Küreselleşen Dünyada Değerler ve Eğitim Arasındaki Bağ: Değerler Eğitiminin Heterojenleşen Toplumda Birlikte Yaşamaya Etkisi

Değerler tutum ve davranışların oluşmasında ve belirlenmesinde, hallerin niteliğinin tarifinde etkin olan düşünceler olarak insanın sosyalleşmesinde de etkindirler. Eğitimin amacı değerlerle tarif edilip açıklanan iyi, doğru ve gerçek olanı anlama ve yapabilme kabiliyetini de içine alır. Bu yönüyle değerler bir yandan eğitimin amacını tespit ve tarifinde rol oynarken, diğer taraftan da eğitimin bir nesnesi (objesi) olma konumdadırlar. Değerlere insanın varlık yapısından kaynaklanan (ontolojik) ve insanın davranışlarında kendini gösteren (behevyorik) değer olarak iki açıdan bakabi-liriz. Değerlerin algılanması ve kabullenilmesi din, kültür, gelenek, günlük hayat ve şahsın ruhi ve zihni gerçekliklerinin tümünden etkilendiğinden, değerler eğitimi de çok yönlülük ve çok çeşitlilik arz etmek zorundadır. Adalet, barış, özgürlük gibi evrensel değerlerin belli ideolojilerin tanımlama tekeline sokulmadan eğitimin bir üst amacı olarak her dersin konusu olma gerekliliği ve kabiliyeti vardır. Değerler eğitiminin gündelik, yani realist ve pragmatik bir yanının ötesinde, zaman üstü ve idealist bir yanı da mevcuttur. Global dünyanın pratikte en çok önem atfedilen değeri gözlemleyebildiğimiz kadarıyla "başarı"dır. Ama bu başarı her zaman ahlaki olmayabilmekte; bu da bu değerin sıkça erozyona uğrama durumunu ortaya çıkarmaktadır. Değerler tartışmasında diğer önemli bir konu ise çoğulculuk konusudur. Değerler bağlamında çoğulculuk çok görüşlülük anlamında anlaşılıp, birçok fikir ve değer algılamasının toplumda ifadesine fırsat verilirse değerler kargaşasına değil de, değerler icmasına (konsensüsune) ulaştırabilir. Bu konsensüsün oluşmasında en önemli husus ise, farklı grupların birbirinin varlığını kabul ve görüşlerine saygı gibi herkesçe kabul edilebilir ortak davranış değerlerine uygun hareket etmesidir. Neticede her toplumda her türlü çeşitliliğe rağmen ortak aklın ve ortak duygunun üzerinde uzlaşılabileceği asgari değerler ve bu değerlerden beklenebilecek asgari menfaatler mutlaka vardır.

A Connection Between Values and Education in a Globalizing World: the Effects of Value Education on Living Together in a Heterogen Society

The basic aim of education is about developing the ability to understand and practice what is good, right and real. Therefore, values guide the educational aim and also, are the objects of educational enterprise. Value education involves not only a daily, in other words realist and pragmatic dimension but also an idealist aspect. It is thought that the most significant value in a globalized world is that of "success". However, success may not be always moral. This fact can be regarded as a significant erosion of values. If plurality is understood as having multiple views and if it contributes to the idea and value perception in society, not value confusion but idea consensus can be secured. The most significant factor in achieving this consensus is the fact that different groups accept one another’s existence and pay respect one another’s views as well as they share common, mutually acceptable ways of behaving. It is clear that although each society includes a variety of different modes of living, there are common values and common interests resulting from these values based on common reasoning and feelings.

___

  • Biesinger, Albert, 1979: Die Begründung sittlicher Werte und Normen im Religionsunterricht, Düsseldorf.
  • Buber, Martin, 1984: Das dialogische Prinzip, Heidelberg.
  • Çapcıoğlu, İhsan, 2008: “Küreselleşme, Kültür, Din”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 49/2, S. 153-183.
  • Habermas, Jürgen, 1998: Faktizität und Geltung. Beiträge zur Diskurstheorie des Rechts und des demokratischen Rechtsstaats, Frankfurt a.M.
  • Hillmann, Karl-Heinz, 2009: “Wertewandel als Rahmenbedingung einer Werte-Erziehung”, in: Reinhold Mokrosch/Arnim Regenbogen (Ed.), Werte-Erziehung und Schule. Ein Handbuch für Unterrichtende, Göttingen.
  • Jaspers, Karl, 1960: Vernunft und Existenz, München.
  • Kant, Immanuel, 1786: Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, Riga.
  • Mokrosch, Reinhold, 1989: “Ethisches Lernen im Religionsunterricht angesichts der Gewissenentwicklung in Kindheit und Adoleszenz”, in: Elk Franke / Reinhold Mokrosch (Ed.), Werterziehung und Entwicklung, Osnabrück.
  • Müller-Kohlenberg, Hildegard, 1999: “Friedenserziehung und psychische Mobilmachung zur Aggression”, in: Claudia Solzbacher / Christina Freitag (Hg.), Wege zur Mündigkeit – Herausforderungen pädagogischer Professionalisierung, Osnabrück.
  • Renschler, Reinhart, 1999: “Wertepluralismus – Orientierung durch Ethik?”, in: Eberhard Beckes u.a. (Hg.), Pluralismus und Ethos der Wissenschaft. 1. Symposium des Professorenforums, Gießen, s. 191- 197.
  • Rohe, Mathias, 2006: Perspektiven und Herausforderungen in der Integration muslimischer MitbürgerInnen in Österreich. Executive Summary. Erlangen und Wien, in: . http://www.bmi.gov.at/dovnloadarea/asyl_fremdenwesen/Perspektiven_Herausforderungen.pdf.
  • Steger, Ulrich (ed.), 1998: Discovering the New Pattern of Globalization. Report of the Ladenburg Kolleg “Unterstanding and Shaping Globalization”, Ladenburg. 15. Shell Jugendstudie 2006 [Deutschland].
  • Stöbener, Anja / Hans G.. Nützinger, 2007: “Braucht Werteerziehung Religion?”, Hans Jonas (Hg.), Braucht Werteerziehung Religion?, Göttingen.
  • Winkel, Rainer, 1986: Antinomische Pädagogik und kommunikative Didaktik. Studien zu den Widersprüchen in Erziehung und Schule, Düsseldorf.
  • Ziebertz, Hans-Georg, 1990: Moralerziehung im Wertepluralismus. Eine empirisch-theologische Untersuchung nach moralpädagogischen Handlungskonzepten im Religionsunterricht und in der kirchlichen Jugendarbeit zu Frage der Sexualität, Kampen / Weinheim.