Milli sınırların oluşumu sürecinde Güneydoğu Anadolu’da kaçakçılık ekonomisi

Cumhuriyet dönemi Türkiye ekonomisi milli ekonomik doktrin çerçevesinde yapılandırılmaktadır. Bu yapılanma sürecinde iktisadi korumacılık ve bunu destekleyecek olan gümrük politikalarının uygulanması ise Lozan Antlaşması uyarınca hemen uygulanması mümkün olmayacaktır. Ancak 1928 senesi sonunda gümrük resimlerini arttırmak mümkün olmuşsa da, korumacılığı tehdit edecek olan kaçakçılık ekonomisinde bir patlama meydana gelmiştir. Sorun adli bir sorun olmanın da ötesinde ekonomik faktörlerden de kaynaklanmaktadır. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya’nın kaçakçılık ekonomisinin merkezi olan Güneydoğu’ya 1931’de gerçekleştirdiği teftiş gezisi sorunun analizi ve politik önerileri bakımından önem arz etmektedir.

Smuggling economy in southeast Anatolia in the process of the formation of national boundaries

Turkish economy in Republic era will be configured within the frame of national economic doctrine. In this configuration period, economic protectionism and the application of the custom policies have not been applied instantly according to the Treaty of Lausanne. Although it was possible to increase custom taxes at the end of 1928, there had been a boom in smuggling economy that was a threat for protectionism. The problem is due to economic factors beyond being a juridical problem. Inspection trip carried out by minister of the interior Şükrü Kaya in 1931 in Southeast Anatolia, which was the centre of smuggling economy, presents importance in terms of the recognition of the problem and political proposals.

PDF

___

Kitap ve Makaleler
Atan, Turhan, Türk Gümrük Tarihi, TTK, Ankara, 1990.
Gülsoy, Ufuk, Hicaz Demiryolu, Eren Yayınları, İstanbul, 1994.
Heyd, W., Yakındoğu Ticaret Tarihi, Çev; Enver Ziya Karal, TTK, Ankara, 2000.
İnan, Affet, İzmir İktisat Kongresi, TTK, Ankara, 1989.
Kazgan, Gülten, Tanzimat’tan 21.Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 4. Baskı, İstanbul ,2009.
Keyder, Çağlar, Dünya Ekonomisinde Türkiye(1923-1929), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul, 1993.
S.Tezel, Yahya, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 5.baskı, İstanbul, 2002
Öğüt, Tahir, “18-19.yüzyılda Birecik Sancağında İktisadi ve Sosyal Yapı”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2008.
Pamuk, Şevket, Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme(1820- 1913), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ikinci Baskı, Ankara, 1983.
Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
BCA, 180/ 243/ 1, sene; 1930.
BCA, 262/ 764/ 15, sene; 1923.
BCA, 262/ 764/ 15, sene;1923.
BCA, 155/90/10, sene;1932.
BCA, 12/73/ 25, sene;1931.
BCA, 116/ 808/18,sene;1931.
BCA, 180/ 243/ 3, sene, 1930.
BCA, 180/ 243/ 21, tarih; 1931.
BCA, 180/143/ 14, sene; 1931.
BCA, 180/200/5, sene; 1931.
BCA, 116/808/18, sene; 1931.
BCA, 12/73/25, sene, 1931.
BCA, 180/244/6, sene;1931.
BCA, 180/ 244/ 7, sene; 22/ 12/ 1931.
BCA, 180/244/ 10, sene; 1932.
BCA, 68/ 432/ 10, sene; 1957.
BCA, 39/235/14, sene; 1965.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi
BOA, HR.HMŞ.İŞO 79/16, h.1330/m.1911
BOA, DH.MKT.1289/96631, h.1316/m.1899
BOA, DH. İ.UM. 98-2/ 1-51, h.1334/ m.1915
BOA, DH.ŞFR. 46/ 79, h.1332/ m.1914
BOA, DH.MUİ 2-5/ 14, h.1328/ m.1911
BOA, DH.MKT. 2894/ 33, h.1327/ m.1910
BOA, Y.PRK.AZJ.46/ 3, h.1320/ m.1903
BOA, 128/ 18, h.1328/ m.1911
BOA, BEO 434/ 32514, h.1312/ m.1895
BOA, BEO, 238/ 17797, h.1310/ m.1893
BOA, DH.MKT. 2324/ 94, h. 1317/m.1900
BOA, DH.İ.UM.98-1/ 1-28, h.1334/m.1916
BOA, HR.HMŞ.İŞO. 79/16, h.1330/ m.1912