YÖNETİCİLERİN LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÖĞRETMENLERE YANSIYAN SONUÇLARI: BİR META-ANALİZ ÇALIŞMASI

Okullardaki yöneticilerin liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel davranışları açısından çeşitli sonuçları bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin çeşitli liderlik davranışlarının, öğretmenlere yansıyan sonuçları üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu amaçla analitik araştırma deseni ve meta-analiz tekniği kullanılmıştır. Liderlik davranışları olarak dönüşümcü, etkileşimci, etik, ve öğretimsel liderlik; öğretmenler açısından sonuçlar için örgütsel bağlılık, örgütsel adalet, iş doyumu ve örgütsel vatandaşlık algısı değişkenleri ele alınmıştır. Araştırmaya 2001 ile 2015 yılları arasında Türkiye’deki okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında yapılan çalışmalar dâhil edilmiştir. Araştırma için ölçütlere uyan 33 çalışmadan 47 korelasyonel veri kullanılmıştır. Rastgele etkiler modeline göre değerlendirilen analiz sonuçlarına göre öğretmenler açısından sonuçları ve okulun etkililiği üzerinde en yüksek etkiye etik liderliğin sahip olduğu bulunmuştur. Bunu sırasıyla dönüşümcü, öğretimsel ve etkileşimci liderlik davranışları izlemiştir. Değişkenler arasındaki etki büyüklükleri incelendiğinde en yüksek etkinin etik liderlik ile örgütsel adalet, en düşük etkinin ise etkileşimci liderlik ile iş doyumu arasında olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Liderlik, Öğretmen

PDF

___

Acar, G. (2011). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel adalet ve motivasyon düzeyleriyle ilişkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara.
Acar, G., Kaya, M. ve Şahin, M. Y. (2012). School administrators ethical leadership behavior effects on physical education teachers organizational justice level. Turkish Journal of Sport and Exercise, 14(3), 51-58.
*Afacan, Ö. (2011). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adanmışlık düzeyleri ile müdürlerin liderlik davranışlarını algılama düzeyleri arasındaki ilişki. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul.
*Ağıroğlu Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel
bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Malatya.
Akgöz, S., Ercan, İ., ve Kan, İ. (2004). Meta–analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107–112.
*Akkaş Baysal, E. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi.. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Afyonkarahisar.
Altınkurt, Y. (2010). “Örgütsel adalet”, (Ed.) H. B. Memduhoğlu, K. Yılmaz Yönetimde Yeni Yaklaşımlar, PEGEM Akademi, Ankara.
Arslan, E. (2007). Örgütlerde Yeniden Yapılandırma Süreci Ve Örgütsel Davranış. Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim Organizasyon Bilim Dalı. Ankara