TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE GERİ KABUL VE VİZE SERBESTLİĞİ: HAREKETLİLİĞİN YÖNETİMİ

AB ve Türkiye ilişkilerinde vize serbestliği süreci ve göçün kontrol altına alınmasında işbirliği iki taraf arasında hareketliliğin ve göçün yönetimi olarak ayrı bir alan oluşturmaktadır. Bu kapsamda, Türkiye AB’den vizesiz seyahat talebindebulunmakta ve 26 Schengen alanı ülkesine kısa seyahatlerde Schengen vizesi zorunluluğun kaldırılmasını istemektedir. AB ise vizenin kaldırılması için önkoşulolarak Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanmasını ve uygulamaya konulmasını öngörmüştür. Yaklaşık on yıl devam eden Geri Kabul Anlaşması müzakereleri 2013 yılında anlaşmanın imzalanması ile sonuçlanmıştır. Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanması ile AB ve Türkiye arasında onaylanan “Türkiye ile Vizesiz RejimeYönelik Yol Haritası” uygulamaya konulmuştur. Vizesiz dolaşım için 72 kriterbarındıran bu yol haritası doğrultusunda Türkiye çalışmalarını başlatmıştır. Vize serbestliğine yönelik yol haritası ile regüle edilen bu alan, AB ile ilişkilerde müzakere sürecine içkin olandan ayrı bir koşulluluk mekanizması meydana getirmiştir. Türkiye’nin kriterleri yerine getirme düzeyi her sene Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilmektedir. Birbiriyle bağlantılı hale getirilen bu iki konu kapsamında yaklaşık üç yıl içinde AB ve Türkiye arasında geri kabul mekanizmasının işlemeye başlaması ve anlaşmanın etkili uygulanmasına bağlı olarak, Türkiye üzerinden geçerek AB ülkelerine yasadışı yollardan giren göçmenlerin AB ülkeleri tarafından iade edilmesi öngörülmektedir. Makalede AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması ve vize serbestliği konularındaki gelişmeler bağlantılı olarak ele alınmakta ve bu kritik önemdeki konuların AB-Türkiye ilişkilerine etkileri incelenmektedir.

___

  • Leyla Ecem Demirkan v Bundesrepublik Deutschland [2013], ABAD, 24 Eylül 2013, Case C-221/11.
  • Özler, Z. ve Özsöz, M. (2010) Vize Şikayet Hattı Proje Raporu, Yayın No: 227, (İstanbul: İkitisadi Kalkınma Vakfı).
  • Soysal ve Savatli v. Bundesrepublik Deutschland [2009], ABAD, 19 Şubat 2009, Case 228/06.