Dekken Türk Sultanlıklarında Şiiliğin Yayılması ve Safevi Nüfuzunun Ortaya Çıkışı

Safevi Devletinin kurulduğu dönemde Hindistanın güneyinde bulunan Dekken bölgesinde bağımsızlıklarını ilan eden Türk sultanlıkları kuruldukları dönemden itibaren resmi mezhep olarak Şiiliği benimseyerek Safevi etkisine girmiştir. Özellikle Babür Devletine karşı bağımsız etmeye çalışaşan bu devletler Safevileri bir nevi kurtarıcı olarak görmüş ve Safevi Şahları adına hutbe okutmuşlardır. Bu devletlerin Şiiliği benimsemeleri ve bu bölgedeki Safevi etkisi çalışmamızın temel problemini oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Safeviler, Deken, şiilik

Dissemination of Shi’ism in the Turkish Sultans of Deccen and the Emergence of Safavid Influence

PDF

___

ALEVİ, Mahmud Sadıki, (1385), “Kutubşahiyan İhyagiran-ı Teşeyyu der Deken”, Fasılname-i Şinasi, Sal-ı Çıharem, Şomare 15, Paiz, 181-198.
ANWAR, M. Sıraj, (1991), “The Safavids And Mughal Relations With The Deccan States”, Proceedings of The İndian Congress, Volume, 52, 255-262.
BAYUR, Y. Hikmet, (1947), Hindistan Tarihi, C.II, Ankara, 1947.
DAĞLAR, Mehmet, (2018), “Safevi Devleti’nde Şah II. İsmail ve Muhammed Hudabende Dönemlerinde Kızılbaş Hâkimiyeti (1574-1587)”, Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl: 3, Sayı:1.
ERİNÇ, Sırrı, (1998), “Hindistan-Fiziki ve Beşeri Coğrafya-” C.18, TDVİA, 69-73.
ESTERABADİ, Muhammed Kasım Hinduşah, (2010) Tarih-i Ferişte, C.II, Tehran.
FERAHANİ, Mehdi Münferid, (1381), “İraniyan der Deken Mürur-ı Ber Huzur-ı İraniyan ve Nüfuz-ı Zeban-ı Farısi der Hükümet-i Behmeniyan”, Name-i encümin, Paiz, şomare 11,130-142.
GAFFARİFERD, Abbaskulı, (1386) “Revabıt-ı Safeviyye ve Nizamşahiyan”, Tarih-i Revabıt-ı Harici, Şomare 31, Tabıstan, 1-14.
HÜSEYİNOF, Seyyid Celal, (1389), “Heyat-ı İlmi- Ferhengi Deken”, Kitab-ı mah-ı Tarih ve Coğrafya, Devre-i Cedid, Şomare 148, Şehrivar, 30-33.KONUKÇU, Enver, (1992) “Behmeniler”, C.5, TDVİA, İstanbul, 353-354.
KULKE Hermann - ROTHERMUND, (2001) , Hindistan Tarihi, Çev: Müfit Günay, İmge Kitabevi, Ankara.
MAHSUMİ, Mohsin,( 1384), “Nohsetin Nişaneha-yı Zuhur-u Teşeyyu der Deken”, Ulum-ı İnsani -ı Danışgah- ı Zehra, Behar, Şomare 53, 143-162
MAQBUL, Ahmad, (1998) “Hindistan –Ortaçağ Müslüman Coğrafyacılarına Göre”, C.18, TDVİA, 73
MATTHEE, Rudi, (2017)“Safevi İranı bir İmparatorlukmuydu?, Çev: İlker Külbilge, Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: III/2, Aralık, 2017, 179-208.
MÜNŞÎ İSKENDER BEG,(1387) Tarih-i Âlem Ara-yı Abbasi, Neşr: İrec Afşar, Müessese-i İntişarat-ı Emir Kebir. Tahran.
ÖZEY, Ramazan, (2012), Asya Coğrafyası, İstanbul,
ÖZTUNA, Yılmaz, (2005), Devletler ve Hanedanlar: İslam Devletleri, C. I, Ankara, 2005.
PALABIYIK, M. Hanefi, (2007),“Hindistan Tarihinde ve Hindistan’ın İslamlaşmasında Türklerin Rolü ve Katkıları”, Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyete Katkıları Sempozyumu Bildirileri, 31 Mayıs- 1 Haziran 2007, Isparta, 91-100.
ROUX, Jean Paul, (2017), Türklerin Tarihi: Pasifikten Akdeniz’e 2000 Yıl, Çevirmenler: Aykut Kazancıgil- Lale Arslan Özcan, İstanbul.
SAM MİRZA-YI SAFEVİ, (1389), Tuhfe-i Sami, Neşr: Fatma Engurani, Tahran.
SIDDİGUİ, Igtidar Husain, (2007), “Nizamşahiler”, C.33, TDVİA, 192-194.
STANDİSH, John F, (1998), Persia and The Gulf: Retrospect and Prospect, Curzon Press.
SÜMER, Faruk, (1992), Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatı –Destanları, İstanbul.