q., Fang, Y. Y., Huang, H. L., Lv, W. J., Wang, X. X., Yang, T. T., ... & Zhang, Y. H. (2021). Anxiety, depression and cognitive emotion regulation strategies in Chinese nurses during the COVID‐19 outbreak. Journal of Nursing Management, 29(5), 1263-1274. https://doi.org/10.1111/jonm.13265
Yamaç, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki. (Tez No. 234929) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Yokoyama, S. (2019). Academic self-efficacy and academic performance in online learning: A mini review. Frontiers in Psychology, (9), 2794, 1-4. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02794