Mehmet ULUĞ, Vahap ASLAN, Namık YILMAZ, İbrahim DOLU

Splenektomi yapılan hastaların aşılanmalarının ve bu konudaki bilgilerinin değerlendirilmesi

Amaç: Dalak hem hümoral ve hem de hücresel bağışıklıkta görev alan bir organdır. Bu nedenle organizmayı enfeksiyonlara karşı korumada önemli fonksiyonları vardır. Bu çalışmada, splenektomi yapılmış hastaların aşılanma öyküleri ve bu konudaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntem: Bu çalışmada, Mart 2010-Ekim 2013 tarihleri arasında hastanemiz ve/veya hastanemiz dışında splenektomi yapılıp da hastanemiz Enfeksiyon Hastalıkları, Hematoloji ve Genel Cerrahi polikliniklerine başvuran 51 hastanın verileri değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların 26’sı (%50,9) kadın ve 25’i (%49,1) erkek olup, yaş ortalaması 53,3 yıl (yaş aralığı, 21–83 yıl) idi. Splenektomi nedenleri incelendiğinde en sık idiyopatik trombositopenik purpura (n= 23, %45), tümör metastazı (n=8, %15,7) ve otoimmün hemolitik anemi (n=7, %13,7) tespit edildi. Pnömokok aşısı, hastaların %64’üne operasyon öncesi, %23’üne operasyon sonrası uygulanmışken %13’üne (n=7) hiç uygulanmadığı saptandı. Diğer merkezlerden gelen yedi hastaya aşılanma konusunda hekimlerince hiç bilgi verilmediği saptanırken, diğer yedi hasta sadece pnömokok aşısı hakkında bilgilendirilmekle birlikte bilgilerin ve uygulama süreçlerinin hatalı olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmamızda görüldüğü gibi, splenektomi yapılmış hastalara, yalnızca değişen sıklıkta pnömokok aşısı uygulandığı ve diğer aşılar hakkında bilgilendirme yapılmadığı belirlenmiştir. Bu durum, hem konu ile ilgili sağlık çalışanlarının ve hem de hastaların bilgi düzeylerinin yeterli olmadığını, bu neden ile, erişkin aşılamada multidisipliner çalışmaların gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Erişkin aşılaması, Pnömokok aşısı, Splenektomi

-

Objectives: The spleen is an organ functional in both humoral and cellular immunity. Therefore, the spleen plays a major role in host defense against infections. In this study, we evaluated the immunization histories of splenectomized patients and their level of information on this subject.Patients and Methods: A total of 51 patients who applied to Clinics of Infectious Diseases, Hematology and General Surgery from our hospital and from others and who had undergone splenectomy between March 2010 and October 2013 were enrolled.Results: A total of 26 (50.9%) patients were women and 25 (49.1%) were men with a mean age 53.3 years (age range, 21-83 years). The most common reason for splenectomy was idiopathic thrombocytopenic purpura (n= 23, 45%), followed by tumor metastasis (n=8, 15.6%) and autoimmune hemolytic anemia (n=7, 13.7%). Pneumococcal vaccination was done in 64% (n=32) of the patients before the operation, in 23% (n=12) after the operation while 13% (n=7) of the patients were not vaccinated. None of the seven patients from other hospitals were informed about vaccination by their doctors while information only about pneumococcal vaccination was given to the other seven patients, but there were errors in their vaccination procedures. Conclusion: Immunization of patients undergoing splenectomy is frequently a forgotten and regarded as an unimportant topic. Usage of variable pneumococcal vaccination programs without giving any information to patients supports the view that both patients and clinicians have inadequate levels of information about vaccinations and shows the need for prompt multidisciplinary medical attention for adult patients

Keywords:

Adult vaccination, Pneumococcal vaccine, Splenectomy,

PDF

___

1. Aşık Z, Çakmak T, Bilgili P. Erişkinlerin erişkinlik dönemi aşıları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları. Türk Aile Hek Derg 2013; 17: 113–8. doi: 10.2399/tahd.13.55265
2. Öztürk R. Erişkinde bağışıklama. Klinik Gelişim Derg 2012; 25: 49–59.
3. Eren ÖO, Sain Güven G, Akova M. Güncel bilgiler ışığında erişkinlerde aşılama. Dahili Tıp Bilimleri Derg 2006; 13: 86–92.
4. Ergüven S. Dalağın enfeksiyon ve bağışıklıktaki rolü. Türk Hij Den Biyol Derg 1984; 1: 311–4.
5. Girgin S, Gedik E, Baç B, Taçyıldız Hİ. Benign hematolojik hastalıklarda splenektomi sonuçlarımız. Akademik Acil Tıp Derg 2008; 7: 42–5.
6. Akçay MN, Polat KY, Yıldırgan MI ve ark. Splenektomi sonrası gelişen infeksiyonlar. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 1995; 1: 67–70.
7. Arda B, Demirağ K, Işıkgöz Taşbakan M, Yamazhan T, Serter D. Splenektomiden 46 yıl sonra sepsis gelişen bir olgu nedeniyle splenektomi sonrası sepsis: Korunma ve öneriler. AKEM Derg 2004; 18: 180–3.
8. Özkören Çalık Ş, Pullukçu H, Işıkgöz Taşbakan M ve ark. Splenektomili hastaların pnömokok aşısı ile bağışıklanma oranları ve diğer aşılar konusundaki bilgi düzeyleri. İnfeksiyon Derg 2007; 21: 71–4.
9. Görkem M, Atay MH, Kelkitli E ve ark. Hematoljik hastalıklarda splenektomi; tek merkez deneyimi. J Exp Clin Med 2012; 29: 276–9. doi: 10.5835/jecm.omu.29.04.005
10. Çağatay AA, Diz Küçükkaya R. Splenektomi sonrası sepsis. ANKEM Derg 2008; 22: 217–20.
11. Lutwick LI. Infections in asplenic patients. In: Mandell GL, Bennett JE Dolin R, editors. Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed. Philadelphia: Churchil Livingstone Elsevier, 2010: 3865–73.
12. Moffett SL. Overwhelming postsplenectomy infection: managing patients at risk. JAAPA 2009; 22: 36-9.
13. Newland A, Provan D, Myint S. Preventing severe infection after splenectomy. BMJ 2005; 331: 417-8.
14. Bruni L, Bayas JM, Vilella A, Conesa A. Vaccination coverage in adults undergoing splenectomy: evaluation of hospital vaccination policies. Epidemiol Infect 2006; 134: 837-44. doi: 10.1017/S0950268805005704
15. Thomsen RW, Schoonen WM, Farkas DK, et al. Risk for hospital contact with infection in patients with splenectomy: a population-based cohort study. Ann Intern Med 2009; 151: 546–55.
16 Şengöz G, Yıldırım F, Kart Yaşar K ve ark. Splenektomili bir sistemik lupus eritematozuz hastasında aşıya rağmen gelişen pnömokok menenjiti. İnfeksiyon Derg 2007; 21: 153–6.
17. Kyaw MH, Holmes EM, Chalmers J, Jones IG, Campbell H. A survey of vaccine coverage and antibiotic prophylaxis in splenectomised patients in Scotland. J Clin Pathol 2002; 55: 472–4.
18. Langley JM, Dodds L, Fell D, Langley GR. Pneumococcal and influenza immunization in asplenic persons: a retrospective population-based cohort study 1990–2002. BMC Infect Dis 2010; 10: 219. doi: 10.1186/1471–2334–10– 219
19. Vaughn JA, Miller RA. Update on immunization in adults. Am Fam Physician 2011; 84: 1015–20.