TÜRKİYE'DE SAĞLIK HİZMETİ SUNUMUNDA KATILIM PAYI UYGULAMASININ ANAYASAYA UYGUNLUĞU

Bu yazının amacı Türkiye’de sağlık hakkının güvence altına alınmasında sunulan temel kamu hizmeti olan sağlık hizmetine erişimde alınan katılım payının anayasaya uygunluğu tartışılmasıdır. Yazıda Anayasaya aykırı bir yükümlülük olduğu iddia edilen bu katılım payı konusunda Anayasa Mahkemesinin içtihatları okunmaya çalışılmıştır. Katılım payının Anayasamızın 73.maddesinde düzenlenen vergi ödevi kapsamında olan bir yükümlülük olduğu ve yasallık ilkesine aykırı olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna geniş yetki verildiği konusunda Anayasa Mahkemesine açılan iki dava dolayısıyla Yüce Mahkeme katılım payının Anayasaya uygun olduğu kararına varmıştır. Bir kamu hizmeti olduğu tartışmasız olan sağlık hizmeti karşılığı alındığı pay ödenmeden hizmetten yararlanılmasının mümkün olmadığı, katılım payının harç benzeri olarak görülebileceği, yasaya dayanarak bir kamu idaresi olan SGK tarafından alındığı dikkate alınırsa bu gerekçenin oldukça tartışmalı olduğu ifade edilebilir. Yüce Mahkemenin ilk ve ikinci kararında katılım payının uluslararası sözleşmelere göre de alınabileceği gerekçesi de, Türkiye’de bu katılımın oldukça yüksek bir oranda sağlık sigortası primleri ile yapıldığı gerçeği karşısında geçerli değildir.

Constitutionality of Co­Payment Application While Providing Health Service in Turkey

The aim of this article is to discuss the constitutionality of co-payment application while providing health service, which is an essential public service to guarantee the right of health. Here decisions of the Constitutional Court about co-payment, which is claimed in the cases as an obligation against the constitution, will be reviewed. Constitutional Court took decisions that co-payment application is constitutional upon two cases in which it is argued that co-payment is an obligation in the scope of the tax duty regulated in Article 73 of the Constitution, and giving such a broad authority to the Social Security Institution violates the principle of legality. I disagree with the Constitutional Court. As per the Court, getting he- alth service, which is inarguable accepted as public service, without a fee is not possible, the co-payment can be seen as quasi-fee, and it is being taken by SSI, which is a public institution, on the basis of the law. All these justifications are debatable. Another justification of the Court in both of the decisions is that copayment can be also taken as per international agreements. It is not applicable under the view of the fact that this contribution is in large measure met from the health insurance premiums in Turkey.